Aan de Abstederdijk zit De Dijk, crisisopvang voor jongeren van 17 tot 25 jaar. De voortuin hier staat vol met zaailingen. Bij het hekje langs het voetpad hebben zaailingen van de es al kniehoogte bereikt en midden in de voortuin staat een kers met vijf stammen, van een meter of tien hoog. Weinig in de tuin lijkt aangeplant.
“Alles wat hier aan komt waaien is welkom,” zegt Ton van Rijswijk, teamleider van De Dijk, zeer gemeend. En dat is natuurlijk meteen heel symbolisch voor deze plek, waar elke jongere in nood mag aankloppen. Maar de mooiste en voor Van Rijswijk meest betekenisvolle zaailing blijkt in de achtertuin te staan.
Meubilair
Van Rijswijk: “Ik realiseerde me dit pas toen ik hier 25 jaar werkte. Deze boom was ook net aan komen waaien toen ik hier mijn eerste werkdag had. Hij is net als ik dus meubilair.” Het is een mooi uitgegroeide haagbeuk, met een stam van bijna 30 centimeter en een enorme kroon.
Hij reikt wel drie verdiepingen hoog en geeft de omgeving een groene boost. Een haagbeuk kan goed tegen snoei en wordt daardoor vaak als haag, en dus als erfafscheiding, gebruikt. De boom is hier bij toeval ook onderdeel van de erfafscheiding, hij staat op een ‘grensvlak’ zoals Van Rijswijk het noemt.
“Net zoals de jongeren die hier terechtkomen op een grensvlak staan. De boom heeft te maken met de buren, zoals de jongeren ook te maken hebben met de buitenwereld. De boom kwam daarbij de schutting tegen, hij is ermee vergroeid en kan er prima mee leven.”
Haagbeuk (Carpinus betulus)
De haagbeuk is een inheemse boom uit de berkenfamilie. Het is dus geen beuk. Het blad en de gladde schors lijken wel op die van de beuk en dat is waarschijnlijk de reden dat hij deze naam heeft gekregen. De vruchten lijken op een klein nootje van circa 4 millimeter en hebben een omwindsel met drie slippen, waarvan de middelste slip veel langer is. De wind kan hierdoor de vruchten helpen verspreiden. De haagbeuk is een belangrijk boom voor insecten. Diverse rupsen, van bijvoorbeeld de kleine wintervlinder en de hazelaaruil leven van de bladeren. Ook zijn de bladeren en bloemen een belangrijke voedselbron voor de meikever.
Meebewegen
Dit is niet de enige symboliek die Van Rijswijk in de haagbeuk ziet. Hij wijst op een dikke tak met een draai erin. “En dat vind ik zo mooi. Die draai staat voor mij symbool voor weerstand en meebewegen. En dat is bij de jongeren ook zo. Zij hebben ook te maken met weerstand en moeten soms ook een draai maken om weer mee te kunnen bewegen. In het leven moet je telkens opnieuw richting bepalen of je nu boom bent of mens.”
Behalve overeenkomsten is er ook een belangrijk verschil tussen de boom en de jongeren op deze plek. De Dijk is voor de aangewaaide jongeren bedoeld als plek om te landen. Om de basis weer beter te krijgen en van daaruit weer zo snel mogelijk een vervolgstap in hun leven te kunnen maken.
Het is niet de bedoeling dat ze erg lang op De Dijk blijven. En dat is een groot verschil met deze zaailing: het zaadje was aan komen waaien, is geland, heeft wortel geschoten en de flink gegroeide boom mag wel blijven.
Serie
Stedelijk groen bestaat vooral uit aangelegde tuinen, parken, bomen en plantsoenen. Maar de natuur kiest zelf ook plekken uit in de stad waar ze haar eigen oerkracht laat zien. Op de meest onverwachte plekken duiken struiken of bomen op die spontaan zijn ontkiemd.
In een 12-delige serie artikelen in DUIC en een tv-serie bij RTV Utrecht wordt een aantal van de markantste bomen geportretteerd. In het Centraal Museum opent op 11 september de tentoonstelling De Botanische Revolutie, die ook deel uitmaakt van het project.
Ken jij ook een mooie zaailing van een boom? Meld deze dan op www.toevalliggroen.nl.
5 Reacties
ReagerenDe Dijk, zodat iedere jongere kan uitgroeien tot een boom van een vent, geestelijk gezien en wie weet ook fysiek!
Ton is een hulpverlener die uit het goeie hout is gesneden.
Dat blijkt uit zijn woorden. “Alles wat hier aan komt waaien is welkom.”
Zijn filosofie en wijsheid m.b.t. weerstand en groei bewijst dat hij zijn vak verstaat. Hij begrijpt hoe dat werkt en de natuur aan de Abstederdijk laat hem zien hoe dat werkt.
Succes Ton!
Ik heb hier (buiten Utrecht) ook een aantal zaailingen, een kastanje van zo’n 2 meter hoog en 5 walnootbomen danwel walnootboompjes van respectievelijk 1 meter, 1,5 meter, 2 meter en 2 van meer dan 6 meter (een is ruim 35 jaar en de ander meer dan 70 jaar). Het leuke bij die walnootbomen is dat je aan de noten kunt zien of er een verwantschap is met de aangeplante walnootbomen. Daarvoor moeten die bomen wel noten dragen en dat duurt zo’n 10 tot 15 jaar.
Interessant om te zien dat die zaailinen ontstaan door de kraaien en eksters die fourageren en dan noten verliezen. Tussen de vlieren en de wilgen hebben die zaailingen hier de meeste kans om te groeien.
Toevallig groen is toch gewoon het het resultaat van falend onderhoudsbeleid van de gemeente…?
Klopt @ Cas , en soms pakt dat wel goed uit !!!