De Tweede Kamerverkiezingen in Utrecht zijn door corona ruim 2 miljoen euro duurder dan normaal. Iets minder dan de helft daarvan wordt vergoed door de Rijksoverheid. De rest zal de gemeente dus zelf op moeten hoesten.

De Tweede Kamerverkiezingen moesten dit jaar volledig coronaproof worden georganiseerd en dat had consequenties voor de logistieke operatie. Zo zijn er extra materialen aangeschaft, andere software ingezet en werden er nieuwe locaties gecontracteerd als stembureau. 

Voor die locaties waren vervolgens weer veel meer vrijwilligers nodig dan normaal. Voor hen werden nieuwe E-learning modules ontwikkeld. “Eigenlijk elk deelgebied van de verkiezingen werd hierdoor geraakt en gecompliceerd”, schrijft het college van B&W in een brief aan de gemeenteraad.

Stemlocaties

De stembureaus en andere locaties die werden ingezet tijdens de verkiezingen, moesten vanwege de coronaregels anders worden ingericht. De helft van de stembureaus die in voorgaande jaren werden gebruikt bleek bovendien te klein om veilig een stem uit te kunnen brengen. Daarom zijn afgelopen verkiezingen in de stad meer dan zeventig nieuwe locaties opgetuigd.

Tekst loopt door onder de foto

In Utrecht was een stemstraat voor mensen die vanuit de auto of vanaf de fiets wilden stemmen. 1.100 Utrechters brachten daar op 17 maart hun stem uit. Ook konden bepaalde groepen vervroegd stemmen, waar 209.893 kiezers gebruik van maakten. In de stad waren 10.731 briefstemmers. Zeven verpleeg- en verzorgingstehuizen richtten een besloten stembureau in, waar alleen bewoners en medewerkers hun stem konden uitbrengen.

Vrijwilligers

Waar normaal ongeveer 1.000 tot 1.200 vrijwilligers nodig zijn, waren dat er dit jaar 2.800. Ook hebben ongeveer 500 medewerkers van de gemeente een of meerdere dagen geholpen bij de verkiezingen.

De kosten voor vrijwilligers vielen dit jaar dus hoger uit, onder meer vanwege vergoedingen en opleidingen die zij moesten volgen.

CSO

Dit jaar ook nieuw in Utrecht was de Centrale Stemopneming (CSO), waarbij stemmen centraal werden geteld in de Jaarbeurs. “Belangrijk argument daarvoor was een betrouwbaar verkiezingsproces door strak geregisseerde tellingen met ‘frisse’ tellers en met alle ruimte voor een betrouwbaar verkiezingsproces”, schrijft het college.

Het telproces verliep volgens het college in alle opzichten goed. De coronamaatregelen werden goed nageleefd en de GGD regio Utrecht heeft geen besmettingen met corona geconstateerd, ondanks dat achteraf bleek dat twee vrijwilligers tijdens het telproces besmet waren.

Tekst loopt door onder de foto

Het college wijst er wel op dat het organiseren van CSO een omvangrijke organisatie was. De kosten van CSO vielen 80.000 euro hoger uit dan vooraf was ingeschat, vanwege de huurkosten van de ruimte in de Jaarbeurs. De gemeente was er vooraf vanuit gegaan dat de Jaarbeurs de ruimte gratis ter beschikking zou stellen. De Jaarbeurs rekende echter de kostprijs.

Extra kosten

De extra kosten van de verkiezingen kwamen, inclusief de CSO, ruim 2,3 miljoen euro hoger uit dan tijdens reguliere verkiezingen. De Rijksoverheid betaalt iets minder dan de helft daarvan, zo’n 1 miljoen euro. De overige 1,3 miljoen euro komt voor rekening van de gemeente Utrecht.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is nog met het ministerie in gesprek om de meerkosten die gemeenten hebben gemaakt door corona alsnog vergoed te krijgen. Daar is nog geen beslissing over genomen.