De gemeente Utrecht heeft uiteindelijk toch een vergunning gegeven voor het verwijderen van het bijzondere orgel uit het Leeuwenbergh Gasthuis. Er is echter wel een voorwaarde opgenomen: het muziekinstrument moet op den duur terug naar Utrecht komen.
Voorlopig lijkt, met het verlenen van de vergunning, een einde te komen aan de discussie over het orgel. Het verwijderen van het instrument maakte het nodige los, het orgel uit 1954 werd namelijk zonder vergunning uit het pand gehaald. Het gebouw uit 1567 is een Rijksmonument en het orgel had volgens de gemeente daarom niet zomaar weggehaald mogen worden.
Hoe zit het ook alweer?
De voormalige eigenaar van het gebouw, Stichting Vrienden van Leeuwenbergh, liet het bijzondere orgel verwijderen en verkocht kort daarna het pand voor €949.000. De koper van het pand, en daarmee sinds begin 2019 de nieuwe eigenaar, is Stadsherstel Utrecht. Zij vonden een nieuwe huurder die het gebouw zonder orgel wil gaan gebruiken. Het orgel ging ondertussen naar de Grote Kerk in Zwolle waar het tijdelijk, een aantal jaren, gebruikt gaat worden.
Er ontstond echter discussie of het orgel wel verwijderd mocht worden zonder vergunning. De voormalige en huidige eigenaar van het gebouw dachten van wel. De gemeente Utrecht en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed meenden van niet.
Om een juridische strijd te voorkomen zijn de partijen in overleg gegaan en is er besloten om nu alsnog een vergunning te verlenen. Dit blijkt uit antwoorden van de gemeente op vragen van D66. In die vergunning is wel de voorwaarde opgenomen dat het orgel uiteindelijk weer terug moet keren naar het Leeuwenbergh Gasthuis.
(Tekst gaat verder onder afbeelding)
Wat is de geschiedenis van het orgel en het gebouw?
Het orgel is in 1954 gebouwd voor Leeuwenbergh, Nobelprijswinnaar Albert Schweitzer heeft daar toentertijd nog een rol bij gespeeld. Het gebouw zelf is veel ouder. Het pand is in 1567 gebouwd als pesthuis, een plek waar mensen die de pest hadden werden opgevangen, maar werd gebruikt als een regulier gasthuis. Het gebouw heeft de afgelopen eeuwen verschillende functies gehad, waaronder een militaire kazerne, laboratorium, tentoonstellingsruimte, een kerkgebouw en tot 15 jaar geleden een kerkgebouw.
In 2004 bleek dat de kerkgemeente het gebouw niet meer kon behouden. Het gebouw werd toen eigendom van Stichting Vrienden van Leeuwenbergh, die het liet restaureren waarna het een locatie werd voor concerten en lezingen. Het heeft ook dienst gedaan als vervangende zaal tijdens de verbouwing van Muziekcentrum Vredenburg.
Het gebouw is begin dit jaar dus weer van eigenaar gewisseld. Stadsherstel Utrecht gaat het pand verhuren aan de Israëlische muzikant Gavriel Lipkind. Hij gaat het gebouw inrichten als centrum voor kamermuziek. De precieze invulling moet nog bekend worden, maar wat wel duidelijk was is dat het bijzondere orgel weg kon. Daarom is het orgel voordat het van eigenaar wisselde eruit gehaald.
Gekoppelde berichten
Orgel blijft gemoederen bezighouden: instrument mogelijk weer terug naar Leeuwenbergh
De huidige eigenaar van het Leeuwenbergh Gasthuis gaat proberen het verwijderde orgel weer terug te…
Ook Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed benadrukt monumentale waarde orgel Leeuwenbergh
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed benadrukt dat het orgel, dat zonder vergunning verwijderd is…
Gemeente Utrecht: ‘Orgel had niet verwijderd mogen worden uit Rijksmonument Leeuwenbergh Gasthuis’
Het speciaal voor het Rijksmonument Leeuwenbergh gebouwde orgel had niet verwijderd mogen worden. Daar was…
12 Reacties
ReagerenEn zo blijkt maar weer in Utrecht; Doe wat je wilt. Dat het orgel “ooit” terug moet komen is natuurlijk een dooie letter.
Ik ben blij, dat dit orgel in Zwolle gebruikt word. Ik zie liever een orgel in gebruik, dan een orgel, dat staat te verstoffen. Ik hoop, dat als het orgel terug komt naar Utrecht, het dan ook weer gebruikt gaat worden. Ook al is de Leeuwenbergkerk nu een centrum voor kamermuziek, er kunnen organisten uitgenodigd worden, op dit bijzondere orgel concerten te geven.
Een mooiere manier om ons met een kluitje in het riet te sturen kan ik niet bedenken. Ik deel de mening van Sjoerd dan ook volledig.
Schandalig dat er zo met ons erfgoed wordt omgesprongen. Ongelofelijk!
Geen wonder dat steeds meer mensen lak aan regelgeving hebben. De gemeente geeft het voorbeeld…….
Tja, ooit… Het is al lastig om de gemeente hun moties te laten naleven, die een jaar geleden zijn aangenomen. Vergeten natuurlijk. Wie herinnert zich deze afspraak nog over een jaar of twee?
@ Karla:
Op de webpagina https://nl.wikipedia.org/wiki/Leeuwenbergh_Gasthuis kun je ook iets lezen ovr het orgel van 1954 en de verhuizing naar Zwolle. Door het lemma aan te vullen met een samenvatting van dit artikel en een bronverwijzing is er kans dat deze afspraak over een aantal jaren nog gedocumenteerd blijft.
Om een juridische strijd te voorkomen is besloten om nu alsnog een vergunning te verlenen. Ik moest het een paar keer lezen maar het staat er echt. Loopt er op het stadhuis nou echt helemaal niemand rond die begrijpt hoe dit overkomt, of kan het ze gewoon niets schelen?
Mooi “op den duur” dat kan ook over 150 jaar zijn. Helemaal prima toch, hebben de Duic lezers tegen die tijd een mooi verhaal!
Gewoon als groep of stichting bezwaar aantekenen bij de Raad van State of een lagere rechtbank. Achteraf vergunningen afgeven, tegen eigen regels en afspraken in (van de gemeente) en in strijd met eerdere toezeggingen, nog maar eens paar maanden geleden door de gemeente gedaan.
Iets in me zegt dat de democratisch gekozen gemeenteraad hier ook nog inspraak in heeft.
Wat een gezeur over een orgel dat nu goed gebruikt wordt ergens anders.
Het is geen mooi orgeL en is dus een gebruiks voorwerp.
Er zijn wel meer orgels verdwenen door afbraak en niet meer gebruikt dan is dit een hele mooie oplossing.
Het gebouw werd neergezet als pesthuis, vol bedden en nachtspiegels. Dat ging er allemaal uit. Het gebouw werd een soort kazerne, vol soldaten en paarden. Die gingen er allemaal uit. Het gebouw werd een laboratorium vol flessen en bubbelende kolven. Die gingen er allemaal uit. Het gebouw werd een kerk, vol met een orgel, kerkbanken, een preekstoel en een orgel. Die gingen er allemaal uit. Het gebouw werd een concertzaal vol stoelen , lampen, geluidsapparatuur en een podium. Waar zijn de historische bedden, de kolven, de paarden, de soldaten? Maar gelukkig staat het gebouw er nog en komt er weer leven in de brouwerij. O jé, misschien is dat wel de volgende functie.
@ Wim en Eddy
Doet allemaal niet ter zake wat jullie zeggen en of het JIJ het nu mooi of lelijk vindt al helemaal niet.
Het orgel EN gebouw zijn monument geworden als 1 geheel. Die opvatting is nog niet veranderd. Dat heeft een bepaalde rechtsstatus.
Goed. En de arme ondernemer dus maanden en maanden voor niets in de stress gezeten en opgezadeld met juridische kosten, omdat het voor de Gemeente kennelijk erg moeilijk is om dit soort zaken nederig, dienstbaar en efficient af te handelen.