Biochemicus dr. Michiel Vermeulen van het UMC Utrecht ontvangt een ERC Starting Grant van anderhalf miljoen euro. Hij wil begrijpen hoe genen aan- en uitgeschakeld worden. Als dat verkeerd gaat, ontstaat vaak kanker. De ERC Starting Grant is gericht op talentvolle jonge onderzoekers die de potentie hebben om uit te groeien tot een onafhankelijke onderzoeksleider.

Vermeulen  is groepsleider bij de afdeling Molecular Cancer Research van het UMC Utrecht. Hij is een expert op het vlak van zogenaamde DNA-methylatie. Dat mechanisme bepaalt of genen “aan” of “uit” staan door ze chemisch aan te passen (te methyleren). Hoe deze chemische verandering precies leidt tot het aan- of uitschakelen van genen is echter onbekend. Met de Europese subsidie gaat Vermeulen op zoek naar de eiwitten die hiervoor verantwoordelijk zijn (via kwantitatieve massaspectrometrie).

Dit is van groot belang voor kankeronderzoek. In heel veel tumoren gaat het methyleren van DNA verkeerd. Daardoor worden verkeerde genen aan- of uitgezet, waardoor een cel bijvoorbeeld ongecontroleerd gaat groeien. Kennis van de betrokken eiwitten kan helpen bij het bedenken van slimme kankermedicijnen. Het onderzoek helpt ook bij het begrijpen van de embryonale ontwikkeling. Want alle cellen in ons lichaam bevatten hetzelfde DNA, maar een huidcel gebruikt een ander stuk DNA dan een hersencel. Methylering van DNA speelt een sleutelrol bij het ontstaan van verschillende typen cellen.

De Europese subsidie geeft Vermeulen de ruimte om de komende vijf jaar onderzoek te doen. Hij hoopt een postdoc, twee promovendi en een analist aan te stellen van het geld. Het project start begin 2013. Met de ERC Starting Grant helpt de Europese Unie jonge, talentvolle onderzoekers een zelfstandige onderzoekslijn op te zetten.