Het UMC Utrecht gaat een nieuw proefbevolkingsonderzoek leiden waarbij gekeken wordt of borstkanker eerder kan worden opgespoord als vrouwen met ‘zeer dicht’ borstweefsel een verkorte MRI-scan of een contrastmammografie krijgen. Vrouwen met zeer dicht weefsel hebben namelijk een verhoogde kans op borstkanker.

Nederlandse vrouwen krijgen elke twee tot drie jaar een oproep voor het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Hierbij wordt een mammografie gemaakt om vroegtijdig borstkanker op te sporen. Bij ongeveer acht procent van de vrouwen is dit niet effectief genoeg omdat zij zeer dicht borstweefsel hebben, wat ook wel dense genoemd wordt. De borst bestaat dan uit melkklieren, bindweefsel en minder vetweefsel.

Voor een eerdere studie werden tussen 2011 en 2016 vijfduizend vrouwen gevolgd met zeer dicht borstweefsel. Bij deze vrouwen werden aanvullende MRI-scans gemaakt en de resultaten werden vergeleken met die van het reguliere borstonderzoek waarbij alleen een mammografie werd gemaakt. Hieruit bleek dat bij de vrouwen met dense borsten eerder en sneller borstkanker werd opgespoord als zij ook een MRI-scan kregen.

Wanneer tienduizend vrouwen een MRI-scan krijgen, moet er echter meer apparatuur beschikbaar worden gesteld en is er extra personeel nodig. Hierdoor zouden capaciteitsproblemen kunnen ontstaan.

Nieuwe methode

Met het nieuwe proefbevolkingsonderzoek wordt ook nog een andere methode onderzocht, namelijk een contrastmammografie. Hierbij wordt een jodiummiddel ingediend voordat de mammografie gemaakt wordt. Tumoren nemen dit middel sneller op, waardoor die eerder te zien zijn op scans dan bij een normale mammografie. Deze nieuwe methode is korter en goedkoper dan een gewone MRI-scan. Voor dit nieuwe onderzoek wordt ook gekeken naar een mogelijkheid om een versnelde MRI-scan toe te passen. Een normale scan duurt ongeveer dertig minuten, maar een versnelde scan duurt vijf tot zes minuten.

Na de constatering van zeer dicht borstweefsel worden zesduizend vrouwen voor een aanvullende screening en een contrastmammografie opgeroepen. Zesduizend andere vrouwen met dit weefsel krijgen een oproep voor een versnelde MRI-scan. Deze resultaten worden met het reguliere bevolkingsonderzoek vergeleken.

Het nieuwe proefbevolkingsonderzoek gaat zeven jaar duren en onderzoekers hopen in het najaar te kunnen beginnen. Vijftien ziekenhuizen in Nederland werken hiervoor samen met Bevolkingsonderzoek Nederland en Borstkankervereniging Nederland. Het UMC Utrecht gaat dit coördineren.