Dankzij onderzoek van Birgit Goversen en haar collega’s is het UMC Utrecht dichter bij een methode om van tevoren beter te herkennen of medicijnen slecht zijn voor het hart. Bijna de helft van de medicijnen die jaarlijks worden teruggetrokken van de markt, blijken namelijk een negatief effect op het hartritme te hebben.

Tijdens het ontwikkelen van medicijnen wordt vaak op dierenmodellen getest, om te kijken of ze ernstige bijwerkingen veroorzaken. Zoals ernstige of zelfs dodelijke hartritmestoornissen. Een bijwerking die bij maar liefst 45 procent van alle teruggetrokken medicijnen wordt ontdekt.

‘’Maar de fysiologie van ieder dier – en dus ook van de mens – is anders. De resultaten bij de mens zijn vaak anders dan die uit dierproeven. Het zou dus heel mooi zijn als we medicatie kunnen testen op menselijke hartspiercellen, maar die zijn nauwelijks beschikbaar”, vertelt Birgit Goversen op de website van het UMC. Ze promoveerde op 9 juli op dit onderzoek.

Geweekte hartspiercellen

Nu is het al een tijdje mogelijk om uit menselijke huid- of bloedcellen stamcellen te maken. Die kunnen in het lab gekweekt worden tot hartspiercellen. Daar kunnen dan weer medicijnen op worden getest, om vooraf beter te bepalen welke invloed (en bijwerkingen) ze gaan hebben op een menselijk hart. De gekweekte cellen gedragen zich alleen anders dan de cellen in een levend mensenlichaam en dat was heel lang het grootste probleem om over te stappen van onderzoek op dierenmodellen naar menselijke modellen.

In haar onderzoek is Birgit nu een stap dichterbij om de geweekte hartspiercellen meer te laten lijken op die in een levend lichaam. Dat betekent ook een stap dichterbij naar veilige medicijnen. Goversen op de website van UMC: “In september start ik als post-doc in Amsterdam UMC. Daar gaan we een business case schrijven om te kijken hoe we acceptabel in het lab kunnen testen op geschikte medicijnen voor hartpatiënten.’’