In de serie ‘Utrecht gelooft’ gaat DUIC in gesprek met de geestelijk leiders van de stad. Wie zijn zij, wat doen ze en welke plaats heeft hun religie in Utrecht? In het eerste deel van de serie spreken we met Osman Celil Ziylan, een 22-jarige bijna afgestudeerde imam, en Alpay Demirci, bestuurslid van de grootste moskee van Utrecht: de Ulu-moskee.
De Ulu-moskee is niet moeilijk te vinden. Op steenworp afstand van station Utrecht Centraal steken de minaretten van de moskee, die in het donker ook nog eens blauw verlicht zijn, als bakens de lucht in, de aankondiging van het ‘begin’ van de wijk Lombok. De moskee is vrijwel altijd open. Alleen ’s nachts, zo rond middernacht tot het ochtendgebed, zijn de deuren van de moskee even dicht. Ik heb om 20.00 uur, na het avondgebed, afgesproken met Osman Celil Ziylan (22), de imam in opleiding, maar word – zodra ik de dubbele deur van de moskee binnenstap – eerst hartelijk welkom geheten door de imam, Süleyman Coşkun.
We lopen naar boven. Het is redelijk druk: er zijn veel mensen op de been voor een woensdagavond. Daar wacht Osman Celil, die mij vriendelijk de weg wijst naar een vergaderruimte verderop in de gang. Voor we in gesprek gaan, komt de imam nog thee in een Turks glaasje brengen. Even later sluit Alpay Demirci (45) aan, vicevoorzitter van het moskeebestuur.
Zou je je misschien kunnen voorstellen?
Osman Celil: “Ik ben 22 jaar en ik studeer islamitische theologie aan de Islamic University of Applied Sciences Rotterdam, de enige erkende islamitische hogeschool van Nederland. Momenteel ben ik in de afrondingsfase van mijn studie. Ik ben bezig met mijn scriptie over de invloed van moslimidentiteit op beroepsoriëntatie van adolescenten met een migratieachtergrond.”
Hoe ben je terechtgekomen bij de Ulu-moskee?
Osman Celil: “Vorig jaar heb ik hier bij de Ulu-moskee stage gelopen en daarna ben ik een beetje blijven hangen.”
Alpay: “Het is voor ons een win-winsituatie. We zijn een grote moskee en zullen ook een jonge, goed Nederlands sprekende imam nodig hebben in de toekomst. Hij spreekt daarmee ook een andere, jongere doelgroep aan.”
Je bent psycholoog, pedagoog, docent en sociaal werker.
Hoe zit dat eigenlijk: heeft een moskee altijd meerdere imams?
Alpay: “Grotere moskeeën vaak wel. We hebben een vrouwelijke imam, die eens in de twee weken langskomt voor lezingen en gesprekken en daarnaast is het fijn om een imam te hebben die heel goed Nederlands spreekt. Onze hoofdimam is imam Süleyman Coşkun. Hij komt oorspronkelijk uit Turkije en is hier voor vijf jaar naartoe gekomen.”
De organisatie van de moskee is Turks. Komen hier dan ook vooral Turkse moslims?
Osman Celil: “Nee, het is een hele diverse groep mensen die hier komt voor het gebed, heel multicultureel.”
Alpay: “Het voordeel van deze moskee is dat hij nieuw, goed bereikbaar en goed zichtbaar is. Dat trekt allerlei mensen aan. De moskee heeft ook veel verschillende functies. Op de begane grond zit bijvoorbeeld een restaurant, boven kunnen mensen komen om te bidden en de kelder wordt weer verhuurd aan jongerenorganisaties. Wat veel mensen ook niet weten is dat er een stilteruimte is voor mensen met een ander geloof. Iedereen mag daar altijd gebruik van maken als de moskee open is.”
Wanneer wist je dat je imam wilde worden?
Osman Celil: “Van jongs af aan vond ik het moeilijk om sommige dingen te begrijpen. Wat wordt er van mij verwacht in de samenleving? Wat is mijn rol? Ik denk dat ik 14 of 15 was toen ik bedacht dat dit een mooie manier was om een bijdrage te leveren. Je hebt namelijk heel veel verschillende rollen. Je bent psycholoog, pedagoog, docent en sociaal werker. Een imam in Nederland wordt voor heel veel verschillende dingen ingezet.”
Zoals?
Osman Celil: “Je gaat bijvoorbeeld op bezoek in ziekenhuizen, levert steun in gevangenissen, bemiddelt. Je betekent veel voor mensen met sociaal maatschappelijke vragen. Ik wil eigenlijk voor verbinding tussen alle mensen zorgen.”
Alpay: “Dat zoeken we ook in de moskee. We staan open voor alle bezoeken en willen ook dat mensen weten dat ze ons alles kunnen vragen.”
Wat is het grootste misverstand over de islam?
Alpay: “Dat moslims terroristen zijn. Eén gek doet iets en alle moslims worden daarop aangekeken, terwijl wij denken: dat is een verward iemand. Het belangrijkste in de islam is dat je je medemens geen kwaad mag doen. In de koran staat – dat weet Osman Celil waarschijnlijk beter dan ik: ‘Wie één mens vermoordt, vermoordt de mensheid’.”
Osman Celil: “We moeten de islam dus ook niet verdedigen, maar verduidelijken. Als je een klas met leerlingen hebt en een iemand haalt een slecht cijfer, dan ligt het niet aan het vak en de bronnen, maar aan de leerling. Zo is het ook met de islam: de imam helpt bij de juiste kennisoverdracht.”
Alpay: “Die openheid en transparantie proberen we ook terug te laten komen in het gebouw. We willen voor iedereen plek hebben. Bovendien: onbekend maakt onbemind. Misschien komt iemand uit een dorp waar mensen nog nooit met moslims gesproken hebben.” Dan lachend: “We zijn gewoon normale mensen.”
Geldt dat ook andersom, dat veel moslims niet veel niet-moslims kennen?
Alpay: “Ja, dat denk ik wel. Ik heb zelf op een christelijke lagere school gezeten. Toen heb ik ook de bijbel gelezen. Daar hoef je geen christen voor te zijn. Daarnaast: 80 procent van wat er in de bijbel staat, staat ook in de koran. Meer weten over een ander geloof, voegt meer toe aan jezelf, denk ik. De imam en de dominee kunnen ook goed met elkaar in gesprek. Over veel religieuze kwesties zitten ze vaak op één lijn. Dat blijkt ook uit de dialooggroep. Daarbij komen verschillende vertegenwoordigers van geloven bij elkaar zodat ze elkaars programma’s kennen.”
Bij het Lombokfestival kwamen ook veel mensen met andere achtergronden hier samen. Hoe was dat?
Osman Celil: “Dat was heel mooi. Het was druk: ik denk dat ik zo’n twee of drie groepen van zeventig tot tachtig man heb rondgeleid. De groepen waren ook enorm divers: er liepen kinderen rond en ouderen. Voor veel mensen was het een ideaal moment om even binnen te kijken.”
Wat voor vragen stelden mensen zoal?
Osman Celil: “Waarom ik moslim ben bijvoorbeeld en wat ik heel mooi vind aan mijn geloof. Er werd veel over ervaringen gevraagd, niet zozeer om informatie.”
Alpay: “Maar veel mensen vroegen ook over het gebouw en vonden het bijzonder dat iedereen altijd naar binnen kan.”
Wat waren de leukste vragen die je gesteld zijn?
Alpay: “Of we ook in een hiernamaals geloven en of we ook geloven dat Jezus terugkomt, bijvoorbeeld. Het antwoord op beide vragen is trouwens ja. Diepgaande religieuze vragen schuif ik wel door naar de imam of naar Osman Celil. Die hebben ervoor gestudeerd. Verder vroegen mensen ook waarom we onze schoenen uitdoen in de gebedsruimte. Als ze dan horen dat mensen met hun gezicht het tapijt raken en dat het dus uit hygiënische overwegingen is, vinden ze het heel logisch.”
Eén gek doet iets en alle moslims worden daarop aangekeken, terwijl wij denken: dat is een verward iemand
Osman Celil: “Ook waren ze echt verbaasd dat er zo veel gebeurt hier. Dat er naast religie ook veel aan algemene ontwikkeling wordt gedaan en dat er huiswerkbegeleiding wordt gegeven bijvoorbeeld.”
Alpay: “We vinden het belangrijk dat kinderen van kleins af aan meekrijgen dat het belangrijk is om je studie af te maken, dat je slaagt in de maatschappij en dat je zo een rolmodel kan zijn.”
Hebben jullie die nodig, rolmodellen?
Beide mannen lachen.
Osman Celil: “Zeker, heel veel.”
Alpay: “Hans ziet om hem heen dat het mogelijk is om een goede opleiding en een goede baan te krijgen. Ahmet moet zien dat dat voor hem ook kan.”
Dat is best verdrietig, alsof je jezelf steeds opnieuw moet bewijzen?
Alpay: “Helaas wel ja. Discriminatie op de arbeidsmarkt komt veel voor. Ik weet van een vrouw met een hoofddoek die ging solliciteren als advocaat, maar werd doorgestuurd naar de sollicitatie voor schoonmaakster. Ik heb zelf bij een bedrijf gewerkt waar ik een Hollandse man moest inwerken, waarbij hij steeds benaderd werd alsof hij de baas was.”
Wat is jouw rol, Osman Celil, als toekomstig imam hierin?
Osman Celil: “Ik wil als theoloog een bijdrage leveren aan de mens en verder doen wat we altijd doen: openstaan voor iedereen.”
Wordt iedereen die islamitische theologie studeert imam?
Osman Celil: “Nee, een deel wordt imam, een deel wordt godsdienstleraar, een deel gaat promotieonderzoek doen en weer een ander deel wordt geestelijk verzorger.”
Wat zijn de uitdagingen van dit werk?
Osman Celil: “Ik denk dat je je moet realiseren dat je als imam een grote verantwoordelijkheid hebt. Het is belangrijk om goede informatie te geven en ook duidelijk te zijn als je iets niet weet. Je zal altijd dingen niet weten. Mijn doel is: verduidelijken. Dat kan alleen als ik de stof zelf goed beheers en iets voor honderd procent zeker weet voor ik het naar buiten breng. Daarvoor is het belangrijk dat ik mezelf blijf ontwikkelen en ook veel leer van de ervaren imams om me heen, zoals imam Süleyman.”
Na afloop van het gesprek krijg ik nog een rondleiding door het gebouw. We beginnen in de gebedsruimte: een grote, lichte zaal met een hoog plafond. Op de vloer ligt een dik, turquoise en mediterraan blauw tapijt. Midden in de zaal staan allemaal bloemen afgebeeld op de vloer. “Dat zijn tulpen. Ze staan voor de overeenkomst tussen Turkije en Nederland”, legt Osman Celil uit.
Hij wijst verder naar de muren waar van rechts naar links de eerste vijf overleveringen van God aan Mohammed zijn opgeschreven. “De eerste betekent eigenlijk ‘Lees’. Oftewel, ontwikkel jezelf, lees veel en studeer. Daarom vond ik mijn scriptieonderwerp ook interessant, omdat studeren juist ingebed is in de islam, maar dat nu niet altijd meer in de praktijk naar voren komt.”
Voor het volgende artikel spreek ik met een dominee van de protestantse kerk. Wat zou je van haar graag willen weten?
Osman Celil: “In Nederland horen we veel over de ontkerkelijking, dat steeds minder mensen naar de kerk gaan. Hoe gaat zij daarmee om? Is dat voor haar een uitdaging?”
21 Reacties
Reageren“Dat moslims terroristen zijn. Eén gek doet iets en alle moslims worden daarop aangekeken, terwijl wij denken: dat is een verward iemand. Het belangrijkste in de islam is dat je je medemens geen kwaad mag doen. In de koran staat – dat weet Osman Celil waarschijnlijk beter dan ik: ‘Wie één mens vermoordt, vermoordt de mensheid’.”
Dat is te makkelijk. Nu ben ik geen schriftgeleerde, maar ik weet wel dat ook in de koran (geparafraseerd) dat ongelovigen wél om zeep geholpen mogen worden en dat niet-gelovigen vijanden van Allah zijn. Daarnaast zijn moslims zeker geen terroristen (ik kan me overigens niet heugen ooit iemand zoiets ongelofelijk doms te hebben horen beweren), maar moet je ook niet blind zijn voor het gegeven dat een overweldigende meerderheid van alle terroristen wél moslim zijn. Om over het percentage moslims dat aanslagen goedkeurt nog maar te zwijgen.
Ik denk dat de Islam juist verdediging nodig heeft. Dat is ze de wereld wel schuldig.
Ongekend dat er een erkende opleiding is waarin je een fabeltje leert geloven. Doodzonde dat deze ogenschijnlijk pientere jongen zo gebrainwashed wordt met iets pietluttigs als religie.
@Scherpschutter:
vergelijkbare dingen staan óók in de Bijbel.
Daarnaast zijn de meeste terroristen moslim, omdat niet-moslims die aanslagen plegen vaak ‘verwarde mensen’ of iets dergelijks genoemd worden.
@Wouter:
en toch zijn het voornamelijk ook sociaal werkers, aanspreekpunten en luisterende oren.
Zelfde geldt voor mensen die naar de seminarie gaan (wat overigens aan de Universiteit kan, en aan heel veel instituten; Imam-zijn kun je alleen maar op één erkende HBO-instelling leren)
@Thijs 20/2/2019 – 11:26
Het zal best dat er vergelijkbare zaken in de Bijbel staan. Wat doet dat alleen ter zake in een inhoudelijke discussie over de Islam?
Uw tweede punt vind ik simpelweg verbijsterend. Sorry, dat moet u zelf nog maar eens teruglezen en opnieuw overdenken. Daar kan ik niets mee.
Van tijd tot tijd komen er berichten langs van mensen die zich op Koran (en Hadith) teksten beroepen bij hun streven om andersdenkenden aan te vallen of te vermoorden. Isis is maar een voorbeeld.
Zulke berichten hoor ik nooit over teksten uit de Bijbel. Dat geeft mij de indruk dat die Bijbelteksten minder gevaarlijk zijn.
Omdat de grondlegger van de islam niet alleen profeet, maar ook legerleider was, heeft geweld in de islam een fundamenteel andere plaats dan in het christendom. Dat zal voor niet-moslims altijd een punt van zorg blijven. Ik hoop dat de weleerwaarde heer dat begrijpt.
In het verleden heeft het christendom in Europa een spoor van dood en verderf gezaaid, nu zie je dat bij de islam gebeuren in voornamelijk het Midden-Oosten.. Dus waar wij vooruit gaan in de tijd, lijkt deze stroming zich juist terug in de tijd te bewegen.
@Thijs
Zeker, vergelijkbare dingen staan ook in de bijbel, alleen in tegenstelling tot de islam heeft het christendom een periode van verlichting doorgemaakt. Dat is een wezenlijk verschil, want een groot probleem bij het bespreken van extremisme in de islam is dat de koran ook bij gematigde moslims nooit ter discussie staat, terwijl terroristen zich wel degelijk op de koran beroepen. Ik snap echt wel dat gematigde moslims het zat zijn om zich iedere keer te moeten verdedigen wanneer weer een ergens een aanslag wordt gepleegd, maar nu wordt vrij vaak (en vrij makkelijk) geroepen “dat heeft niets met de islam te maken” en dat heeft het dus wel.
Het is wat mij betreft dus prima dat de islam (en koran) wordt verduidelijkt, maar misschien moet deze imam eens beginnen in de moslimgemeenschap, want daar staan de neuzen duidelijk niet allemaal dezelfde kant op.
@ BW
Gelet op de reacties van veel Christenen in Nederland over andersdenkenden en andersgelovigen, die ik dagelijks in reactievelden van media moet lezen, valt het wel mee (/tegen) met die verlichting die Gristenen hebben doorgemaakt. Kijk ook maar eens naar de Nashvillverklaring of een christelijke lijn die door het momenteel opbloeiende eng-rechts gedachtegoed heen gaat. Of de fascinatie binnen streng christelijke gemeenschappen voor het voeren van oorlogen in het midden-oosten, het actief in gang zetten van het einde der tijden waar zij in geloven. Heel erg gevaarlijk, maar daar hoor ik zelden iemand over, terwijl deze ideologie in grote lijnen de westerse politiek beïnvloedt.
De Islam is gewoon een geloof en dat geloof zelf is in de basis niet meer of minder fout dan andere geloven, ondanks wat eng rechts en mensen als een Scherpschutter je willen wijsmaken.Het zijn mensen die slechte dingen doen. Die vind je overal, over de hele aardkloot. Het zijn de mensen, niet het geloof an sich.
Als je kijkt naar de gevolgen van de Kruistochten, Nazisme en Stalinisme, dan hebben ze ij allen een dikke Europese inslag; gebaseerd op Europese waarden. We hebben het wel over de grootste bevolkingsmoorden ooit zo’n beetje.
De kern van het christelijk geloof is liefde voor God en voor je medemens. Wanneer mensen geweld gebruiken uit naam van het geloof, dan is er wat mis.
Jammer dat mensen hier maar van alles roepen.
@Sjaan:
Misschien iss het verstandiger te spreken met Chrisrenen dan af te gaan op een door media bepaalde selectie, zou je kunnen merken hoe weinig orthodoxie er nog te vinden is. De genoemde Nashville verklaring wordt zelfs in de SGP omgeving niet door iedereen ondersteund en orthodoxer dan dat ken ik niet in Nederland.
En om je verhaal over dat vreselijke eng-rechts te onderbouwen met iets van voor de verlichting (Kruistochten) of socialistisch (nationaal-solialistisch) of communistisch (Stalinisme) lijken me niet de juiste voorbeelden. Mao kon er in China ook wat van en de moslims hebben in India vroeger ook vreselijk huisgehouden. Konden ze zonder een beroep te doen op Europese waarden.
Zonde van de tijd, al dat gedoe over religie. Gelovigen denken een eeuwig leven te zullen krijgen, terwijl hun mooie leventje eindigt in een eeuwig niets. Een niets, waar ze ook waren voor hun geboorte. Miljoenen jaren waren ze er niet. Ze leven even op Aarde en beërven een eeuwig leven. Vreemd en wonderlijk.
Een groot verschil tussen het Christendom en de Islam zit in de belijdenis. De ruimte om te geloven versus een statement, daarom is het zo lastig discussiëren en tot elkaar komen. Maar daar zijn her geloven voor en dat is niet erg, geloven doe je thuis en daar val je anderen niet mee lastig. Toch?
@Sjaan, een onwerkelijke vergelijking.
In de Nashville-verklaring wordt niet opgeroepen om ongelovigen of andersdenkenden te vermoorden.
@ Fred
Ik had het over het gal in de reactievelden. Daar zien we de echte christelijke mentaliteit van den Nederlander opdoemen. Ikke ikke ikke, een ander niets gunnen, haat richting de ander, aangeprate angst en haat. Dat soort dingen. En ja, die reaguurders zijn vaak ook christelijk.
De voorbeelden tonen juist aan dat het de MENSEN zijn die verschrikkelijke dingen doen en daar allerlei excuses voor bedenken. In dat opzicht heeft het geen enkele zin om DE moslim ergens voor verantwoordelijk te houden. Het probleem zit namelijk maar voor een deel in het geloof. Er zijn overigens vele moslims verspreid over de wereld en in vele zorgen zij voor geen enkel probleem.
De reden dat veel mensen dat denken, komt door de bewust opgewekte angst van neo-liberale politici, die via veel doorgeefluikjes (veel media) tot u komen, angst voor vluchtelingen en moslims (gemanipuleerde werkelijkheid), zodat het afleid van hun agenda: de superrijken en het grootkapitaal nog machtiger en rijker maken ten koste van de rest, wij dus.
Ook de dooddoener dat onschuldige moslims zich moeten uitspreken tegen misstanden van mensen die slechts in naam van dat zelfde geloof nare dingen doen; dat komt op hetzelfde neer dat ik andere Nederlanders die nu leven verantwoordelijk mag houden voor nare dingen die de Nederlandse regering op wereldschaal doet of heeft gedaan (denk aan de gevolgen van het kolonialisme) of eenvoudiger, Nederlande vakantiegangers die zich misdragen in Spanje en Griekenland.
Overigens zijn de meest verschrikkelijke dingen op aarde tot nu toe gedaan vanuit de Europese geschiedenis en de Europese waarden. Dat zijn de feiten, dat was mijn punt. Onweerlegbare feiten overigens. Je kan er dan van alles en nog wat bijslepen, maar de feiten blijven tot nog toe staan.
@Sjaan
In een discussie over de schaduwzijde van de islam is het niet echt relevant dat christenen ook niet allemaal lieverdjes zijn, maar zodra je je eigen reactie kwalificeert als “onweerlegbare feiten” kan ik het niet laten om die onweerlegbare feiten van je te weerleggen. Komt ‘ie: van de 10 dictators uit de geschiedenis die de meeste slachtoffers op hun geweten hebben zijn slechts 2 Europeaan. Verder vooral Aziaten en twee Afrikanen. Je punt was verder?
Verder deel ik je mening dat moslims zich niet hoeven te verontschuldigen voor andermans terrorisme (dat schreef ik gisteren ook in mijn reactie), alleen er wordt nu vrij makkelijk gezegd dat terrorisme niets met de islam te maken heeft en dat is feitelijk onjuist. Extremistische moslims verwijzen namelijk naar de koran en ook voor gematigde moslims staat geen letter van de koran ter discussie. Dat is een groot verschil met het christendom waar de bijbel sinds de verlichting (door het overgrote deel der christenen) niet meer letterlijk wordt genomen.
Een bijzonder goed initiatief van de redactie. Ik hoop dat velen de serie gaan volgen en zullen lezen. Wat mij betreft gaat de redactie ook nog meer de diepte in door de scheiding van kerk en staat aan de orde te stellen. De staat Turkije bemoeit zich rechtstreeks met het geloof van haar (ex) onderdanen in Nederland en bestrijdt actief allen die niet horen bij de soennitische stroming die momenteel in Turkije de dienst uitmaakt. Die bemoeienis is in strijd met de Nederlandse grondwet en grondbeginselen.
De islam is een complexe godsdienst. Met enorm veel varianten, rechtsscholen en opvattingen. Ieder algemeen oordeel over de Islam op basis van extremisme, is een leugen. Het christendom wordt ook niet afgerekend op de bloedige strijd tussen katholieken en protestanten in Noord Ierland. Ook dat is dwaasheid.
Het vorig jaar bracht de uitgeverij van de abdij van Berne het boek van Adrien Candiard, Comprendre l’Islam naar Nederland.Beknopt en zeer helder beschrijft Candiard de hoofdstromingen en de recente ontwikkelingen in de Islam. Veel moslims zijn teleurgesteld in het gebrek aan antwoorden van de islamitische wetsscholen op de moderne wereld. Door terug naar de bronteksten te gaan zoeken zij nu zelf naar antwoorden.Dat doen christenen ook. De Bijbelse teksten van Jezus en andere profeten zijn een inspiratie voor de teloorgang van moraal en gedrag in de huidige samenleving. In de Islam heet die stroming salafisme. Slechts een klein deel daarvan laat zich inspireren door het Saoedische wahabisme, dat al het andere te vuur en te zwaard bestrijdt.
Zoals ik hier al vaak heb betoogd, is het bevorderen van deugden in de seculiere samenleving naar de achtergrond verdreven. Alexis de Tocqueville, grondlegger van de westerse democratische en overtuigd atheïst, merkte over geloof en haar deugden op: ‘Daardoor is zij een onmisbare bondgenoot van de republiek in de strijd tegen het individualisme’.
‘De Islam begrijpen’, of beter gezegd waarom we er niets van begrijpen. Het boek is het lezen zeer de moeite waard. Ook voor moslims.
@ BW
Je vergist je in die verlichting van het christendom.
Die is aan de meeste echt gelovige christenen voorbij gegaan hoor. Naar de buitenwereld toe presenteren ze zich ‘modern en verlicht”, maar in eigen kring…..
@ Theo, door bepaalde stromingen in de Islam wordt ook niet letterlijk opgeroepen andersdenkenden te vermoorden. Laat je toch niet zo veel wijsmaken en aanpraten.
@Sjaan:
De verlichting heeft wel degelijk wortel geschoten binnen het Christendom, de groepn waaruit Groenlinks is ontstaan heetten de PPR, de PSP, de CPN en de EVP. Zoek maar op hoe dat zit en hoe rechts die clubs waren. Overigens waren de PPR en de EVPdaarin helemaal niet uniek.
@ Fred
Wat aan de zin “de meesten” begrijp je niet. Natuurlijk niet allen dus. Er zijn best veel verlichte christenen, maar velen zijn dat ook niet.
@Sjaan
Nee Sjaan, er zijn heel weinig niet-verlichte christenen. In Nederland hebben zelfs de meest orthodoxe christenen een volstrekt ander wereldbeeld dan christenen vóór de verlichting hadden. Je zelfvertrouwen is bewonderenswaardig, maar jouw “onweerlegbare feiten” zijn vrij eenvoudig te weerleggen. Het feit dat jij tijdens online discussies kennelijk veel onfrisse, christelijke reacties leest doet daar niets aan af. Verder is het m.i. bizar om de Nashville verklaring te vergelijken met de islamitische opvatting over homoseksualiteit.
Inmiddels zijn we overigens vrij ver afgedwaald van het oorspronkelijke topic, maar dat terzijde.