Utrecht is de droge zomer redelijk ongeschonden doorgekomen, maar gemeente houdt een slag om de arm Utrecht is de droge zomer redelijk ongeschonden doorgekomen, maar gemeente houdt een slag om de arm

Utrecht is de droge zomer redelijk ongeschonden doorgekomen, maar gemeente houdt een slag om de arm

Utrecht is de droge zomer redelijk ongeschonden doorgekomen, maar gemeente houdt een slag om de arm
Archieffoto
Het lijkt nu misschien moeilijk voor te stellen maar tot voor kort kampte Nederland met droogte. Ook in Utrecht zijn allerlei maatregelen genomen om de gevolgen hiervan te beperken en het lijkt erop dat we deze zomer redelijk ongeschonden door zijn gekomen, al zegt de gemeente over bepaalde zaken een ‘slag om de arm’ te houden.

Het lijkt nu misschien moeilijk voor te stellen maar tot voor kort kampte Nederland met droogte. Ook in Utrecht zijn allerlei maatregelen genomen om de gevolgen hiervan te beperken en het lijkt erop dat we deze zomer redelijk ongeschonden door zijn gekomen, al zegt de gemeente over bepaalde zaken een ‘slag om de arm’ te houden.

Pas afgelopen woensdag liet het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat weten dat er geen landelijk watertekort meer in is Nederland. “Hoewel er regionaal nog grote verschillen zijn, is er landelijk geen sprake meer van een grotere vraag dan aanbod van zoet water”, is te lezen op de website van de Rijksoverheid. Er is daarom afgeschaald van het niveau ‘feitelijk watertekort’ naar ‘dreigend watertekort’.

Ook Utrecht had deze zomer te maken met droogte. In een antwoord op los van elkaar ingediende schriftelijke vragen van de PvdA en CDA zegt de gemeente dat de effecten hiervan op gebouwen tot dusver beperkt lijken. In 2018 zijn er bijvoorbeeld meerdere meldingen binnengekomen over scheuren en funderingsschade, die te relateren waren aan de droogte van destijds. Nu is hier nog geen melding over gemaakt. Ondanks dat zegt de gemeente ‘nadrukkelijk een slag om de arm te houden’. Eigenaren van gebouwen waarbij schade is ontstaan melden dat namelijk vooral bij de verzekeraar en de gemeente heeft hier geen inzicht in.

Groen

Ook de schade aan het openbaar groen is nu nog niet volledig in te schatten. Omdat net aangeplante bomen en struiken vanwege de minder ontwikkelde wortels kwetsbaar zijn bij droogte, kregen deze planten afgelopen zomer extra water. “We weten pas in het voorjaar van 2023 of we met het extra water voorkomen hebben dat net aangeplante bomen en overig groen door de droogte afsterven”, schrijft de gemeente in antwoord op de vragen.

Bij grasvelden, zoals bijvoorbeeld in parken en op sportvelden, zijn kale plekken ontstaan. De wortels van het gras konden zich vanwege droogte minder goed ontwikkelen. Daar komt nog eens bij dat er door de droogte bij grasvelden extra overlast is van larven van de junikever en larven van de langpootmug. Kraaien proberen deze larven vervolgens te pakken en de vogels trekken daarbij het gras kapot. “Hierdoor ontstaan kale plekken en grasschade. Dit effect zien we ook bij grasvelden in de openbare ruimte.”

Grondwater

Uit onderzoek is gebleken dat de diepere grondwaterstanden in Utrecht bij droogte niet echt dalen. Deze laag wordt namelijk weer aangevuld met het oppervlaktewater. Het waterschap heeft ook al aangegeven dat zij het niveau van dit oppervlaktewater, ook bij toenemende droge periodes, goed op peil kunnen houden. “In dat geval zal klimaatverandering geen groot effect hebben op de diepere grondwaterstanden”, aldus de gemeente.

De toplaag van de bodem loopt in Utrecht het grootste risico op uitdroging. Dat geldt volgens de gemeente vooral voor de hoger gelegen plekken met veel zand in de bodem zoals de binnenstad, de stroomrug door Leidsche Rijn én de taluds van bijvoorbeeld bruggen en geluidswallen. Deze toplaag is gevoelig voor uitdroging omdat de afstand tot het diepere grondwater op deze plekken groter is.

Klei

Op plekken waar er tussen de toplaag en het diepere grondwater een kleilaag ligt speelt dit risico ook. “Na de droogte van 2018 hebben we een meetnet ontwikkeld om hier specifiek naar te kijken en we zien dat de grondwaterstand boven deze kleilaag in deze zomer op veel plekken flink gezakt is.” Dit speelt vooral aan de noord-, west, en zuidkant van de stad, zoals Hoograven, het zuiden van Kanaleneiland, Vleuterweide, Terwijde, het zuidelijk deel van De Meern en het noorden van Overvecht.

Tot slot schrijft de gemeente dat er in Utrecht deze zomer niet echt sprake is geweest van een watertekort. Desalniettemin is iedere keer de afweging gemaakt of het noodzakelijk was drinkwater te gebruiken. Dit werd volgens de gemeente alleen gebruikt bij spetterbadjes, vanwege de volksgezondheid. Planten en grasvelden kregen bijvoorbeeld oppervlaktewater of water uit de grond. “We gebruiken in elk geval geen drinkwater.”

Ken jij de verhalen achter de Utrechtse horeca uit de 20e eeuw? Arjan den Boer en Ton van den Berg maken samen een boek over de verdwenen horeca uit deze periode en hebben daarbij jouw hulp nodig! Lees hier meer en bestel alvast een boek.

13 Reacties

Reageren
  1. Eloise Camphuys

    Er zijn tientallen jaren lang nog veel drogere zomers geweest. Net als hittegolven. Helaas zijn de mensen die alweer vergeten. Ik adviseer een ieder om zelf onderzoek te doen naar het aantal hittegolven en droogteperioden de afgelopen 100 jaar. Maar dan wel vanuit de originele naslagwerken/boeken die geschreven zijn. En niet online. Want die laatste informatie is in veel gevallen niet kloppend.

  2. Rob H.

    @eloise: daar heb je bewijs van, dat ze niet kloppen?

  3. Justin

    In tegenstelling tot vage claims lezen zoals die van Eloise, kan je zelf heel gemakkelijk harde data bekijken via https://www.knmi.nl/klimaat

  4. Moniek

    Wat is het probleem in bovenstaand artikel, @Eloise Camphuys?
    Ik zie er geen pertinente fouten in staan. Waarom zou ik er naslagwerken op na moeten slaan? Daarmee zijn de droogteproblemen van de afgelopen zomer toch niet minder reëel?

  5. BW

    @Eloise Camphuys
    “zElF oNdErZoEk DoEn!!!!1!1!”

  6. Binnenstadbewoner

    @ Eloise: tientallen jaren drogere zomers geweest? niet in de recente geschiedenis in elk geval. KNMI houdt sinds de oprichting alle data bij en zijn gewoon online in te zien. Zie knmi.nl

  7. Scherpschutter

    @Eloise Camphuys

    Dank voor deze nuchtere en positieve bijdrage. Een zeer interessante paper in dat opzicht is “La Siccita del 1921″ van Professor Filippo Eredia, gepubliceerd in 1922, over de grote droogte door heel Europa in 1921. Oogsten mislukten en gigantische hongersnoden braken uit, waarbij het vooral in Rusland (Povolzje Hongersnood) zeer dramatisch afliep met meer dan 5 miljoen doden.

    Kanibalisme brak zelfs uit (de prologen van Henry Wolfe zijn even gruwelijk als fascinerend) en wel het laatste dat Lenin wilde was aankloppen bij de kapitalistische vijand, maar hij had geen keuze…De VS greep succesvol in (via een opgetuigde organisatie genaamd ARA) en zo werd dit feit door beide partijen keurig onder het tafelkleed geveegd.

    Je zou bijna denken dat het klimaat in cycli beweegt. 🙂

  8. Gbrie

    Kale plekken in het gras worden mede veroorzaakt door de grasmaaimachines. Die scheuren hele stukken van het gras af, of het nu droog of nat is. En zijn ook vaak te groot en te zwaar voor de grasveldjes. Maar geef de schuld maar aan de vogels, die kunnen zich niet verweren.

  9. Cico

    Je kan op zoek gaan naar anecdotes in boeken om je eigen gelijk te bevestigen. Dat zegt verder niks over veranderende weerpatronen.

    Of je kijkt naar weer trends van de afgelopen 100 jaar, dat keurig is bijgehouden door KNMI. Wetenschap is immers geen mening, het is controleerbaar.

  10. Nina

    “Pas afgelopen woensdag liet het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat weten dat er geen landelijk watertekort meer in is Nederland.”

    Na een relatief korte periode met regen is het watertekort gelukkig opgelost.

  11. Bruin

    Ter aanvulling op Eloise. KNMI heeft homogenisatie (correctie) van dagtemperaturen van locatie de Bilt niet correct uitgevoerd (aangetoond door derden met peer review). KNMI gaat de correctie opnieuw uitvoeren zodat de warme tropische dagen en hittegolven van de vroege vorige eeuw niet “spontaan” verdwijnen..

  12. RvD

    @Justin. Die KNMI cijfers bevestigen wat Eloise aangeeft. De hoeveelheid neerslag in Nederland is de afgelopen 100 jaar sterk toegenomen (van ongeveer 750 =>900 mm) en er zijn regelmatig zomers geweest met weinig neerslag / hoog neerslag tekort. Blijkbaar zijn de laatste vierjaar de neerslagtekorten in de zomer hoger dan anders, hoewel over het hele jaar gelijk. Of dit toeval is of een trendbreuk valt te bezien.

  13. kvw

    Ik zie zo veel dode net aangeplante bomen overal staan dat ik mij afvraag of dat water geven een beetje gelukt is. Het lijkt mij een behoorlijke verspilling van geld om elk jaar nieuwe bomen te planten, zoals op de vleutensebaan ter hoogte van het Berlijn plein.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).