Utrecht krijgt een kunstwerk als eerbetoon aan de eerste generatie gastarbeiders. Het eerbetoon biedt erkenning aan alle arbeidsmigranten die in de jaren 60 en 70 in de Utrechtse industrie werkten. Het kunstwerk bestaat uit twee delen en wordt geplaatst in het Majellapark en bij de Mariaplaats. Deze twee plekken worden aan elkaar verbonden door een verhalenroute over de geschiedenis van de gastarbeiders in Utrecht.
Het initiatief is afkomstig van de Turkse Ondernemers Vereniging (TOV) en is uitgewerkt met een klankbordgroep die deze gastarbeiders vertegenwoordigt. Het kunstwerk wordt gemaakt door kunstenares Aimée Zito Lema. Samen met (klein)kinderen van arbeidsmigranten uit Turkije, Marokko, Italië, Spanje, Griekenland en voormalig Joegoslavië werkt ze aan een kunstwerk waarbij de verhalen van vroeger centraal staan. Op basis van deze verhalen maakte Zito Lema een ontwerp voor een kunstwerk.
“Dankzij dit initiatief krijgen de gastarbeiders die Utrecht hebben gemaakt tot de stad die zij is de erkenning die ze verdienen.”, zegt wethouder Eva Oosters. “De kunstwerken komen op historische plekken die van betekenis zijn voor de kinderen en kleinkinderen van de eerste gastarbeiders. Utrecht krijgt hiermee op twee locaties een plek om stil te staan bij de gezamenlijke geschiedenis.”
Locaties
Het kunstwerk bestaat uit twee delen en wordt geplaatst bij de Mariaplaats en in het Majellapark. Daarnaast wordt er samen met de klankbordgroep een verhalenroute door de stad ontwikkeld. “Door het ontwerp en de keuze van het materiaal is duidelijk te zien dat de twee kunstwerken bij elkaar horen en samen het verhaal vertellen”, aldus de gemeente Utrecht. “Het kunstwerk vertelt het verhaal van de gastarbeiders in onze stad en onze gezamenlijke stadsgeschiedenis: zonder deze mannen en vrouwen was de wederopbouw minder snel gegaan. Zij hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de sterke stad die Utrecht nu is.”
Het startpunt voor de verhalenroute komt bij de Mariaplaats in de binnenstad, waar tevens het eerste deel van het kunstwerk komt te staan. De route voert langs verschillende plekken in de stad die belangrijk zijn in de geschiedenis van de gastarbeiders in Utrecht en eindigt bij het kunstwerk in het Majellapark in Lombok. Het eerbetoon komt tegenover de voormalige Jaffa Machinefabriek waar veel gastarbeiders van de eerste generatie werkten.
Panelen
Het werk bestaat uit drie staande stalen panelen met afbeeldingen en teksten die symbool staan voor de geschiedenis en voor het heden van de gastarbeiders-gemeenschappen. De komende tijd voert Zito Lema gesprekken met mensen uit de gemeenschappen om teksten en beelden voor op het kunstwerk te verzamelen.
Het kunstwerk wordt in het voorjaar van 2024 onthuld.
21 Reacties
ReagerenVreemd. Je zou de kunstwerken verwachten in Zuilen en Lombok.
De Mariaplaats associeer ik nu eenmaal niet snel met gastarbeiders. Majellapaprk al wat meer.
Ik ben benieuwd hoe kinderen van de eerste generatie arbeiders meegenomen zijn hierin. Die intergenerationele verbinding/reis had ik wel interessant gevonden. Ik hoop dat de verhalen zoveel mogelijk beelden zijn.. zodat ze iedereen kunnen bereiken..
De eerste gastarbeiders heb ik ontmoet tijdens vakantiewerk bij Verblifa tegenover het Park Oog in Al aan de Everard Meijsterlaan. Hun toenmalige behuizing vond ik maar armoedig of het zachtjes te zeggen.
Utrecht openlucht museum?
Er spelen/sporten vaak mensen in het Majellapark.
Precies daar komt een monument. Niet zo handig.
Mooi initiatief, voor deze groep die een belangrijke bijdrage aan Nederland hebben geleverd.
Eerste gastarbeiders in Nederland waren Italianen en Spanjaarden.
Iedereen een eigen monument! Pleur de parken maar vol!
Kan er anders niet 1 monument voor alles komen? Bij voorkeur op het berlijnplein
Verhuizen voor werk, actieve werving van armeren/meer-gelukszoekers van verderop voor een bedrijf, binnen een land, binnen een continent, over de hele wereld is toch vsn alle tijden? En dat die mensen alleen dan, een korte tijd, voor die betreffende ondernemers welkom zijn en evt kamerverhuurders ed,), ze ook zelf gewoon alleen komen voor geld, maar dat het idee om dan hier te blijven over en weer een stuk minder welkom is, is toch ook vrij gebruikelijk? Dat kort of lang emigreren ook verdriet oplevert toch ook? Zo gaan toch ook Nederlanders uit noodzaak van de ene plaats naat een andere ed en nog ‘recent’ naar steenkoolmijnen in Duitsland, naar Australie, als boventallige jonge tandarts naar dorpjes in Duitsland etc?). Dat is toch over en weer bepaald een uitdaging, maar niet allemaal eenzijdig misbruik dat een monument nodig maakt???
(En hier gewoon allertop aandacht voor fair eten ed.)
@ Henk de Jong
De eerste gastarbeiders kwamen uit Drenthe en Westfalen.
@ton: de eerste gastarbeiders kwamen uit italie. 2000 jaar geleden.
@ Yuba, de eerste generatie is een compleet niet meedraaiende generatie. Die kunnen nog niet eens “goedendag” uitspreken bij de kassa. Die hebben nooit geïntegreerd.
De eerste gastarbeiders?
Al vanaf de zeventiende eeuw kwamen er gastarbeiders naar Nederland. Het boek “Hannekemaaiers en kiepkerels” van Kornelis Mulder geeft hier een mooi overzicht van, en is gewoon te leen in de bibliotheek.
https://www.bibliotheek.nl/catalogus/titel.831468157.html/hannekemaaiers-en-kiepkerels/
Prachtig initiatief! Op mooie plekken in de stad, gezien worden is belangrijk. Ook met terugwerkende kracht. Deze generatie heeft heel zwaar en vies werk verricht waar de locals de neus voor ophaalden. Dat mag ook wel eens gezegd worden.
In een andere plaats of land gaan werken ivm financiele kansen, al of niet na actieve werving door een bedrijf, is toch iets van alle groepen en tijden en wat ‘Hollanders’ ook doen en deden? (‘recent’ van steenkooldelven in Duitsland t/m als boventallige tandarts in Duitse dorpen?) Dat is toch win-win? En van beide zijden meestal bedoeld voor tijdelijk? Blijvers bij zulke emigratie (hier of elders) zijn toch niet collectief uitgebuitenen waaraan de rest een monument schuldig is? (Nare werkgevers daargelaten).
De eerste gastarbeiders kwamen uit Italië en Spanje!
In Utrecht bij onder andere de Kininefabriek en Demka! Beide fabrieken stonden in Zuilen!
De Turken en Marokkanen kwamen veel later naar Utrecht!
Henk de Jong heeft terecht een punt.
Beste mensen, goed lezen.
Er staat “arbeidsmigranten uit Turkije, Marokko, Italië, Spanje, Griekenland en voormalig Joegoslavië”.
Dus Italië en Spanje worden expliciet genoemd door de initiatiefnemers !
@ JdV
“de eerste gastarbeiders kwamen uit italie. 2000 jaar geleden”.
Je vergist je; die Canninefaten en Batavieren kwamen uit het oosten.
@WJM:
correctie: de Kininefabriek stond in Maarssen. Daar, waar nu de woonwijk “Op Buuren” is.
Met vriendelijke groet,
PeterH
@Ton, over goed en begrijpend lezen. Er staat volgens mij eerste.
Een monument voor de gastarbeiders, ik vind het prima hoor. Zeker als mensen zich hierdoor meer onderdeel van onze samenleving. De opzet zoals ik die ik hier lees, is dan ook passend. Wat mij wel wat tegen staat is dat er wordt gedaan ofdat ze nooit erkenning hebben gehad, dat is helemaal iet zo. Ook het beperken van de tijd/nationaliteiten verbaast mij hierin. Of alleen maar na-oorlogse gastarbeiders gezorgd hebben voor een sterke stad, terwijl deze toch echt al honderden jaren dit was. En waarom zijn de huidige gastarbeiders en expats hierin niet benoemd? Zorgt expat mederwerkers van de huidge tech bedrijven niet juist ervoor dat we in de rijkste provincie wonen?
@ton: de batavieren hebben ultrajectum niet gebouwd. Dat waren toch echt de romeinen.l
50AD op bevel van keizer Claudius werden er castellums gebouwd langs de noordgrens. Trajectum lag hier. Gebouwd door ee romeinen dus.