Bert Degenaar is antiquair, verzamelaar en monumentenliefhebber. Bij het grote publiek is hij bekend van het televisieprogramma Van onschatbare waarde. Verder is hij de beheerder en maker van Planetarium Zuylenburgh en bouwden hij en zijn team het boutique antique hotel in het bijzondere zeventiende-eeuwse Beijerspand op Achter Sint Pieter. Samen met zijn zakenpartner Reinier Brummelkamp zorgde hij ervoor dat de historie ervan in ere is gehouden. Dat geldt onder meer ook voor Logement Swaenen-Vecht in Oud Zuilen. Het moderne stalen hoekhuis aan de Kromme Nieuwegracht is sinds 2018 ook onderdeel van de verzameling. Dat pand, ontworpen door architectenbureau Sluijmer en van Leeuwen, staat te koop. Degenaar begon er een B&B, maar doet het naar eigen zeggen met pijn in het hart weer van de hand.

Vind je het jammer om het ‘Sluijmerhuisje’ te verkopen?

“Ja dat is niet leuk, maar het is praktisch gezien niet handig meer. We kochten het als studentenhuis en knapten het helemaal op, zoals de architect het bedoeld heeft. We willen het alleen aan iemand verkopen of verhuren die er goed voor zorgt. Niet aan iemand die het uitwoont. Inmiddels is het een gemeentelijk monument. Het was een passionele aankoop, maar dat is met alle panden. Het zijn allemaal monumentale panden.”

Waarom vind je het zo leuk om je met monumentale panden bezig te houden?

“We proberen in de structuur van het bestaande gebouw de bestemming te wijzigen, waardoor een oud gebouw nieuw leven krijgt. Het pand in Oud Zuilen was bijvoorbeeld een oude pastorie, daarna ook een woonhuis. Iedere ochtend zijn er mensen die blij zijn dat ze er overnachten en genieten van de ruimte. Dat is hartstikke leuk om te zien. Als ik chagrijnig ben en ik ga de ontbijtzaal in, ben ik zo weer vrolijk. Dat geldt ook voor Hotel Beijers. Dat was een bekend veilinghuis. Het straalt historie uit. Het gaat om de beleving van een pand. Er moet een bepaald gevoel bij zijn, anders wordt het niks.”

Wat vind je qua antiek het leukst om je mee bezig te houden?

“Ik ben een liefhebber van de historie van de wetenschap. Mijn verzameling bestaat dan ook vooral uit wetenschappelijke instrumenten, zoals microscopen en uurwerken. In mijn kelder staan allerlei antieke barometers, uurwerken, globes, schaalmodellen van het heelal, microscopen en andere onderzoeksinstrumenten. Ik kan er uren over vertellen. Ik hou van de historie van de wetenschap en dat is terug te zien in mijn verzameling. De zeventiende en achttiende eeuw was de tijd van de ontdekkingen. Toen werden er bijvoorbeeld instrumenten gemaakt om de tijd uit het heelal te kunnen halen, daar vind je namelijk de echte exacte tijd. Ik heb bijvoorbeeld de eerste slingerklok staan, gemaakt in opdracht van Christiaan Huygens (een wis-, natuur-, en sterrenkundige, red.). In mijn kelder zie je de hele ontwikkeling van dat uurwerk. Je verzamelt natuurlijk wat je leuk vindt, maar het gaat er ook om dat je een verhaal bij elkaar verzamelt. Bij mij is dat het verhaal van de wetenschap. Als ik hier rondloop, ben ik trots. Hier zit heel veel jaren werk in.”

Tekst loopt door onder afbeelding

Welk pand in Utrecht zou je graag nog willen hebben?

“Het huis De Krakeling op Achter Sint Pieter, op de hoek met de Keistraat. Dat is het mooiste huis van Utrecht. Degene die het huis heeft gebouwd, Everard Meyster, was iemand met een eindeloze fantasie en levenslust. Hij werd ‘de dwaze baron’ genoemd. Hij kreeg zijn vrienden bijvoorbeeld zo gek om De Amersfoortse Kei naar de stad te slepen. Op de deur staat een grote palmboom. In de zeventiende en achttiende eeuw stond dat voor rijkdom. De bel is ook nog steeds een krakeling.”

Hoe en wanneer was je voor de eerste keer in Utrecht?

“Toen ging ik naar school op de Mariaschool. Ik kwam daar in de vijfde klas bij mevrouw De Graaf. Zij liep altijd op hele mooie pastelkleurige pumps. Je had ook de Jozefschool. Daar zaten alleen maar jongens op, op de Mariaschool alleen maar meisjes. Ik kom uit een gezin met zes zussen en was onderdeel van een experiment van de eerste gemengde klas op een meisjesschool in Utrecht.”

Waar kom je tot rust in Utrecht?

“In het centrum tussen de monumenten: het oude Utrecht. Je hebt bijvoorbeeld een prachtig tuintje bij de Domkerk, maar ook bij de werfkelders aan de gracht zijn mooie plekken waar ik tot rust kom.”

Wat is je lievelingswinkel in Utrecht?

“Dat is de antiekwinkel van Toon van Leest: Van Leest Antiques op de Mariaplaats.”

Wat is jouw mooiste herinnering aan Utrecht?

“Dat is Schoutenstraat 4. Daar is het allemaal begonnen. Ik heb in de Schoutenstraat bij een antiekzaak gewerkt. Dat pand hebben we zelf gerestaureerd. Het is het eerste gebouw waar ik heb leren restaureren. Nu is het een kledingwinkel. Ik ben als het ware van handelen naar verzamelen gegaan.”

Waar ben je trots op als Utrechter?    

“Op alle werfkelders onder de grond.”

Wie is jouw favoriete Utrechter? 

“Dat was Rijk de Gooijer.”

Wat was het beste optreden dat je ooit in Utrecht gezien hebt?

“Dat was waarschijnlijk in de tijdelijke houten locatie van het oude Tivoli op het Lepelenburg. Uiteindelijk is dat eind jaren 70 in één keer afgebrand.”

Wat is je droomhuis in Utrecht?

“Dat is de sterrenwacht, Sonnenborgh. Of het Rietveld Schröderhuis.

Utrecht is…

“…rustgevend fantastisch.”