In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

Veertig jaar geleden werd een groot deel van Amelisweerd gekapt voor de aanleg van de A27. Nu is het de vraag of de snelweg verbreed gaat worden. Dat zou betekenen dat er opnieuw een deel van het bestaande groen moet verdwijnen. Daarom was er een actieweekend met onder meer boomklimtrainingen over hoe je een bos kan bezetten. Dat is ook precies wat honderden demonstranten in 1982 deden in zelfgebouwde boomhutten. Een van hen was Jos Kloppenborg. Nog steeds zet hij zich met de Kerngroep Ring Utrecht in voor het behoud van Amelisweerd. We vroegen hem wat hij van de huidige situatie vindt en wat zijn droomhuis is in Utrecht.

Hoe was het actieweekend in Amelisweerd?
“Het was schitterend om oude bekenden tegen te komen en te zien dat er een nieuwe generatie bosbezetters en activisten is. De actiegroep ‘Amelisweerd Niet Geasfalteerd’ organiseerde het weekend. Dat zijn vooral twintigers en dertigers. Je krijgt nu weer een soort nieuwe invulling: de verbinding met Extinction Rebellion en veganisme bijvoorbeeld. Veertig jaar geleden was dat met de kraak-, vrouwen- en anti-kernenergiebeweging. Er is altijd een link met een vorm van protest en tegelijk werken aan een alternatief. Je moet samen ook wat nieuws opbouwen.”

Waarom bezetten jullie veertig jaar geleden het bos?
“Het paste onder meer in de actiesfeer van begin jaren 80. Er was toen al elf jaar voorgeschiedenis: in 1971 lag er een plan om de A27 dwars door het bos heen aan te leggen. Dat ging niet door na verschillende acties. Gedurende die donderdagmiddag in 1982 kregen we door dat ze het bos vrijdag wilden kappen, terwijl de juridische procedure nog liep. Dan ook maar lijfelijk verzet tonen en de bomen in met zo’n 600 mensen. Midden in de nacht speelde er een Chileense muziekgroep die prachtige muziek maakte. Het was heel bijzonder, in die stilte onder de bomen. En dan komt er ineens 500 man Mobiele Eenheid over je heen.”

Hoe was het om daar veertig jaar geleden bij te zijn?
“Het zou toen een wonder geweest zijn als we de aanleg van de A27 tegen hadden kunnen houden. We hebben met alles wat we konden gewerkt aan dat wonder. Als we het tegen konden houden, wordt er veel meer tegengehouden. Dat is nu ook zo: als de verbreding niet doorgaat, straalt dat af op veel meer in Nederland. Dan gaan we echt andere keuzes maken op het gebied van mobiliteit en bereikbaarheid. Daar gaat het nu vooral om. Hoe snel maken we de afslag naar een gezonde, schone, mooie wereld? Als we anno 2022 iets zouden moeten bedenken om de bereikbaarheid te verbeteren, zou niemand meer zo’n plan als de verbreding verzinnen.”

Tekst loop door onder de foto

Wat is de stand van zaken?
“We hebben bezwaar gemaakt tegen de plannen. Bij de Raad van State kregen we in 2019 gelijk. In 2020 kwam er een nieuw Tracébesluit, maar daarin miste een stikstofparagraaf. Vorige maand volgde een nieuw, vierde Tracébesluit. Het plan is nog altijd een wankel verhaal, qua stikstof en klimaatbeleid, maar ook bij nut en noodzaak kan je goede vraagtekens zetten. Minister Harbers zegt de regio een kans te geven om met een alternatief te komen.”

“Zelf hebben we al een heel aardige schets gemaakt, waaruit blijkt dat een oplossing binnen de bak gewoon mogelijk is en die toch voldoet aan alle doorstromings- en veiligheidseisen. Een verbreding is niet nodig. De gemeente en provincie zijn ook bezig met hun ontwerp. Daarbij kijken ze ook naar onze schets. 19 oktober wordt een eerste schets gepresenteerd, 8 november is er een overleg met de provincie, gemeente en minister. Een echte uitwerking van het alternatieve plan volgt volgend jaar. Rijkswaterstaat werkt nog altijd aan het oude plan. We staan op een soort tweesprong. Er lopen twee trajecten parallel gescheiden van elkaar, maar er moet een keer een keuze gemaakt worden.”

Wat vind je van de huidige situatie?
“Ik ben best optimistisch, maar weet ook dat het heel lang en taai vechten is. Dat ben ik wel gewend. Maar het zou complete waanzin zijn als het originele plan er nu nog doorheen wordt gedrukt. Het slaat nergens meer op. Het is heel belangrijk dat de minister dat ook inziet en constructief meedenkt, in plaats van dat het gevecht tussen twee plannen wordt. Waarom kijk je niet gewoon naar wat nu het beste is?”

Wat is je lievelingsplek in Utrecht?
“Natuurlijk Amelisweerd, maar ik ben ook heel blij dat de singel weer rond is. Verder loop of fiets ik graag in de Voorveldse Polder.”

Wat mist Utrecht?
“Utrecht mag minder ambtelijk worden bestuurd en Utrechters mogen minder anoniem worden benaderd. Er mag meer ruimte komen voor uitwisseling en dialoog. Creëer meer gezamenlijkheid en maak mensen geen klantnummer. Samen maak je de stad. Er zit ontzettend veel kennis en kwaliteit in de mensen hier. Dat wordt nog niet genoeg benut.”

Wat was het beste optreden dat je ooit in Utrecht gezien hebt?
“Dat van het Art Ensemble of Chicago in Muziekcentrum Vredenburg in 1980. Hun stijl is freejazz: prachtige, vrije muziek vol improvisatie met een geweldig gevoel voor ritmiek. Vooral de intense saxofoonsolo van Roscoe Mitchell van een kwartier lang herinner ik mij nog heel goed.”

Wat is je droomhuis in Utrecht?
“Het landhuis Nieuw Amelisweerd, ook al is dat net geen Utrecht meer. Ik ken mensen die er wonen. Het huis is in 1971 gekraakt en de huidige bewoners zijn de opvolgers daarvan. Het huis heeft een bijzondere sfeer door de plek waar het staat.”

Utrecht is…
“…de mooiste en meest bijzondere stad van de wereld. Ik ben er helemaal aan verknocht.”

Ken jij de verhalen achter de Utrechtse horeca uit de 20e eeuw? Arjan den Boer en Ton van den Berg maken samen een boek over de verdwenen horeca uit deze periode en hebben daarbij jouw hulp nodig! Lees hier meer en bestel alvast een boek.