Utrecht volgens Plandelman Anton Damen: ‘Als je iemand ziet die afval opraapt, steek dan een duimpje op’ Utrecht volgens Plandelman Anton Damen: ‘Als je iemand ziet die afval opraapt, steek dan een duimpje op’

Utrecht volgens Plandelman Anton Damen: ‘Als je iemand ziet die afval opraapt, steek dan een duimpje op’

Utrecht volgens Plandelman Anton Damen: ‘Als je iemand ziet die afval opraapt, steek dan een duimpje op’
Foto: Robert Oosterbroek
In de rubriek Utrecht volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

In de rubriek Utrecht volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

Anton Damen, alias Plandelman, wil op zaterdag 27 augustus zoveel mogelijk Utrechters optrommelen om in één dag 900 Utrechtse straten zwerfafvalvrij te maken. Hij roept daarvoor de Utrechtse Plandeldag (al wandelend plastic rapen) in het leven. Tot nu toe meldden ruim 160 opruimers en opruimgroepen zich al aan. Aanmelden is gratis en kan via de website plandelen.nl/utrecht-900. Via de gratis WePlog-app worden de gelopen routes groen gekleurd. Aan het einde van de dag verzamelen alle plandelaars met het verzamelde afval voor een klein feestje achter Utrecht Centraal. We vroegen Anton hoe hijzelf is begonnen met plandelen en wie zijn favoriete Utrechter is.

Wat is precies de bedoeling zaterdag?
“Er zijn al super veel opruimhelden in Utrecht. Zo deelde de gemeente afgelopen twee jaar 8000 grijpstokken uit. Veel mensen ruimen de straten op in hun eigen tijd, maar zaterdag zijn ze een keer tegelijk bezig. Je mag het doen zoals je het zelf wil. Al doe je maar een kwartiertje mee, of doe je alleen je eigen stoep, dat is ook goed. Het zou gaaf zijn om 900 straten op te ruimen. Plandelen staat symbool voor hoe je met een kleine moeite iets groots voor elkaar kan krijgen. Je doet iets heel simpels en ziet direct effect. Met meer mensen kan je grotere dingen bereiken dan je denkt.”

Hoe wordt er gereageerd op dit plan?
“Er zijn nu ruim honderd aanmeldingen, waaronder ook groepen. Als ik een voorzichtige schatting doe, zijn het rond de vierhonderd mensen. Ik verwacht en hoop dat het er door het ‘zwaan-kleef-aan gehalte’ nog meer worden. Ik krijg leuke reacties uit de hele stad. Zo doet er een loopgroep mee in het Julianapark en heeft iemand in Overvecht tien buren geregeld om mee te doen. Het is niet alleen leuk om met anderen op pad te gaan, je komt onderweg ook andere opruimers tegen. Het verbindt en is hartstikke gezellig. Ik wil graag ook de oproep doen dat als je iemand ziet die afval opraapt, om dan een duimpje op te steken. Dat gebeurt al regelmatig, maar zo’n aanmoediging geeft de opruimers veel energie.”

Hoe ben je er zelf mee begonnen?
“Ik begon met af en toe wat afval oprapen in mijn eigen wijk Lunetten, toen werd het een vaste route als ik mijn kinderen naar school bracht. Op een gegeven moment deed mijn buurman mee, later ook de overbuurvrouw. Meer mensen deden spontaan mee en ik startte een WhatsApp-groepje. Zo groeide het door en nu telt Lunetten Plandelt! al honderd leden. Er zijn ook spin-offs in andere wijken, zoals in Zuilen en Wittevrouwen. Er waren ook al veel andere opruiminitiatieven: in Kanaleneiland is een groep die elke eerste zaterdag van de maand de straat op gaat.”

Hoe en wanneer was je voor de eerste keer in Utrecht?
“Ik woonde vroeger in Nijmegen en ging werken in Hilversum. Ik heb een tijdje heen en weer gereisd en vond uiteindelijk een kamer in Hilversum. Op de dag dat ik zou verhuizen, kreeg ik een telefoontje van een vriendin. Op de Domstraat kwam een kamer op de zolderverdieping vrij. Ik ben uiteindelijk daar gaan wonen en dat was te gek. Ik heb er acht jaar gewoond, midden in de stad. Het was fantastisch. Ik kreeg wel regelmatig muizen op bezoek, het dak lekte, de klokken van de Dom gingen elk kwartier af en op stapavonden gebeurde er van alles beneden in het portiekje, maar ik heb daar hele leuke herinneringen aan. Vanuit mijn raam kon ik de Dom bijna aanraken.”

Waar kan je culinair genieten in Utrecht?
“Ik kom al sinds jaar en dag bij Boslust in de Mariastraat. Vroeger kwam ik er met mijn bescheiden studentenbudget, toen kon je er al super lekker eten. Het zal nooit een sterrentent worden, maar het is zo grappig dat die zaak er nog precies hetzelfde uitziet als toen. Het staat los van alle hypes en trends. En dat werkt: het is een hele authentieke plek. De mengelmoes van rare dingen aan de muur maakt het bijzonder.”

Wat is je lievelingsplek in Utrecht?
“Ik geef vaak Pandhof Sinte Marie als tip, bijvoorbeeld aan mensen die Utrecht nog niet kennen. De plek achter het Conservatorium heeft een enorme opknapbeurt gekregen. Je zit daar in een stukje natuur en een oase van rust midden in de stad. Ook vind ik de muurschildering van De Strakke Hand heel mooi.”

Wie is jouw favoriete Utrechter?
“Alle mensen die plandelen of ploggen, want zij maken Utrechter schoner. Laatst kreeg ik bijvoorbeeld een mailtje van de 80-jarige Joop. Hij maakt elke dinsdag en donderdag een opruimrondje bij de Moldaudreef. Hij kan deze zaterdag niet meedoen. Ik ken hem niet, maar ik ga binnenkort een keer bij hem zijn buurtje doen. Van de bekende Utrechters is Dick Bruna mijn favoriet. Ik ben ooit bij hem in zijn atelier geweest. Hij was een aardige, innemende en bescheiden man. Precies zoals zijn tekeningen. Ik durf te wedden dat hij ook een plandelaar zou zijn geweest.”

Wat is je droomhuis in Utrecht?
“De wit-rode Villa Jongerius. Elke keer als ik daar langs fiets, vind ik het weer een waanzinnig pand. Het intrigeert me. Het is zo anders dan andere en staat op een gekke plek. De Inktpot met vliegende schotel vind ik ook heel leuk.”

Utrecht is…
“…goed op weg om een schone stad te worden. En het is een dynamische stad en gezellig dorp ineen.”

7 Reacties

Reageren
  1. Nina

    Mooi initiatief, maar misschien is meer handhaving en fiksse boetes voor afval op straat gooien een betere oplossing.

  2. Wies

    Heel mooi dat mensen dit doen. Ik probeer ook altijd kleine dingetjes op te ruimen als ik er toch langsloop en onderweg naar een prullenbak ben. Persoonlijk denk ik dat er wel wat te winnen valt bij bepaalde bevolkingsgroepen zodat het afval niet meer op straat komt. Kan zo de straten en buurten aanwijzen waar met name veel afval in de berm ligt of naast de bak staat. Deels is dat een kwestie van hard optreden: boetes. Deels een kwestie van voorlichting. Bij een lokale ondernemer hier lijkt het altijd wel op een gemiddelde Zuid Italiaanse berm qua afval. De gemeente (en daarmee de belastingbetaler) ruimt dat braaf elke week op in plaats van die ondernemer gewoon eens een boete te geven.

  3. Koel Hoofd

    Paar jaar geleden was afvalprikken nog een HALT straf, nu is het vrijwilligerswerk.
    Heeft een ouder geklaagd dat het onopgevoede zoontje zich voor paal voelde staan bij het afvalprikken in een HALT jasje?

  4. Yo

    Goed bezig Anton!

    Aan jouw energie en doorzettingsvermogen om in ieder geval 1 kant van het probleem aan te pakken en bewustwording te creëren, kunnen veel mensen een voorbeeld nemen.

    Daarnaast. Het is onze openbare ruimte. Dus wij moeten er ook voor zorgen. Ook al pleur je zelf niet het afval neer. We zijn allemaal verantwoordelijk voor de openbare ruimte. Fijn zijn dat er mensen zijn die wel initiatief tonen en wel iets doen!

    Ikke, ikke, ikke hoeft niet te tellen in het openbaar domein en daar kunnen wij iets aan doen.

  5. Lexus

    Ik juich het initiatief zeer toe, maar ben bang dat het voor de vervuilers zal worden opgevat als een signaal dat je je rommel rustig op straat kunt gooien omdat die toch wel opgeruimd wordt, hetzij door de gemeente hetzij door vrijwilligers. Handhaving door middel van een doelgerichte taakstraf voor betrapte overtreders, gekleed in herkenbare hesjes — ik geef toe, enigszins middeleeuws — lijkt me hiernaast zinvol.

  6. Hans

    @ Nina
    Wat betreft de handhaving: volledig eens met jou.
    Het moet niet al te ingewikkeld zijn, om te beginnen rondom scholen
    op strategische plekken en tijden een aantal BOA’s in te zetten. Het is werkelijk diep treurig hoeveel blik, plastic, half leeggegeten chipszakken etc. er dagelijks worden weggeflikkerd op straat en in perken door scholieren.

  7. As

    Ik heb de indruk dat onder alle groepen mensen zijn die afval weggooien. Dus ook onder de volwassenen. Kijk alleen al naar volwassenen die peuken op straat laten liggen.

    Helaas komt handhaving niet overal aan toe.

    Ik heb heb het motto om een plek (bijv. picknickplek) schoner achter te laten dan ik het aantref. Voor veel mensen geldt ook, dat als je iets schoon aantreft er ook meer je best voor doet om het schoon te houden.
    Dus daarom hoop ik dat het helpt.

    Heb zelf afgelopen najaar bij een fiets-spoorbrug heel uitgebreid afval geraapt. Naast dat ik sowieso met regelmaat opruim.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).