Elk levensverhaal is het waard om gehoord en gelezen te worden. Dat is het uitgangspunt van stichting Walk of Life, die levensverhalen opschrijft en bewaart van mensen die weinig tot geen netwerk om zich heen hebben. Te vaak zijn er zogenoemde eenzame uitvaarten waarbij er eigenlijk niemand iets kan vertellen over de overledene. Dat wil Walk of Life veranderen. In Utrecht zet regio-coördinator Janneke Struik zich hiervoor in. 

In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

Wat is jouw taak voor de stichting?

“Mijn taak is om mensen te vinden die hun levensverhaal met ons willen delen in Utrecht. Het gaat vooral om (ex-)dak- en thuislozen, vaak ook met verslavings- of psychische problemen. Dat is fantastisch en bijzonder om te doen. Ik stuur de vrijwilligers aan en match ze aan iemand die zijn of haar verhaal wil vertellen.

Elke vrijwilliger krijgt eerst een gesprek en daarna een training. De verhalen worden opgeschreven en er worden foto’s gemaakt op een voor de verteller bijzondere plek in de stad. De levensverhalen verzamelen we in een database, en als de vertellers dat goed vinden, publiceren we het verhaal ook online op onze website.”

Tekst gaat door onder de foto

Waarom vind je dat belangrijk om te doen?

“Zodat niemands verhaal verloren gaat, want elk mens, elk leven doet ertoe, en elk verhaal is het waard om verteld te worden. Te vaak nog worden mensen begraven die geen sociaal netwerk hebben. Dan is er dus niemand die nog iets over het leven en karakter van de overledene kan vertellen. Een eenzame uitvaart is niet eervol voor de persoon die is overleden. Zo’n onpersoonlijk afscheid zou je voor jezelf ook niet willen.

Je gunt iedereen een waardig afscheid. Het is daarnaast ook mooi dat we nu naar hun verhalen luisteren, omdat het voor iemand al therapeutisch werkt om gehoord te worden. Laatst zei iemand huilend: er heeft nog nooit iemand naar mijn verhaal geluisterd. Dat kan je je toch niet voorstellen? We verzamelen de levensverhalen niet alleen in de database voor begrafenisondernemers en geestelijk verzorgers. Ze worden ook opgeslagen in de verschillende stadsarchieven, zodat historici over honderd jaar nog kunnen lezen hoe kwetsbare medemensen in onze steden leefden.

Verder bewaren we de verhalen voor vrienden of familie. Daar heeft iemand nu soms geen contact meer mee, maar misschien zijn zij ooit wel geïnteresseerd in hoe het leven van diegene was.”

Jullie zijn pas een paar maanden bezig in Utrecht. Hoe gaat het tot nu toe?

“We hebben tot nu toe zes vrijwilligers die allemaal al een levensverhaal hebben opgetekend We zoeken nog meer vrijwilligers. Ik vraag ze altijd: wil je met open oren en een open hart, naar mensen luisteren? Gewoon er zijn en luisteren is heel bijzonder. Dat is het belangrijkst. Het gaat op dat moment echt om het luisteren naar het verhaal, zonder oordeel. En om in mensen geloven en geloven dat ieder mens recht heeft op een tweede, derde, vierde of zoveelste kans in hun leven.

Je leert ook veel over jezelf als je dit (vrijwilligers)werk doet. Je komt jezelf namelijk ook tegen in de verhalen die mensen vertellen.”

Wat voor verhalen hebben jullie al verzameld?

“Elk verhaal is bijzonder, uniek en waardevol. De dakloosheid is de rode draad in veel van de verhalen. Zo vertelde Arnold ons dat dakloosheid zijn redding is geweest. Hij was zo depressief dat hij de straat als enige uitweg zag. Een van de meest recente verhalen die we hebben opgeschreven, is van Wendy.

Zij zei: ‘Liefde voor elkaar is het allerbelangrijkste’. Zij had een ontzettend moeilijke jeugd met onder andere een aan alcohol verslaafde vader. Je ziet dat zij op zoek is naar liefde, en een thuis. Dat zie je terug in veel verhalen.” 

Waarom vind jij het zo leuk om voor deze stichting te werken?

“Ik werk hiernaast ook met dak- en thuislozen; met mensen op de straat. Dat doe ik als straatpastor en bij het Leger des Heils. Een paar jaar geleden keek ik om me heen in Utrecht, de stad waar ik ontzettend van hou. Ik zag mensen voorbij lopen met hun pijn, moeite, verdriet, eenzaamheid en hun eigen unieke verhaal.

Ik realiseerde me dat elk mens en elk verhaal ertoe doet, juist ook die verhalen die niet gehoord of gedeeld worden. Vanaf dat moment kon ik niet meer wegkijken. Daarom ben ik gaan werken op de straat, onder de dak- en thuislozen, drugsverslaafden en ex-gedetineerden, en daarom help ik nu met het verzamelen van al die levensverhalen.”

Wat is je lievelingsplek in Utrecht? 

“Dat is het centrum van de stad, de mooie historische binnenstad. Daar ben ik heel veel te vinden. Ook wandel ik graag langs de singel. Ik hou erg van een espresso drinken bij een van de gezellige koffietentjes. Dat doe ik bijvoorbeeld regelmatig bij Lucas, vlak bij het Lucasbolwerk. Hij heeft echt goede koffie en maakt voor mij vaak een special: de lemon-ijs-espresso, zo lekker. Ook is er superleuk personeel.”

Waar kom je tot rust in Utrecht?

“Ik vind de kloostertuin bij de Dom een fijne plek. Het is er stil en rustig, maar als je geluk hebt klinkt er soms ook muziek door de holle gangen rondom de tuin. Mijn favoriete straatmuzikant, Sig, speelt er regelmatig gitaar en zingt. Hij is een bekend gezicht, en heeft een fantastische stem. Hij zit ook vaak te musiceren op het pleintje bij de Maartensbrug, samen met andere muzikanten. Straatmuzikanten als Sig en hun muziek maken Utrecht voor mij extra mooi en daar geniet ik van.”

Hoe en wanneer was je voor de eerste keer in Utrecht? 

“Ik was zestien en woonde nog bij mijn ouders in Wageningen. Mijn droom was naar de kunstacademie te gaan in Utrecht. Die dag ging ik auditie doen met een map vol schilderijen onder mijn arm. Ik kreeg daarvoor een lift van een student, Marius, die destijds op kamers bij mijn ouders woonde. Hij reed in een oude Eend. We reden verkeerd en kwamen vast te zitten op de Oudegracht. Ik ben uiteindelijk wel door de auditie gekomen, maar nooit gestart op de kunstacademie, maar mijn liefde voor de stad is toen wel begonnen. Ik ga hier nooit meer weg.” 

Utrecht is…

“…mijn stadje en mijn thuis. Ik houd van deze stad, de mensen en hun verhalen. Dat samen maakt Utrecht de beste plek van de wereld.”