Onderzoekers aan de Universiteit Utrecht hebben aangetoond dat de snelheid waarmee de aarde CO2 op natuurlijke wijze verwijdert uit de atmosfeer kan worden afgeremd of versneld. Het onderzoek van Robin van der Ploeg is gepubliceerd in het toonaangevende vakblad Nature Communications.

Aardwetenschappers van de Universiteit Utrecht hebben laten zien dat de natuurlijke thermostaat van het klimaat zo ernstig haperde 40 miljoen jaar geleden dat een CO2-toename leidde tot een warme broeikaswereld die honderdduizenden jaren bleef voortduren.

De bevindingen, gepubliceerd in het hoog aangeschreven Nature Communications, geven inzicht in klimaatverandering in het verleden, maar misschien ook voor de toekomst. Het onderzoek laat onder andere zien dat de aarde 40 miljoen jaar geleden geleidelijk opwarmde door een toename van door vulkanen uitgestote broeikasgassen.

Het natuurlijke mechanisme van de aarde dat CO2 weer uit de atmosfeer haalt kon deze toename echter niet bijbenen. Door het haperen van deze natuurlijke thermostaat liepen atmosferische CO2-concentraties hoog op en ontstond een warme broeikaswereld die pas na 500 duizend jaar weer langzaam af begon te koelen.

Thermostaat

Het onderzoek vormt een bewijs dat de duur van het natuurlijke herstel na een stijging van broeikasgassen kan variëren. “Deze duur hangt samen met de hoeveelheid gesteenten aanwezig op het aardoppervlak die chemisch kan worden omgezet,” zegt Van der Ploeg. “Dit vormt de capaciteit van de thermostaat, dus hoe hard deze kan werken.

De studie heeft ook gevolgen voor mogelijke oplossingen om toekomstige klimaatverandering tegen te gaan. De natuurlijke processen werken weliswaar traag maar misschien valt de thermostaat op een hogere stand te zetten, denkt Van der Ploeg. “Het verweren van gesteenten is het belangrijkste natuurlijke proces om CO2 uit de atmosfeer te halen. Het effect daarvan is pas merkbaar op heel lange tijdschalen, maar als de verweerbaarheid van het aardoppervlak valt te verhogen, is het theoretisch denkbaar om grotere hoeveelheden CO2 uit de atmosfeer te onttrekken en CO2-concentraties uiteindelijk te verminderen.”