Yeline Hoogmans (22), masterstudent aan de Universiteit Utrecht (UU), ontwikkelt een app die vrouwen helpt zich veiliger te voelen in de openbare ruimte. De app, genaamd ASAP (as soon as possible), is geen oplossing voor het structurele probleem van gendergerelateerd geweld, maar een hulpmiddel voor vrouwen die zich onveilig voelen. “Het is klaar. Wij zijn de laatste generatie die dit ooit gaat voelen.”

Om je heen kijken, hard fietsen, je sterk maken of een hoodie aantrekken. Allemaal handelingen om te voorkomen dat je een potentieel slachtoffer bent, die bijna alle vrouwen zullen herkennen. “Het erge is dat we denken dat dit normaal is. Het is bizar waar we allemaal aan moeten denken en voldoen”, vindt Yeline. 

Dat vrouwen zich vaak onveilig voelen is weer volop in de aandacht sinds de moord op de 17-jarige Lisa. In Utrecht bracht de VVD recent in kaart waar vrouwen zich onveilig voelen, waaronder Park Lepelenbrug, het Beatrixpark en het Maximapark, rondom de singels en op het Science park en de fietsroutes erheen. 

Yeline woont op het Science Park en herkent het gevoel van onveiligheid daar. “Ik durf niet hard te lopen in het donker, en ga niet in mijn uitgaanskleding de nacht door”, zegt ze. “Als ik alleen naar huis ga, deel ik mijn locatie, bel ik iemand of vraag ik een vriendin om mee te fietsen.” Ook spreekt ze net als veel andere vrouwen af om elkaar te appen als ze thuis zijn. 

Tekst loopt door onder de foto

“Ik heb me altijd al in willen zetten om genderongelijkheid aan te pakken”, aldus Yeline, die ook inziet dat het een te groot probleem is om in een keer aan te pakken. Ze begint dus bij het gevoel van onveiligheid. Toen ze in januari de kans kreeg om bij Playground aan de slag te gaan, een organisatie gelieerd aan de UU die studenten helpt met het opzetten van een startup, greep ze deze aan om ASAP op te richten. ASAP is de eerste stap in de strijd tegen genderongelijkheid. Ze is druk op zoek naar partners om de app verder te ontwikkelen.

Eén app, alle veiligheidsfuncties

Hoewel veel vrouwen dus al maatregelen hebben bedacht om zich veiliger te voelen, moet ASAP deze combineren en een notificatie geven met een duidelijke urgentie. De app is niet bedoeld voor acute noodsituaties, maar moet wel direct een veiliger gevoel geven. “Ik wil dat er een app bestaat die veiligheidsmaatregelen combineert, denk aan live-locatie, check-ins en een belfunctie waardoor je gelijk in contact kan staan met mensen die je vertrouwt.”

Vooral de belfunctie werkt net even anders. Gebruikers kunnen van tevoren contacten toevoegen. Met één druk op de knop worden deze contacten gewaarschuwd en verzocht direct te bellen. Als een van de contacten dat heeft gedaan, worden ook de anderen hiervan op de hoogte gebracht. “Als je een melding krijgt van deze app, dan is het menens. Dit is met WhatsApp niet per se het geval.” 

Tekst loopt door onder de afbeelding

Potentiële samenwerkingen

Na de moord op Lisa is de aandacht voor de veiligheid van vrouwen toegenomen. Er zijn meerdere nieuwe apps in ontwikkeling die de veiligheid willen verbeteren, zoals VeiligSamen en Redderr. Yeline heeft contact met de initiatiefnemers van deze apps en hoopt op samenwerking, maar ziet ook duidelijke verschillen. “Wat ik hoor en zie is dat bijvoorbeeld Redderr en VeiligSamen heel erg bezig zijn met een buddysysteem, dus dat mensen echt naar je toekomen en dat er ter plekke van hulp wordt voorzien. Mijn app is echt voor de momenten dat je niet die fysieke hulp nodig hebt, maar wanneer iemand zich onveilig voelt.” 

Yeline vindt de andere apps goede initiatieven, maar plaatst er wel vragen bij. “Het is zo moeilijk om die veiligheid ook echt goed te laten werken, want komt er wel iemand? Wie komt er dan? Kan die persoon veiligheid garanderen? Voor nu denk ik dat mijn visie laagdrempeliger is, vooral om dat stukje veilig voelen en sociale angst weg te halen.” 

Wat voor Yeline wel vaststaat, is dat haar app nooit commercieel wordt. “Bij voorkeur wordt de app gratis, en ik let er op dat de data niet wordt gedeeld met commerciële partijen”, zegt ze. “De app gaat voldoen aan de wettelijke regels voor privacy en beveiliging van je gegevens.” Ze overweegt wel om de data te delen met onderzoeksinstanties zoals de overheid of het Centraal Bureau voor Statistiek, om zo beter in kaart te brengen op welke plekken vrouwen zich onveilig voelen en daar oplossingen voor te bedenken.

Structureel probleem

Om het probleem van gendergerelateerd geweld op te lossen, is volgens Yeline meer nodig dan alleen een app. ASAP als app is wat haar betreft dus pas het begin. “Het lost het probleem niet op, maar dient als hulpmiddel om vrouwen een veiliger gevoel te geven”.  

Naast de app werkt Yeline daarom aan een bredere visie, waarmee ze gendergerelateerd geweld ook op grotere schaal aan wil pakken. “Ik wil een platform maken waar we met z’n allen dit probleem aanpakken. De grotere visie van ASAP als platform is dat we in gesprek gaan over alle vormen van geweld die nu plaatsvinden. Denk aan workshops, lezingen, campagnes en educatieve workshops.” Hiervoor is ze een crowdfunding begonnen waarmee inmiddels ruim 900 euro is opgehaald. 

Sinds de moord op Lisa is het onderwerp weer onderdeel van de maatschappelijke discussie. Op zondag 31 augustus vond op de Mariaplaats in Utrecht een mars tegen femicide plaats. Actiegroep de Dolle Mina’s organiseert ook regelmatig acties. Yeline vindt het goed dat de veiligheid van vrouwen daarmee prominenter op de politieke agenda komt. “Ik hoop dat ze het doorzetten, want het is een structureel probleem en het is zo belangrijk.”