Bezoekers van de Werkspoorkathedraal hebben het politielogo op het tegenoverliggende pand misschien weleens opgemerkt. Het is weliswaar geen politiebureau, maar het zogenoemde Ketenbeslaghuis: de opslagplaats voor in beslag genomen goederen. 

Van buiten oogt het als een willekeurig grijs bedrijfsgebouw, maar binnen wacht een onverwachte ontvangst. Achter een glazen balie staat een medewerker klaar om bezoekers te helpen. Waarom een receptie in een opslagplaats? “Mensen komen hier hun spullen ophalen zodra ze zijn vrijgegeven”, legt teamleider Wesley Roubos uit.

Samen met senior medewerker Elise van den Berg neemt hij ons mee het gebouw in. De eerste stop is een kantoortuin waar medewerkers de tienduizenden voorwerpen die jaarlijks binnenkomen registreren. De spullen zijn afkomstig uit de eenheid Midden-Nederland.

“Dat is de regio die loopt van Emmeloord tot en met Veenendaal”, zegt Roubos. Tienduizenden goederen klinkt imposant, maar het is een aantal dat op zichzelf niet zoveel zegt. “Er kan een krat binnenkomen met honderd bankpasjes erin. Deze worden dan allemaal apart geregistreerd” aldus de teamleider.

Tekst loopt door onder de foto’s

“We hebben een chauffeur die iedere dag langs de politiebureaus gaat om in beslag genomen goederen op te halen”, vertelt Roubos. “Als het past worden de spullen vervoerd in verzegelde kratten. Voor de collega’s die de kratten openmaken en de spullen registreren is elke krat een soort ‘mysterybox’. Er kan echt van alles in zitten.”

Het blijken niet alleen de politiemensen te zijn die werken op het kantoor. Er werken ook mensen van het Openbaar Ministerie (OM): zij beslissen wat er met de spullen gebeurt. In totaal werken zo’n zeventien mensen in het Ketenbeslaghuis.

Opgevoerd of crimineel verkregen

De spullen kunnen om allerlei redenen in beslag zijn genomen. Bijvoorbeeld voor onderzoek of omdat ze de verkeersveiligheid in het geding brengen. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat de politie opgevoerde fatbikes in beslag neemt.

Van den Berg: “Daarnaast hebben we ‘ontnemingszaken’, waarbij we crimineel verkregen goederen afpakken. Dit kunnen bijvoorbeeld spullen zijn die zijn gekocht met drugsgeld. Alles wat de politie in beslag neemt op basis van het strafrecht komt uiteindelijk hierheen.”

Vernietigen, verkopen of vrijgeven

Om te voorkomen dat de waarde van de spullen in het beslaghuis te hoog wordt, worden de goederen er zo kort mogelijk opgeslagen. Er geldt een maximumtermijn van 42 dagen. Binnen deze termijn bepaalt het OM of spullen worden teruggegeven, verkocht of vernietigd. Mochten de spullen toch langer dan 42 dagen bewaard moeten worden, bijvoorbeeld omdat er nog een rechtszaak loopt, dan gaan de goederen naar Domeinen. Dat is een opslag van Justitie. 

“Als het OM besluit dat het vernietigd mag worden dan zorgen we daarvoor”, vertelt Roubos. “Kleinere spullen zoals namaakkleding gaan hier ter plaatse meteen door de shredder. Grote goederen, zoals voertuigen, worden elders vernietigd. Metaal of ijzer belandt in de container en wordt afgevoerd.”

Ook goederen waarvan het OM besluit dat ze worden verkocht, gaan naar Domeinen. “Zij hebben executieveilingen waar die spullen worden verkocht.”, vertelt Roubos. De opbrengst van verkoop wordt soms gebruikt om een schadevergoeding aan de slachtoffers te betalen. 

Dure auto’s, maar geen goud

Als we naar buiten lopen valt op hoe streng het terrein wordt beveiligd: een roadblocker, een betonnen muur en camera’s. “En met een reden”, zegt Roubos. “Op mijn eerste werkdag stonden hier gloednieuwe Mercedessen en Lamborghini’s. Die waren in beslag genomen voor een ondermijningsonderzoek.” 

Niet alles belandt in het beslaghuis. Goud en geld worden bijvoorbeeld ergens anders opgeslagen. Roubos: “Contant geld wordt direct afgestort in betaalzuilen bij politiebureaus. Als je denkt dat je hier met een grote zak geld de deur uit kan stappen; gaat dat ‘m niet worden”, zegt Roubos. “Dieren proberen we zo min mogelijk in beslag te nemen. Als het toch gebeurt gaan ze naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), in verband met verzorging.”

Foto’s: niet alles mag in de krant

Roubos legt uit dat de politie mee wil werken aan dit artikel om de burger te laten zien wat de politie hier doet. Toch heeft de transparantie zo z’n grenzen, merken we tijdens ons bezoek. Als we vragen naar bijzondere goederen die ooit in het beslaghuis hebben gelegen of bijzondere zaken, vertellen Van den Berg en Roubos over zo’n 1.500 Swarovski-beeldjes die ooit in beslag zijn genomen. Veel verhalen kunnen we niet vertellen zeggen ze, omdat sommige onderzoeken nog lopen.

Het grootste deel van het buitenterrein staat vol met auto’s, maar herkenbare kenmerken zoals nummerborden mogen niet gefotografeerd worden. “Je wilt niet dat iemand de in beslag genomen auto van zijn buurman in de krant herkent”, zegt Roubos. Het veiligheidsaspect blijkt ook een reden te zijn om bepaalde goederen niet in de krant af te beelden. “Mensen weten vaak niet dat bepaalde goederen hier staan.”

Sommige auto’s zijn zwaar beschadigd. Wanneer we zo’n wrak willen fotograferen, blijkt de auto betrokken bij een dodelijk ongeval. Om nabestaanden niet onnodig met het wrak te confronteren fotograferen we ook deze auto niet. Wel mogen we een foto nemen van Roubos en Van den Berg met de auto’s op de achtergrond. 

Shredder en de opslag

We lopen langs een volle container met metaalafval, waaronder de apparatuur van een ontmantelde wietplantage. Ook zien we een flink aantal tanks waar lachgas in zit. Dit goedje mag gewoon worden verkocht. Zo wordt het bijvoorbeeld gebruikt in ziekenhuizen. Maar voor recreatief gebruik is het verboden. Lachgas staat op de opiumlijst, waardoor het in beslag genomen kan worden. 

Als we verder lopen, trekt Roubos een deur open. Midden in de kamer staat een gigantische shredder, klaar om verboden goederen te verpulveren. Er staan een aantal kratten met spullen te wachten op hun vernietiging.

We lopen weer naar binnen. Er staan stellingen vol in beslag genomen spullen: blauwe tonnen met pillen, namaaktassen van dure merken al Louis Vuitton en fietsen. In een bak liggen zwaarden, messen en vuurwapens. Maar schijn bedriegt. De zwaarden en messen zijn weliswaar echt, maar de vuurwapens zijn nep. “Echte vuurwapens krijgen een heel andere route. Ze gaan naar forensische opsporing voor technisch onderzoek. Als het om een echt vuurwapen gaat, wordt gekeken of het bijvoorbeeld ook bij een ander incident is betrokken”, zegt Roubos. 

Op de bovenverdieping staan tientallen scooters. Waarom ze hier staan? “Het kan diefstal zijn of rijden zonder rijbewijs”, zegt Van den Berg. “Onze collega’s van verkeer demonteren sommige scooters om te controleren of er verboden onderdelen op zitten”, vult Roubos aan.

Het technisch onderzoek naar voertuigen is eigenlijk geen taak van het beslaghuis, maar het gebeurt hier wel door de collega’s van verkeer. Terwijl we teruglopen, zien we net hoe een in beslag genomen auto wordt onderzocht door rechercheurs met mondmaskers op en handschoenen aan.

Afspraken over publicatie

Voordat we afscheid nemen, praten we nog even over de foto’s. Roubos en Van den Berg willen duidelijk voorkomen dat er problemen ontstaan doordat bepaalde goederen worden afgebeeld. Ook bij DUIC willen we natuurlijk voorkomen dat mensen in verlegenheid worden gebracht of politiewerk wordt belemmerd.

We spreken daarom af dat de politie de geselecteerde foto’s eerst beoordeelt voordat ze gepubliceerd worden. Dit heeft overigens niet tot aanpassingen geleid. Naar aanleiding van deze check hebben we bij DUIC nog even goed gekeken naar de nummerborden van de auto’s op de foto. We hebben deze onleesbaar gemaakt.