De dag begon warm, 1 augustus 1674, maar het weer op die woensdag precies 348 jaar geleden zou in de loop van de dag flink omslaan. En dat met desastreuze gevolgen voor de Domkerk in Utrecht. Die stortte voor een deel in. Wat gebeurde er op deze dag?
De zomerse hitte van de eerste augustus in 1674 maakt in de loop van de dag plaats voor koeler weer. Een groot koudefront trekt over het land. Onweer kondigt de komst van het frissere weer aan, zoals gewoonlijk. Maar op deze bewuste dag, 348 jaar geleden, begint het toch opeens vervaarlijk hard te waaien. Een storm die ook wel bekend staat als ‘het Schrickelik Tempeest’ steekt op, met een tornado tot gevolg.
“De stad Utrecht wordt het zwaarst getroffen”, schrijft het KNMI. “Tussen zeven en half acht ‘s avonds is de storm op haar hevigst.” De storm laat een spoor van vernieling achter in de stad. Voorbij de Wittevrouwenstraat stort een herberg in en een groot aantal bomen in de binnenstad worden ontworteld.
Actieve buienlijn
Verschillende kerken verliezen torenspitsen, waaronder de Buurkerk, de Pieterskerk en de Agnietenkerk. De Domkerk wordt nog wel het meest aangetast voor de rukwinden. “Hoewel de kerk meerdere malen door storm schade opliep, stort het middenschip van de kerk, tussen de toren en het kruiswerk in”, aldus het KNMI.
Volgens het instituut kan worden vastgesteld dat er een ‘zeer actieve buienlijn’ over het land trok. “Het extreme weer van deze dag heeft talloze slachtoffers geëist, grote verwoestingen in dorpen en stadsdelen veroorzaakt en het maatschappelijk leven anno 1674 sterk ontwricht.”
Desastreus
Zouden zulke weersomstandigheden vandaag de dag voorkomen, dan zouden die volgens het KNMI ‘ronduit desastreus’ zijn voor de Nederlandse samenleving. Het volledige verhaal is hier te lezen.
Gekoppelde berichten
BBC schrijft over nieuwe theorie instorten Domkerk
Het is een bekend verhaal; het schip tussen de Domkerk en –toren is ingestort tijdens…
19 Reacties
ReagerenExtreem weertje, toen bestond het ook al. Tegenwoordig noemen we het klimaatverandering..
Ik had een droom, maar was het wel een droom.
Het einde was nabij toen hij begon;
ik tastte en daar kwam de storm,
een schrickelick onweer dat ontstond;
daar loeide dan de donderbazuin Gods,
den hemel stont boven het stof
gedurigh in licht en vlam en er trilde,
leek het, het Noorderlicht,
maar het was de bliksem die schichtte,
en ‘t was schrickelick den donder en vreesselycke
winden te hooren, en toen ook het schip
zich schikte, met pylaren en al zwichtte,
wat veele van een aertbevingh heeft doen spreecken,
het tumult van de wolken doofde,
werd ik wakker, was het over.
Uit Onno Kosters, Alles en niets, citybook Utrecht, 2011 (https://deburen.eu/magazine/2014/citybooks-de-eerste-historische-tour).
@ Niet-zo-koel-hoofdje
Nee.
Incidentele stormen die eens in de zoveel honderd jaar voorkomen, zijn niet hetzelfde als een snelle voortdurende, steeds snellere, opwarming van de aarde die pas na de industriële revolutie in ingezet. “Weer” is onderdeel van een klimaat. Met een steeds sneller veranderend klimaat, verandert ook het weer. Het weer wordt steeds wispelturiger> droger, natter, heter, kouder, maar dan steeds sneller wisselend, waardoor de seizoenen uit de pas gaan lopen en de the circle of life in de natuur niet meer werkt.
@kh grijpt ook daadwerkelijk elk item aan om de klimaatverandering te bagatelliseren. Wat een sneu gedoe
@ Realist
Moet je nagaan tot wat voor een onvoorstelbare ramp het in het huidige klimaat leidt als de omstandigheden gelijk aan 1674 zijn.
Voor ik het artikel opende, wist ik al dat de eerste reactie klimaatverandering zou bagatalisseren. Zo dom, en daarom zo voorspelbaar.
Waar ik @kh schreef bedoel ik @realist
Ook de Romaanse voorgevel en de twee torens gingen er toen aan. Zoek op deze site naar “Pieterskerkhof” In een recent stuk staat daar een tekening van. Overigens was de schade daar minder groot. Die had gemakkelijker hersteld kunnen worden, maar ook dat is nooit gebeurd. Heeft dat te maken met de Reformatie?
De natuur gaat zijn gang en houden wij niet tegen. Al ervaren sommigen dat wel zo, omdat dat een fijn idee is. Die denken dan dat consumeren de oplossing is door bijv. dubbelglas te vervangen door driedubbelglas.
De klimaatverandering houden wij niet tegen. We zullen moeten meebewegen met de verandering, zoals die komt. Het omkeren of vertragen? Nee, daar geloof ik zeker niet in.
Dat het klimaat verandert, is niet de eerste keer. Eerdere ijstijden -voorafgegaan door opwarming van de aarde – getuigen daarvan. Die ontstonden zonder de fossiele verbranding of de stikstofuitstoot die we nu veroorzaken.
We nemen onszelf te serieus, denk ik. Wij zijn maar tijdelijk hier; de aarde gaat door.
Waarom helpen landen elkaar niet in de strijd tegen de vele bosbranden om zo de schade aan natuur en de uitstoot tegen te gaan. Hoogst merkwaardig. Ik hoor hier niemand over.
348… een getal om bij stil te staan
@Realist 11:44
Hahaha, zeg, zou jij nou eindelijk eens als de bliksem een beetje in paniek willen raken van het man made klimaatnarratief? Je krenkt nogal wat diepgelovigen op deze wijze. LOL
als het anno 2022 zou gebeuren? graag hoogcatharijne, tivre, neudeflat, moxy, bollendak enz tegen de vlakte, zonder slachtoffers uiteraard..
Zodra je over het Domplein loopt, begint het altijd direct te waaien. Het klimaat is er anders. Je voelt je er nietig. Ik gun alle klimaatdrammers dit nederige gevoel.
De diepgelovigen hier zijn zonder enige twijfel de ontkenners van de evidente klimaatverandering die zich momenteel wereldwijd manifesteert. Zij geloven namelijk diep in hun eigen waanvoorstellingen. Heel diep zelfs. Hun ideeënwereld valt kortweg in twee stukken uiteen: 1. ‘er is geen sprake van klimaatverandering wereldwijd, het is allemaal verzonnen door de MSM’. Of 2: ‘ja, het klimaat verandert inderdaad, maar dat gaat geheel vanzelf. De mens heeft daar verder geen enkele invloed op gehad. We moeten ons een beetje aanpassen, dat is alles’.
Dit verschijnsel is een tamelijk hard bewijs voor – hoe zeggen we dat nou een beetje netjes – de soms wat beneden gemiddelde intelligentie van een aantal van hen hier. Het kan ook moedwillige onwetendheid zijn. Ook mogelijk. Hoewel er altijd hoop is: verdiep je eens in de feiten, dat kan helpen. Sta er dan wel voor open. Kieper eerst de onzin uit je hoofd, dan kan er wat anders in.
Het is overigens overduidelijk dat de diepgelovigen, hoe je het ook wendt of keert, bar slecht geïnformeerd zijn. Dat laatste weerhoudt hen er klaarblijkelijk niet van om op hun zolderkamertjes en mannenhobbyruimtes de meest aperte onzin op te typen.
WIllen jullie klimaatverandering in actie zien?
Dat kan want we hebben sinds de jaren zestig satellietbeelden tot onze beschikking.
Google earth heeft een knopje, klokje met een groen pijltje. Klik er eens op
en bekijk dan eens Lake Mead.
Meer gemaakt door mensen met de aanleg Hoover dam jaren vijftig.
Beetje spelen met de hoogte en er komen beelden uit verschillende jaren boven,
Eerst zie je het meer heel groot groeien, is het tijd stabiel (in 1983/1984 hoogste waterstand (spuien Hooverdam liepen toen over), en dan zie je sinds de eeuwwisseling het meer en de Colorado river steeds kleiner worden omdat de waterstand steeds lager wordt.
Colorado wordt gevoed door neerslag in de rocky mountains, dus minder neerslag (sneeuw, regen, hagel) op hele hoge bergtoppen omdat het warmer wordt geeft minder voeding aan het meer wat ook nog eens sneller water verdampt vanwege de toegenome hitte. Om dan nog maar te zwijgen over wat die Amerikanen met dat water doen want resources verspillen is hun weekend hobby.
Dat zelfde langzaam waterpeil dalende beeld is te zien met vele grote binnenmeren over de hele wereld. Dat is wat klimaatverandering doet met de wereld.
Klimaatverandering willen stoppen door de temperatuur deze eeuw niet verder te laten toenemen is echter een utopie, wetenschappelijke waanzin.
Daarvoor moeten we namelijk binnen 5 jaar terug naar het stenen tijdperk. Maar dan zonder vuur omdat anders alle bomen met een jaar opgestookt zijn door 8 miljard mensen die niet eens meer voor zichzelf kunnen zorgen omdat er de supermarkt is….
Er staan ons nog barre tijden te wachten onder de brandende zon.
@ Hans
Laten we er dan vanuit gaan dat we nog invloed kunnen hebben op de klimaatverandering. Wat stel je voor? En denk je dat de miljarden wereldburgers (of een paar miljoen) zich eraan gaan houden?
Ik denk dat de laatste vraag met “nee” moet worden beantwoord en dus kunnen we beter gaan inzetten op aanpassing ipv ons kleine stipje op de wereldbol – Nederland – in de economische en daarmee menselijke ellende duwen met aan het einde van ons gemeenschapsgeld een land dat niet is voorbereid op de gevolgen van de klimaatverandering.
Het is vast allemaal wetenschappelijk correct onderbouwd m.b.v. modellen, metingen en onderzoek, maar als je puur realistisch kijkt naar uitvoerbaarheid is het een volstrekt onhaalbaar plan om te denken dat we invloed kunnen uitoefenen op de klimaatverandering. Wensdenken gaat echt niet helpen.
Beste Nina, het is enorm complex en simpel tegelijkertijd.
Naar mijn mening moeten we niet in of/of denken vervallen. D.w.z. kiezen voor aanpassing (daar heb je zeker een punt, kom ik zo op) en het er verder bij laten zitten. Dat ‘erbij laten zitten’ houdt in: gewoon doorgaan met schade toebrengen aan onszelf en aan het ecosysteem.
Nee, het is verstandiger om ons zoveel mogelijk in te spannen voor het niet verder beschadigen van de natuur – waar we een onderdeel van zijn – door het nemen van de noodzakelijke maatregelen zoals het terugdringen van uitstoot, het herstellen schade en het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen. Daarbij hoort ook: het aan banden leggen van de productie van wegwerpplastics en het beschermen van de oceanen op alle mogelijke manieren. Ook het tegengaan van de vernietiging van regenwouden via politieke druk op landen als Brazilië is bittere noodzaak.
Daarnaast is aanpassing aan het veranderende klimaat nodig, wat m.i. zowel op grote schaal alsook op microniveau gedaan moet en kan worden. Dus: verstandig bouwen (niet meer bouwen in gebieden die meters onder zeeniveau liggen), het vergroenen van steden om zo de temperatuur op microklimaatniveau aanvaardbaar te houden etc.
Bij de pakken neerzitten is geen optie want het helpt niets en niemand vooruit, is slecht voor de geestelijke gezondheid en verergert in hoge mate de problematiek. Het wensdenken wat jij noemt is evenmin verstandig, het is inderdaad wat je zegt onrealistisch en brengt ons geen werkelijke oplossingen. Het hoofd koel houden in een heet klimaat. Doen wat we kunnen en vooral doorgaan met ademhalen!
@Hans
Je hebt het over de gelovigen van de klimaatkerk?
Als het wereldklimaat deze eeuw nog gered moet worden, dan moeten we binnen nu en 5 jaar terug naar het stenentijdperk zonder vuur.
Dat kan niet, echt niet, tenzij je het okay vind 4 miljard mensen te vermoorden?
Dus @Nina snapt het, we moeten ons gaan richten op klimaatadaptatie.
Daarbij konden die brandnetels en berken dankzij de stikstofdepositie best wel eens handig blijken te zijn.
@ Koel Hoofd
Genuanceerd redeneren en begrijpend lezen. Kan ik aanbevelen.