Op 14, 15 en 16 maart 2022 zijn de gemeenteraadsverkiezingen en mag er weer gestemd worden voor een nieuwe Utrechtse gemeenteraad. De komende dagen zullen de lokale politieke partijen laten horen waar zij voor staan. 

Op DUIC.nl zijn zo’n tienduizend stemmen uitgebracht op de poll ‘Poll gemeenteraadsverkiezingen 2022: wat vind jij belangrijk in Utrecht?’ In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen legt DUIC de meest gekozen onderwerpen voor aan de verschillende Utrechtse partijen. Dit keer het thema ‘wonen’. De vraag die we aan de politieke partijen voorlegden, luidt: ‘Op welke manier moet er gezorgd worden voor voldoende betaalbare huizen?‘

BIJ1

Door beleggers en huisjesmelkers zijn de prijzen voor huisvesting enorm gestegen. Het is de verantwoordelijkheid van de gemeente om de wooncrisis aan te pakken en betaalbaar wonen weer de norm te maken.

BIJ1 wil dat de gemeente het bouwen van betaalbare woningen topprioriteit maakt. Minstens 50 procent van de nieuwbouw moet daarom bestemd zijn voor sociale huur. Sociale huur is betaalbaar voor iedereen en in dit segment is het grootste tekort. Ook het overhevelen van bestaande sociale huurwoningen naar de vrije sector wil BIJ1 stoppen. Leegstand moet worden aangepakt en beter worden benut.

CDA

Naast het bijbouwen, waaronder in Rijnenburg, moeten we ook nadenken wát we bouwen. Wij willen het betaalbare middensegment (huur én koop) uitbreiden, zodat mensen die niet in aanmerking voor sociale huur maar ook niet vermogend genoeg zijn voor de vrije sector, een huis kunnen vinden in Utrecht. Dit biedt kansen voor starters en bevordert de doorstroming vanuit de sociale huur. Zij zijn ook gebaat bij de zelfbewoningsplicht en de opkoopbescherming. Andere maatregelen zijn het transformeren van kantoren naar woningen en meer projecten voor onder andere studenten en ouderen, doorstroming zodat de grotere woningen vrijkomen voor gezinnen. Tot slot willen wij meer ruimte voor vernieuwende, tijdelijke woonconcepten en bescherming van woongroepen.

ChristenUnie

De ChristenUnie wil dat er balans is in deze groei en dat de gemeente waar mogelijk regie voert. Niet alleen uitbreiding van het aantal woningen moet centraal staan, ook de kwaliteit van de sociale omgeving, voorzieningen en mobiliteit.

Om meer woningen te realiseren ondersteunen we actief innovatieve wooninitiatieven zoals woongroepen en andere coöperatieve woonvormen. Daarnaast bekijken we of we nieuwe en bestaande woningen slimmer kunnen indelen.

Om wonen betaalbaar te houden, willen we dat ten minste 35 procent van de nieuw te bouwen woningen bestaat uit sociale huurwoningen en ten minste 25 procent uit de middencategorie. In wijken waar het aandeel sociale huurwoningen laag ligt, worden bestaande sociale huurwoningen behouden. Verkoop kan alleen plaatsvinden onder de voorwaarde dat de woning als goedkope woning behouden blijft, bijvoorbeeld door via erfpacht voorwaarden te stellen.

Voorts willen we lokale maatregelen die verdere prijsopdrijving van koop- en huurwoningen tegengaan. Als het nodig is zal de gemeente hiervoor actief grondbeleid hanteren en zelf directer regie voeren om locaties te gaan ontwikkelen.

D66

De huizenprijzen zijn torenhoog, met name door een gebrek aan beschikbare, betaalbare woningen. Nu is Utrecht mede dankzij D66 al bouwkampioen van Nederland, en we willen snel veel meer bouwen: 60.000 nieuwe woningen in de bestaande stad, plus starten met bouwen in de polder Rijnenburg waar ruimte is voor vele duizenden extra woningen. Door meer te bouwen dragen we eraan bij dat huizen weer betaalbaar worden.

Daarnaast pakken we de hoge prijzen aan via bindende afspraken met bouwers, we pakken de huisjesmelkers aan, en we voeren zowel een leegstandsheffing als een opkoopbescherming in. Bovendien lossen we de wachtlijsten voor sociale huurwoningen op door meer sociale huurwoningen en huurhuizen voor middeninkomens te bouwen.

EenUtrecht

Meer woningen bijbouwen alleen is volstrekt niet genoeg. Er is een wooncrisis gaande en de prijzen van woningen en kamers (koop en huur) rijzen de pan uit. De gemeente moet daarom ook steviger gaan ingrijpen op de woningmarkt. Bijvoorbeeld door de zelfbewoningsplicht toe te passen op álle woningen en door het anti-speculatiebeding voor kopers (in nieuwbouw) te verlengen naar tien jaar lang niet mogen doorverkopen. Daarnaast pleit EenUtrecht voor maximale verhuur- en (ver)koopprijzen. Boven dat ‘maximum’ moet de eigenaar een veel hogere onroerendezaakbelasting betalen. Met spoed moet een leegstandsverordening worden ingevoerd met hoge boetes.

Omdat het huidige stadsbestuur dit alles heeft laten liggen zijn de prijzen op de woningmarkt in Utrecht onnodig nog verder gestegen. Sterker nog, het stadsbestuur is zelf als grondspeculant mede veroorzaker van de onbetaalbaarheid van het wonen in de stad. Dat moet stoppen.

Forum voor Democratie

De woningnood in Nederland is voor meer dan 90 procent het gevolg van de massa-immigratie. Er moet dus een rigoureuze ommezwaai komen in het asielbeleid. De grenzen moeten dicht en slechts bij uitzondering zouden nieuwkomers zich hier moeten mogen vestigen en dan enkel als we hen en hun vaardigheden, bijvoorbeeld, nodig hebben. Verder moet remigratie gestimuleerd worden. Mensen die terug kunnen, moeten aangemoedigd worden om naar hun thuisland terug te keren. Dat maakt ruimte voor woningzoekenden in onze stad en de sociale huurwoningen die dan vrijkomen, moeten naar Utrechters gaan.

GroenLinks

Door falend nationaal beleid is wonen voor steeds meer mensen onbetaalbaar geworden. Dat moet en kan anders. Wonen is een recht en Utrecht een stad voor iedereen. Wij geven prioriteit aan het realiseren van voldoende beschikbare sociale huurwoningen en betaalbare woningen voor mensen met een middeninkomen. Bij alle nieuwbouw realiseren we minimaal 40 procent sociale huur en 40 procent middenhuur en goedkope koop. We maken bindende afspraken met projectontwikkelaars over deze verdeling en over de kwaliteit van de woningen.

Beleggers zetten we de voet dwars door de zelfbewoningsplicht in de hele stad in te stellen. Het verbod op de verkoop van sociale huur breiden we uit over de gehele stad. De komende jaren bouwen we duizenden nieuwe woningen, tot wel 60.000 in 2040. We bouwen op loop- en fietsafstand van scholen, winkels, parken en andere voorzieningen.

Partij van de Arbeid

Utrecht is onbetaalbaar. De PvdA gaat voorop in de strijd voor betaalbaar wonen. Ten eerste willen wij dat er direct wordt gestopt met de verkoop van sociale huurwoningen. Eenmaal verkocht, is voor altijd een betaalbare woning kwijt. Ten tweede moeten er bij nieuwbouw altijd afdwingbare afspraken worden gemaakt met ontwikkelaars. Zij moeten altijd 40 procent sociale huur, 40 procent middelduur (huur en koop) en slechts 20 procent woningen in de vrije sector bouwen.

De ervaring leert dat er zonder afspraken alleen maar dure woningen bij komen. Dure woningen hebben we genoeg in Utrecht. Ten derde moet grondspeculatie een halt worden toegeroepen zodat geen miljoenenwinsten meer worden gemaakt door investeerders en speculanten. Er komt weer actief grondbeleid. Dit stelt de gemeente in staat grond te kopen zodat we speculatie tegengaan én de grond in kunnen zetten voor het bouwen van betaalbare woningen.

Partij voor de Dieren

Door de volledig ontspoorde woningmarkt is het vinden van een woning bijna onmogelijk. De ‘vrije woningmarkt’ blijkt vooral interessant voor huisjesmelkers en speculanten. Gewone kopers, starters en huurders hebben het nakijken. De Partij voor de Dieren wil het woningtekort op een duurzame wijze aanpakken. Utrecht volbouwen is niet de oplossing; dat maakt de gemeente onleefbaar. Wij willen de beschikbare ruimte eerlijker en slimmer verdelen.

Bijvoorbeeld door leegstaande kantoorpanden en bedrijfsterreinen te transformeren tot woningen. Er komt ook een zelfbewoningsplicht voor nieuwe en bestaande huizen. Bij nieuwbouw en transformatie wordt gekozen voor minimaal 40 procent sociale huur en minimaal 40 procent middenhuur of -koop. Utrecht stopt met sturen op groei van de stad, en zet een punt achter citymarketing en kantorenlobby. Dit leidt alleen maar tot extra druk op de beschikbare woningen.

Partij voor de Vrijheid

Bouwen in Rijnenburg en voor de ontwikkeling en vergunningverlening bindende afspraken maken om dat de realiseren. Bouwen moet met een goede verdeling, dus voldoende sociale huur, maar ook betaalbare koop en huur voor mensen met een middeninkomen. Realistische parkeernormen zijn hierbij ook van belang, veel inwoners hebben gewoon een auto nodig. Het idee dat inwoners geen auto meer bezitten is wensdenken en ook niet waar. Verder kun je met maatregelen als een zelfbewoningsplicht koopwoningen buiten de handen houden van beleggers en huisjesmelkers.

Piratenpartij Utrecht

Bij nieuwbouw moet minimaal 40 procent sociale huur zijn. Daarnaast moeten sociale huurwoningen niet meer verkocht kunnen worden. Woningen zijn er om zelf in te wonen, niet om mee te speculeren.

Socialisten Utrecht

Om de woningnood tegen te gaan moet er ten minste 70 procent sociale huur komen in nieuwbouwgebieden en voor elke verkochte of geliberaliseerde sociale huurwoning komt er anderhalve bij. Daarnaast moet er een einde komen aan de loting in de sociale huur.

Een huis is om in te wonen, geen beleggingsobject. De markt moet onaantrekkelijker worden voor grote beleggers. We zorgen voor een ‘opkoopbescherming’ voor alle wijken in Utrecht. Bovendien dwingen we goed verhuurderschap af met het invoeren van een verhuurdersvergunning en het beboeten van misstanden.

Verder moet kraken gedoogd worden, kantoorgebouwen tot studentenwoningen omgebouwd worden, op langdurige leegstand een heffing komen en na uitzonderlijk lange leegstand onteigening overwogen kunnen worden.

SP

De woningnood kan het snelste opgelost worden door de bouw van appartementen van 60- 90m2 in hoogtes van 5-8 lagen (met lift). Die grootte is zowel geschikt voor starters als voor senioren die willen doorstromen, en daar zit de grootste vraag. Bovendien is dit een woningtype dat zuinig omgaat met grond én zich goed leent voor industriële, betaalbare bouw. Het grootste deel van deze nieuwbouw moet in handen komen van corporaties: de koopsector is voor lage en middeninkomens onbereikbaar geworden. Door middel van een verordening en prestatieafspraken moet verkoop en liberalisering van betaalbare huurwoningen voorkomen worden.

Stadsbelang Utrecht

In ons programma doen we aanbevelingen voor voldoende betaalbare huizen. Wij richten ons allereerst op de Utrechtse woningzoekenden. Onderzoek leert dat minimaal 10 procent van de corporatiewoningen onrechtmatig wordt bewoond (onder andere onderhuur). Laten we dit met beleid in vier jaar bestrijden. Dan komen er per jaar minstens 1.225 sociale woningen voor Utrechtse woningzoekenden, die jaren netjes wachten.

Stadsbelang Utrecht vindt dat, totdat in Rijnenburg voldoende aanbod ontstaat, bestaande sociale woningen uitsluitend aan Utrechtse woningzoekenden moeten worden toegewezen. Dat levert weer 200 woningen op voor Utrechters. Ook willen wij geen woningen toewijzen aan uitgeprocedeerde asielzoekers en ‘veiligelanders’.

Bouwen in Rijnenburg zal het woningaanbod vergroten. Het aanbod van blijvend betaalbare koopwoningen wordt geborgd, door verkoopprijs belemmerende clausules in erfpachtcontracten van nieuwbouwwoningen, maar ook verkochte corporatiewoningen.

Meer seniorenwoningen bouwen, ook in de bestaande buurten, zal de doorstroming bevorderen. Knarrenhofjes met ontmoeting en zorg dichtbij.

Bij verhuizing uit een grote huurwoning gaan senioren niet meer huur betalen. Eén verhuizing van een oudere naar een passende woning kan een keten van wel vier opvolgende verhuizingen mogelijk maken.

Student & Starter

Er moeten ontzettend veel woningen bijkomen in Utrecht. Daarvoor moeten we bijbouwen, zowel op plekken waar nog ruimte is binnen de stad, als buiten de stad. Student & Starter zet in op duurzame en circulaire hoogbouw. Daarbij vinden we het belangrijk dat er ook nieuwe onzelfstandige (studenten)woningen bijkomen waar je samen met je vrienden kunt wonen, de zogeheten ‘friendswoningen’. Daarnaast moeten we beschikbare woningen beter benutten. We willen het mogelijk maken om met meerdere mensen een woning te kunnen delen.

Ook willen we voorkomen dat gebouwen leegstaan, door een leegstandsverordening in te voeren. En Student & Starter wil woningen betaalbaar houden. Dat willen we doen met een zelfbewoningsplicht. Je kunt dan geen huis meer kopen om dat vervolgens veel te duur door te verhuren. Ten slotte vinden we dat nieuwe woningprojecten voor 40 procent uit sociale huur moeten bestaan, 40 procent middenhuur of betaalbare koop en voor maximaal 20 procent uit dure huur- of koopwoningen.

Volt

Volt Utrecht wil inzetten op het vergroten van de sociale huursector. Voor die oplossing kijken wij graag naar het voorbeeld van Wenen. In de Oostenrijkse hoofdstad kan je goedkoop een huurwoning vinden, terwijl dat in veel andere grote Europese steden lastig is. In Wenen woont maar liefst 60 procent van de bevolking in woningen met gereguleerde huur, waarvoor je in aanmerking komt tot een inkomen van 80.000 euro per jaar.

Dat betekent ten eerste dat we meer sociale huurwoningen moeten bouwen. Van de nieuwbouw moet minstens 40 procent sociale huur zijn. We hebben die woningen nodig om de wachtlijsten voor sociale huur terug te dringen. Volt wil ook een stop op het verkopen van sociale huurwoningen.

VVD

Op de middellange termijn is de beste oplossing om te bouwen, bouwen, bouwen. Daarom moeten we zo snel mogelijk starten met woningbouw in Rijnenburg. Daar kunnen we ook eengezinswoningen met een tuin bouwen in plaats van alleen appartementen.

De VVD wil dat ook mensen met een middeninkomen, zoals leraren, politieagenten en verpleegkundigen, in Utrecht kunnen wonen. Dat vraagt om een goede mix aan woningen. Voor de huidige vraag gaat het dan vooral om woningen in de middenhuur en betaalbare koopwoningen.

Op korte termijn willen we andere middelen zoals een antispeculatiebeding of zelfbewoningsplicht toepassen op plekken waar dit een bijdrage kan leveren aan een mix met meer betaalbare woningen.

(Alle deelnemende partijen aan de gemeenteraadsverkiezingen zijn benaderd, maar niet elke partij heeft gereageerd)

Wil jij DUIC steunen en een prachtig boek met de beste fotografie en verhalen van Utrecht in 2021 ontvangen? Voor 24,95 euro is DUIC in 2021 te bestellen en daarmee steun je direct onze journalistieke werkzaamheden.