Over de hele wereld laten mensen, zowel vrouwen als mannen, weten dat ze te maken hebben gehad met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Zo ook in Utrecht. Op Twitter werd #MeToo in het leven geroepen door actrice Alyssa Milano. Ze deed dat naar aanleiding van beschuldigingen van seksuele intimidatie en verkrachting aan het adres van Amerikaanse filmproducent Harvey Weinstein.

Volgens Centrum Seksueel Geweld worden er in Nederland ieder jaar 100.000 mensen slachtoffer van seksueel geweld. Vaak wordt geen aangifte gedaan. Het verhaal van vijf Utrechters over wat hen is overkomen.

‘Ik ben regelmatig betast’

Danique Kannekens (27) werkt al jaren in de horeca, en heeft naar eigen zeggen al veel gekke dingen meegemaakt. “Ik ben tijdens mijn werk regelmatig bij mijn borsten of billen betast. Dat lijken voor sommige mannen kleine dingen, maar op den duur is het enorm frustrerend. Vooral als er alcohol bij komt kijken, lijken grenzen te vervagen.” Van achter de bar ziet ze veel gebeuren dat niet door de beugel kan. “Dapper dat vrouwen zo open durven te zijn over hun ervaringen via #MeToo.”

Een andere jonge vrouw die in de Utrechtse horeca werkt vertelt: “Je hoopt natuurlijk dat het niet expres is, maar als je als vrouw door een horecagelegenheid loopt – al dan niet als personeel – wordt er aan je gezeten. Dat wuif je weg, want het is ’normaal’ om hier en daar in je kont geknepen worden.”

Op haar achttiende werd ze door een man over de bar heen bij haar borsten gegrepen terwijl ze een fles wijn probeerde te pakken. “Vaste gasten hebben hem direct de zaak uit gewerkt. Ik was in shock en later zo overstuur dat ik naar huis gebracht ben. Door goede gesprekken met mijn bedrijfsleider kwam ik er weer bovenop.”

Geen steun

Jaren later gebeurt het ook bij een andere werkgever. Een collega die op dat moment niet aan het werk is, raakt haar meerdere malen ongewenst aan. “Hij was zichtbaar onder invloed. Hij betastte mijn borsten en kwam met zijn hand onder mijn jurk, hij drukte zich tegen me aan. Na meermaals schreeuwen dat hij moest stoppen, duwde ik hem zo hard weg dat hij van een verhoging viel.”

Toen omstanders dat zagen, hadden ze pas door wat er aan de hand was en werd hij de zaak uitgezet. De vrouw kon echter niet op steun van haar werkgever rekenen. “Ze zeiden letterlijk dat ik toch niet echt was verkracht. Ze zagen geen reden om hem te ontslaan op grond van wat er die avond gebeurd was. Toen ben ik zelf opgestapt. Later bleek dat hij ook andere meiden had betast.”

Ze voelde zich niet serieus genomen: “Mijn verhaal was niet erg genoeg. Ik heb uiteindelijk geen aangifte gedaan omdat dit soort dingen niet in je voordeel werken, ook al ben je slachtoffer. Je wilt niet bekend staan als dat ene meisje.”

‘Het enge is de normalisering’

Sinds Isabeau Jensen (24) vijf jaar geleden naar Utrecht verhuisde voor haar studie, is het volgens haar om de paar maanden wel raak. “Ik werd soms wel twintig minuten lang achtervolgd door mannen die dingen van mij wilden in Hoog Catharijne, ik ben betast in clubs en nageroepen op straat. Het enge hieraan vind ik de normalisering ervan. Daardoor spreken mensen zich er niet zo snel over uit.”

Jensen geeft aan dat ze een dubbel gevoel heeft over de actie. “Enerzijds is het goed omdat het laat zien hoe vaak het gebeurt en om hoeveel mensen het eigenlijk gaat. Anderzijds zijn er veel mensen die zich er ook nu niet over uitspreken. Zij moeten zich niet onder druk gezet voelen. We leven nu eenmaal in een wereld waarin je wordt aangekeken op iets wat iemand anders bij je doet. Dat is jammer.”

Wantrouwen tegenover mensen

Een bekende van Jensen wil anoniem blijven. Hij woont op een plek in Utrecht waar ouderen gemengd wonen met jongeren. Hij bracht een bezoek aan een oudere heer naar aanleiding van een oproep: de man voelde zich eenzaam. “Hij legde zijn hand op mijn been en bracht die steeds dichter bij mijn kruis. Ik ben vertrokken en heb aangifte gedaan. Wat overblijft is een gevoel van wantrouwen tegenover mensen.”

“Het voelt alsof het algemeen wordt geaccepteerd. Daardoor voelt het alsof ik het zelf ook maar moet accepteren. Dat is verkeerd”, vertelt Anne Driessen (20). De Utrechtse student vindt het belangrijk dat mensen in de openbaarheid treden met hun ervaring. “Het brengt mensen bij elkaar en zet aan tot nadenken. Het kan een verschil maken. Wat men niet weet, kunnen ze ook niet veranderen.”

‘Ik wilde het niet aan mezelf toegeven’

Vorig jaar hielp Driessen een slechtziende man de weg te vinden naar zijn bestemming. Ze liep vanaf de Mr. Tripkade met hem mee richting Overvecht. Onderweg spraken ze over haar studiekeuze en die van zijn dochters. “Hij bedankte me voor mijn hulp en gaf me drie zoenen. Ineens greep hij me bij mijn borsten en billen. Ik verstijfde eerst en rukte me toen los. Onwerkelijk. Het gekke was dat ik dacht dat ik het verprutst had, alsof ik duidelijker had moeten zijn.”

Ze deed geen aangifte. “Ik wilde het niet aan mezelf toegeven. Ook was ik bang dat ik me aanstelde, en dat mijn omgeving dat vervolgens zou bevestigen.” Pas later valt bij haar het kwartje. “Ik was op klaarlichte dag keihard aangerand terwijl ik iemand probeerde te helpen. Hij was fout, punt uit – hij zat aan me terwijl ik dat niet wilde.”

“Ik vind het eigenlijk best eng om me hierover uit te spreken. En dat is precies het probleem”, sluit Driessen af.