Het is inmiddels geen geheim meer: Utrecht groeit en de gemeente breekt het hoofd over hoe al die stromen bewoners, bezoekers en forenzen in goede banen naar en door de stad te leiden.
Minder auto’s, meer fietsers, minder benzine- en dieselvoertuigen, meer elektrisch deelvervoer. Alle afwegingen en toekomstplannen op het gebied van het verkeer in de stad staan in het mobiliteitsplan van de gemeente. In november verscheen een nieuwe versie van dit document: het Mobiliteitsplan 2040. Tijd om eens in dit omvangrijke document te duiken.
Vijf vragen over het nieuwe mobiliteitsplan.
1 Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen het vorige en het nieuwe mobiliteitsplan?
Het nieuwe mobiliteitsplan leunt voor een groot deel op het oude plan uit 2016. De gemeente wilde het plan toch graag updaten, zodat de stad ook de komende twintig jaar kan blijven groeien. Gevolgen van de groei van Utrecht tot nu toe, zijn dat de fiets en het openbaar vervoer meer worden gebruikt. Het autoverkeer binnen de Ring is bijna niet toegenomen en die ontwikkeling wil de gemeente vasthouden. Daarom moeten Utrechters, als het aan de gemeente ligt, nog vaker kiezen voor de fiets en het openbaar vervoer. Ook lopen en deelmobiliteit spelen een grote rol in het nieuwe mobiliteitsplan.
De gemeente houdt in het nieuwe mobiliteitsplan vast aan een paar kaders uit het oude plan. Netwerken voor voetgangers, fietsers, ov, auto en goederenvervoer hebben speciale aandacht, net als het ontwikkelen van mobiliteitsknooppunten en grote P+R-parkeerplaatsen buiten de stad. Ook snelheidslimieten op Utrechtse wegen komen in het nieuwe plan terug. Hoewel dus een aantal dezelfde onderwerpen aan bod komen, verlegt de gemeente de accenten in het nieuwe plan.
Tekst gaat verder onder afbeelding
2 Wat zijn de belangrijkste punten uit het Mobiliteitsplan 2040?
De meest in het oog springende veranderingen zijn de komst van twee Utrechtse tramlijnen en het ombouwen van treinstation Lunetten tot intercitystation Lunetten-Koningsweg. Tramverbinding de Waterlinielijn begint bij Westraven/A12 in het zuiden van Utrecht en loopt langs het nieuwe intercitystation in Lunetten en Utrecht Science Park. Eindpunt van de lijn is Zeist. De gemeente wil verder de Merwedelijn bouwen, een tramverbinding van Utrecht Centraal via de Merwedekanaalzone naar Nieuwegein en IJsselstein. Halverwege dat traject komt een aftakkende tramlijn naar Papendorp.
Voetgangers en fietsers
Maar ook fietsers spelen een belangrijke rol in de plannen. Voor fietsers komen er bijvoorbeeld veilige hoofdfietsroutes die grote stromen fietsers aankunnen. Die routes lopen om het centrum heen en sluiten aan op ov-knooppunten. Verder komen er rustigere routes die geschikt zijn voor alle doelgroepen, zoals ouderen die kwetsbaar zijn op de fiets. Ook wijken onderling krijgen betere, logischere fietsverbindingen. De gemeente wil in gebieden waar weinig ruimte is meer de nadruk leggen op ‘verblijven’.
Voetgangers en fietsers krijgen op die plekken de prioriteit, staat in het plan. Dat gaat bijvoorbeeld gebeuren op de Catharijnesingel, het Ledig Erf en Utrecht Science Park. Verder moeten kruispunten goed oversteekbaar zijn, zonder dat mensen heel lang hoeven te wachten.
Tekst gaat verder onder afbeelding
Voetgangers zijn straks samen met fietsers de hoofdgebruikers in de A-zones van de stad (het centrum, Utrecht Science Park en Leidsche Rijn Centrum). Dat houdt in dat het voetgangersgebied in de binnenstad en op Utrecht Science Park wordt vergroot. In de binnenstad komt ook buiten het voetgangersgebied meer aandacht voor wandelaars. De ruimte is beperkt en het aantal bezoekers aan de binnenstad gaat volgens de gemeente nog sterk toenemen, daarom wordt gekeken op welke manier de fietser in het voetgangersgebied ‘te gast’ kan zijn.
Auto
Het autoverkeer kan volgens de gemeente in Utrecht niet verder groeien. De gemeente wil wel dat mensen, als dat nodig is, met de auto bij huis, werk, winkels of andere voorzieningen kunnen komen. Tegelijkertijd worden alternatieve vervoersmiddelen aantrekkelijker gemaakt, in de hoop dat Utrechters daarvoor kiezen. Alle wegen en straten in Utrecht krijgen volgens het nieuwe mobiliteitsplan een snelheidslimiet van ‘30 km/u, tenzij’.
Op verbindingswegen in de stad blijft de maximumsnelheid 50 km/u als die route de snelste naar de Ring is. Er zijn uitzonderingen, zoals de Haarrijnse Rading, Veldhuizerweg en de NOUW2, de weg over de Gele Brug, langs Lage Weide naar de A2. Daar is een maximumsnelheid van 70 km/u nodig vanwege de bereikbaarheid.
Parkeerplaatsen en woonstraten
De gemeente wil bij nieuwe bouwprojecten maar beperkt parkeerplaatsen voor auto’s toevoegen. In die gebieden, zoals te zien bij in de Merwedekanaalzone, stimuleert de gemeente alternatieven zoals deelmobiliteit. De capaciteit van bestaande parkeerplaatsen moet efficiënter gebruikt worden en parkeerplaatsen zullen verplaatst worden van de straat naar parkeergarages of voorzieningen aan de rand van de stad. Op plekken waar overlast ontstaat door geparkeerde auto’s of waar de bereikbaarheid van de stad in het geding komt, wordt betaald parkeren ingevoerd.
Tekst gaat verder onder afbeelding
Samen met bewoners van bestaande buurten gaat de gemeente kijken naar kansen voor meer groen in wijken, meer ruimte voor voetgangers en plaats voor verblijven en spelen, door bijvoorbeeld bankjes of terrasjes neer te zetten. Straten of soms zelfs buurten kunnen hiervoor anders worden ingericht.
3 Wat is het ‘Wiel met Spaken’?
Niet alleen binnen de stad zelf, maar ook eromheen moeten verkeerssituaties volgens de gemeente gaan veranderen. Daarin speelt het concept Wiel met Spaken een belangrijke rol. Dat concept is in het nieuwe mobiliteitsplan voor het eerst uitgewerkt en laat zien hoe verkeer in maar vooral ook rondom de stad zich gaat bewegen.
Het Wiel met Spaken is een netwerk van bus-, tram- en treinverbindingen en bestaat uit ‘spaken’ die de regio rondom Utrecht verbinden met onder meer Utrecht Centraal en het centrum van de stad. Daarnaast zijn er frequente ‘wielverbindingen’ tussen de regio, P+R-parkeerplaatsen en economische kerngebieden. Utrecht Centraal is de as van het wiel en belangrijke knooppunten in het netwerk liggen op de kruisingen van de spaken met het wiel.
Het gaat dan bijvoorbeeld om ‘voorstadstations’ zoals Lunetten-Koningsweg. Nieuwe woningen en bedrijven komen vanwege de goede bereikbaarheid vooral te liggen langs deze bestaande en nog te bouwen ov-knooppunten, waardoor minder gereisd hoeft te worden. Ov-verbindingen lopen vanuit stations en P+R-parkeerplaatsen in de regio over de spaken naar het dichtstbijzijnde knooppunt op het wiel, naar de bestemming aan het wiel zelf of naar Utrecht Centraal. Onder meer de twee nieuwe tramlijnen gaan zo’n spaakverbinding vormen.
Op de knooppunten kunnen reizigers makkelijk overstappen op bus-, tram- en treinverbindingen, maar ook op de fiets en deelvervoer. In 2040 moet op alle belangrijke verbindingen elke tien minuten een trein rijden. Onder meer het ombouwen van station Lunetten tot intercitystation moet ervoor zorgen dat het openbaar vervoer een aantrekkelijke keuze wordt en dat het niet meer noodzakelijk is om via Utrecht Centraal te reizen.
4 Hoe worden de plannen gefinancierd?
Van de meest concrete plannen, de twee tramlijnen en station Lunetten, is bekend hoeveel geld er ongeveer nodig is. De aanleg van de twee tramlijnen en intercitystation Lunetten-Koningsweg gaan, zoals het er nu naar uitziet, 2,5 miljard euro kosten. Daarvan is 380 miljoen euro al door de gemeente gereserveerd. Ook heeft Utrecht samen met omliggende gemeentes en de provincie een aanvraag van 2,1 miljard euro gedaan bij het Nationaal Groeifonds van de Rijksoverheid.
5 Hoe gaat het nu verder?
De plannen worden niet allemaal tegelijk uitgevoerd en de veranderingen gaan geleidelijk. “Een nieuwe tramlijn leg je niet in een paar jaar aan”, aldus de gemeente. De uitgangspunten uit het nieuwe mobiliteitsplan worden eerst toegepast in gebieden die op dit moment nieuw ontwikkeld worden. Pas daarna worden stap voor stap nieuwe concepten doorgevoerd in de bestaande wijken. Het Mobiliteitsplan 2040 ligt van 8 december 2020 tot en met 1 februari 2021 ter inzage bij de gemeente. Ook is er op 11 januari een digitale informatiebijeenkomst. Na die periode gaat de gemeente alle ontvangen reacties verwerken in het plan. Het aangepaste Mobiliteitsplan 2040 wordt vervolgens begin dit jaar voorgelegd aan de gemeenteraad, die het in het voorjaar zal bespreken.
21 Reacties
ReagerenStuurvrouwtje vindt de term ‘deeleconomie’ eufemistisch. Feitelijk is het gewoon huureconomie.
De bestuurders zijn helaas nu ook weer veel te traag met het doorpakken van maatregelen die genomen moeten worden voor de leefbaarheid.
Je zag het met de auto, duurde decennia, voor het in de grijze massa van de bestuurders doordrong dat we de auto niet moeten willen in de stad.
Nu reageren ze precies hetzelfde met de fiets, over tien jaar zullen fietsen worden geweerd uit het centrum van de stad, ze weten dat het onomkeerbaar is.
Toch zetten ze nu in op voetgangers en fietsers.
Probleem is dat de bestuurders zelf fietsers zijn en daarmede door niet willen inzien hoe verkeerd fietsen is door de binnenstad.
De verspreiding van fijnstof door fietsers is gigantisch.
Waarom niet eens groter denken en een metro aanleggen van Leidsche Rijn via CS naar het USP en Zeist? Dan ontlast je de binnenstad van veel bussen (en extra trams) en wordt de ring rustiger (geen verbreding bij Amelisweerd). Stik jaloers inmiddels op Amsterdam met de Noord/Zuid lijn, voor 2,5 miljard en 1,5 miljard van de A27 zou dat kunnen.
Meer investeringen in het OV, maar dan wel een tramhalte opheffen en tramrails weghalen… Niet dat Vasco da Gammalaan nou echt een drukke halte was, maar toch. Ze hadden ook vanaf Kanaleneiland Zuid een lijn kunnen maken dia via Ook in Al richting Overvecht loop. Kun je ook mooi aansluiten op de NS stations daar.
“Alle wegen en straten in Utrecht krijgen volgens het nieuwe mobiliteitsplan een snelheidslimiet van ‘30 km/u, tenzij’.”
Tenzij je daar schijt aan hebt, dan rijd je gewoon harder.
“Samen met bewoners van bestaande buurten gaat de gemeente kijken naar kansen voor meer groen in wijken,”
Pardon? Leg mij eens uit hoe je meer groen gaat realiseren als er al besloten dat alle nieuwbouw binnen de bestaande wijken moet gebeuren.
En dat “samen met bewoners” stelt ook niets voor, want in de praktijk doet de gemeente toch wel wat ze van plan waren. Of ze stellen voor om 5 bruggen over het Merwedekanaal te leggen, zodat ze er 1 of 2 kunnen laten vallen als ‘wisselgeld’.
“De aanleg van de twee tramlijnen en intercitystation Lunetten-Koningsweg gaan, zoals het er nu naar uitziet, 2,5 miljard euro kosten.”
Ik durf nu al te voorspellen dat dit zeker twee keer zo duur gaat worden.
Ik ben echter bang dat onze gemeenteraad zonder al te veel gesputter akkoord gaat met dit ‘mobiliteitsplan’, want rekenen is niet hun sterkste punt, en bovendien zijn het toch niet hun eigen centen die hier over de balk gaan.
1) is de NS al akkoord met de intercitystations? Of wordt dat armpje drukken (zo van als: als er 2,1 miljard uitgegeven is dan moeten ze wel).
2) Uithoflijn was al vrij duur, en dat was een lijn met relatief weinig ingewikkelde kruisingen. Dat kan ik van een lijn die van Westraven naar Zeist loopt niet zeggen. Alleen al het Merwedekanaal en de A27 zullen ergens gekruist moeten worden.
3) het is heel erg gebaseerd op wensdenken en niet op analyse waardoor knelpunten ontstaan.
Terecht Utrechter2! Er rijden 6 IC’s op de as Amsterdam-Utrecht-Eindhoven, vanaf december ook op Schiphol-Utrecht-Nijmegen. Hoeveel denkt de gemeente dat er daarvan op zo’n station gaan stoppen? Nee, dat moet ook niet als er 2,1 mia aan gegeven wordt. Over hoeveel reizigers van Den Bosch en verder, en van Ede en verder hebben we het dan? Regioreizigers hebben nu al Vaartsche Rijn, laat daar nu net ook de tram komen!
Dus van de 2.500.000.000 Euro is 380.000.000 gedekt.
Nu weten we dat (politiek) Utrecht niet zo goed kan rekenen vanwege politiek draagvlak. De empirische ervaring leert dat overheidsprojecten gemiddeld 9 maal duurder worden dan begroot.
Dus ipv 2,5 miljard gaat dit zaakje 22,5 miljard kosten en is er aldus nog maar voor 1,69% aan budget gedekt.
Daarbij is het handje ophouden waarbij de centrale overheid tientallen miljarden extra leningen extra coronahulp heeft afgesloten, de timing van dit plan wat “onhandig”.
Arme jongeren en toekomstige generaties. Die mogen het straks allemaal terug betalen. Inclusief de salarissen van de mensen die dit hebben verzonnen.
Drama in wording.
Ambitieus verhaal, maar we weten uit ervaring hoe zoiets in Utrecht steevast verloopt. Ik begrijp nu ook, dat het verzet tegen de aanleg van een ‘snelweg’ op de Weerdsingel zo goed als kansloos is. Want de eerdere reactie van de gemeente op dit verzet hield in , dat ze best naar de omwonenden willen luisteren als hun inbreng is in te passen binnen de bestaande plannen. Welnu, die bestaande plannen zijn nu geheel duidelijk en daar gaat de gemeente beslist niet s meer aan veranderen. Wat een treurigheid als je dacht in een stad te wonen met een linkse meerderheid die alles anders zou gaan doen. Mijn decennnialange stem op GroenLinks is vanaf nu van de baan.
Goed idee @Ger, en waarom moet Utrecht eigenlijk groeien?
Die vraag heb ik tot nu toe nog nergens gesteld en geantwoord gezien.
Ik zie hierboven al veel scepsis gebaseerd op ervaringen uit het verleden. En dat lijkt me terecht. Vooral dat wiel met spaken lijkt een onzinnig idee. Minstens de helft ervan is compleet overbodig, nl. het noordelijke deel. Maar wat vooral niet deugt aan dit plan is de visie op het OV tussen Utrecht en de stadsregio er omheen. Zeist heeft nu nog een snelle busverbinding met de Utrechtse binnenstad. Daar wil Utrecht kennelijk van af. Die tram verbindt alleen Zeist Vollenhove met Uithof en met een omweg het Centraal station. Dat betekent een half uur langer onderweg voor de meeste wijken van Zeist naar het centrum van Utrecht. Ik voorspel dat Utrecht geen 2 miljard zal kunnen lospeuteren voor dit vage en ondoordachte plan.
Op de dag dat het vaccineren tegen covid begonnen is en de tekorten in de jeugdzorg duidelijk worden verbaas ik me over het gemeentelijk beleid.
Gisteren zag ik een artikel over de Weerdsingel dat daar asfalt moest komen.
Rood. Voor fietsers. En dat de bewoners die daar wonen hier tegen zijn met m.i. steekhoudende argumenten.Maar…… wat ik mis is dat in mijn herinnering de brug en de rotonde vrij recentelijk zijn opgeknapt.
Dit verbaasd me temeer daar ook vrij recentelijk de rotonde op het Goylaan een facelift heeft gekregen voor 1.7 miljoen. Is er bij de gemeente Utrecht in deze covid periode een nieuw spel in ontwikkeling. En wie heeft daar een goede naam voor.
Onze gemeente is werkelijk helemaal de weg kwijt, en heeft daar eent rack record in van meer dan 165 jaar. Maar vind het intussen wel volkomen normaal om haar inwoners te onderwerpen aan een idealistische dictatuur.
Nog 15 maanden en dan zijn er weer gemeentelijke verkiezingen.
Hopelijk zijn er dan nog partijen die met beide poten op de grond staan in plaats van in groene onbetaalbare luchtkastelen te geloven.
Het is een hele stap voorwaarts om echt te onderkennen wat de situatie is in de Utrechts regio. Automobiliteit kan de vraag na mobiliteit zeker niet voorzien. Utrecht dient de achterstand in OV rail infra zo snel mogelijk in te lopen. Daar kan niet alleen de regio van profiteren maar zelfs heel Nederland als het ook echt een metropool net is. Want uit onderzoek jaren terug bleek als als de Automobiliteit forensen in een straal van 35 km rond Utrecht echt fors afneemt de noodzaak van verbreding Ring overbodig is.
Veel autoverkeer uit aangrenzende gemeentes zorgt voor het vastlopen van de ring.
De ruim 1, 5 miljard voor verbreding van de A27 kan dus duurzamer besteed worden voor het wiel rail netwerk.
Ook meer NS stations zoals in het oorspronkelijke randstad Spoor plan stonden kunnen hierbij zeker helpen.
De huidige snel tram kan overigens ook op bestaand spoor rijden.Zelfde spoor breedte.
Vorige plannen sneuvelde vaak door kortertermijn denkende burgemeesters zoals Korf Brouwers , Aleid, die ook in Den Haag geen lobby structuur hadden.
Utrecht regio verdient een zeer goede OV infra als belangrijke economische motor van de Randstad.
Leefbaarheid?
Dat is al het groen in de stad behouden en niet volbouwen.
Zo moeilijk is het niet Utrechtse gemeenteraad. Iets met GROENlinks…..
Wat een armoe.
“Op plekken waar overlast ontstaat door geparkeerde auto’s of waar de bereikbaarheid van de stad in het geding komt, wordt betaald parkeren ingevoerd.”
Worden dan daarna de parkeerplekken – die niet meer gevuld zijn met voertuigen van buiten de wijk – ook weggehaald of omgetoverd tot groene perkjes, zodat de wijk stapje voor stapje groener wordt? Of gaan we gezellig naar lege parkeervakken kijken?
Wij zijn 30 jaar geleden in Overvecht komen wonen. Eigenlijk wilden we het liefst buiten de stad wonen, masr we hadden/wilden geen auto. Vlak bij ons huis reden 3 buslijnen. Dat werden er al heel rap 2 en nu al jaren nog maar 1. Toen ik nog in de binnenstad werkte, moest ik vaak tot ‘s avonds laat werken en had dan geen puf meer om met de fiets naar huis te gaan. Bus 2 vanaf Domplein naar het station. Oei pech, bus net weg. Hslf uur eachten. Gelukkig hij is er. Op het station: oei, weer pech, bus 7 rijdt net weg. Half uur wachten. Zo kon het dus ruim anderhalf uur duren voordat ik thuis was.ang leve het openbaar vervoer. En toen ik bericht kreeg dat ik met mijn duurbetaalde OV-(mede)kaarthouder niet meer in de spits mocht reizen, ben ik mijn rijbewijs gaan halen. Ik zou nog steeds wel met de bus reizen, als er fatsoenlijke verbindingen waren. Naar mijn dochter in Lunetten, doe ik er bijna een uur over, met de auto ben ik er in een kwartier. Leg een fatsoenlinke ringlijn aan voor de bus, met stervormige straalverbindingen, zoals in heel veel grote steden in het buitenland. Werkt perfect, dan last je de auto wel staan.
@Rivierenwijk: nee, die gaan gebruikt worden door de mensen die een parkeervergunning (nog) wel kunnen betalen. Rivierenwijkers met ondermodaal inkomen mogen dus feitelijk hun parkeerplek overdragen ten gunste van de yuppen uit de Merwede-zone.
Rivierwijkers zullen ook voordeel hebben doordat daar het winkel bestand op peil kan blijven of uitgebreid. Ook aannemelijk is dat ook meer voorziening ,zich daar zullen vestigen.
De waarde van hun huizen zal vermoedelijk ook sneller stijgen. Er zijn dus lasten, maar zeker ook lusten.
@Paul: hangt van de winkelplannen af met de Merwede.
Wat wel hout snijdt is om de tramlijn naar Nieuwegein te verleggen naar de Merwede kanaal zone als de intentie is om hem sneller te maken. De omweg die Utrecht bedwong toentertijd kan dan ongedaan gemaakt worden waardoor IJsselstein Centrum hopelijk (ruimer) binnen de 30 minuten komt te liggen.
Maar in Utrecht gaat het ook in de uitvoering wel eens mis: het kan zomaar gebeuren dat een verlegging duurder, langer (projecttijd), langer (reistijd) en daarmee weinig effectief is omdat dat Nieuwegein OV-kwaliteit inlevert voor Merwede.