De Voorjaarsnota 2019 is uitgebracht en toont dat er een minder geld is voor het stadsbestuur dan verwacht. Het college van burgemeesters en wethouders investeert wel flink in betaalbaar wonen, een sterk Utrechts mbo en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.

Lees de eerste reacties van een aantal politieke partijen op de Voorjaarsnota onderaan dit bericht.

Het huidige college begon in juni 2018 en presenteert nu zijn eerste Voorjaarsnota – een overzicht van de inkomsten en uitgaven van de gemeente voor de komende periode. Er wordt voortgeborduurd op het coalitieakkoord, maar de economische slagkracht valt tegen.

Vorig jaar was er sprake van uitzonderlijk veel financiële ruimte, stelt het stadsbestuur, maar die is nu aanzienlijk beperkter dan bij het opstellen van het coalitieakkoord van GroenLinks, D66 en ChristenUnie.

Minder groei

Dit komt volgens het college doordat de bijdrage van het Rijk minder stijgt dan de afgelopen jaren. Ook zou de nieuwe cao tot hogere loonindexatie leiden. Bovendien groeit de stad minder hard dan het college vorig jaar had verwacht: er zijn in 2018 minder woningen opgeleverd en minder kinderen geboren. Er komt daarom minder geld binnen uit OZB en het Gemeentefonds. Dit zou de komende jaren moeten bijtrekken.

Dit alles betekent niet dat er geen ruimte is om te investeren. Uit erfpachten en grondexploitaties komt er ruim 40 miljoen euro binnen en de bedrijfsvoering van de gemeente moet efficiënter en duurzamer worden.

Meerjarenplan

Met de Voorjaarsnota is ook het Meerjarenperspectief Ruimte (MPR 2019) naar de raad gestuurd. Hierin worden de ruimtelijke opgaven voor de korte én lange termijn in beeld gebracht.

Ook daarin wordt duidelijk dat er voldoende betaalbare woningen nodig zijn, wordt de intentie uitgesproken dat Utrecht de fietsstad van de wereld wordt, en worden de mogelijkheden van OV en alternatieve vervoersconcepten onderzocht.

Betaalbaar wonen

Het college kiest ervoor om de opbrengst van de Conversieregeling Erfpacht, waarbij Utrechters hun erfpacht konden afkopen, wordt geïnvesteerd in betaalbaar wonen. Het gaat om zo’n 8,1 miljoen euro in 2019 en 5 miljoen in 2020 om meer sociale- en middenhuur in de stad te krijgen.

Er wordt daarnaast extra geld (1 miljoen dit jaar en 4 miljoen in de komende 2 jaar) vrijgemaakt om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te ondersteunen met het programma ‘Werkbeweging’. Hiermee moeten onder meer banen worden gecreëerd.

Veiligheid

Ook het programma om het mbo in Utrecht te versterken komt naar voren als een belangrijke ambitie. Net als het Integraal Veiligheidsplan (IVP). Dat plan moet de stad veiliger maken. Om ondermijnende criminaliteit aan te pakken, zorg en veiligheid bij elkaar te brengen, en digitale veiligheid te vergroten wordt er vanaf 2020 zo’n 300.000 euro ingezet. Ook in toezicht en handhaving wordt extra geld geïnvesteerd.

Er is verder aandacht voor een veranderende samenleving waardoor meer geld naar veiligheid moet. Dit uitte zich het afgelopen jaar bijvoorbeeld al in de forse toename van het aantal complexe demonstraties vorig jaar – een verdubbeling ten opzichte van het jaar ervoor.

Lees de volledige Voorjaarsnota hier. Op 20 juni houdt de gemeenteraad algemene beschouwingen over de Voorjaarsnota.

Reacties op Voorjaarsnota

Politieke partijen in Utrecht hebben inmiddels ook gereageerd op de Voorjaarsnota. gelezen is vandaag gepresenteerd en de eerste reacties van oppositiepartijen zijn ook binnen.

Partij van de Arbeid

De PvdA ziet positieve dingen in de Voorjaarsnota, maar mist ambitie voor kansengelijkheid voor alle Utrechters. “Utrecht is een verdeelde stad, met grote verschillen tussen mensen en wijken. Dit zien we terug op de woningmarkt, in het onderwijs, de zorg, de arbeidsmarkt en veiligheid. Dit vraagt om een échte aanpak van ongelijkheid en niet om een passieloos stuk over ‘balans in de dynamiek’”, aldus fractievoorzitter Rick van der Zweth.

Van der Zweth zegt verder dat het investeren van de erfpachtopbrengsten in betaalbare woningen ‘een mooie stap’ is, maar wel een ‘druppel op een gloeiende plaat’. De bezuinigingen zouden de ambities uit het coalitieakkoord nu al afzwakken en het college zou daadkracht missen. Wel is de PvdA tevreden over het geld voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt en het mbo.

SP

De SP is kritischer over de plannen. De Voorjaarsnota zou vooral vaag blijven. SP-raadslid Ruurt Wiegant: “Er stonden een boel vage wensen in het coalitieakkoord, zonder dat daar echt een plan en bijbehorend geld aan vast zat, en dat zie je terug in deze voorjaarsnota. Een klein beetje hier erbij een klein beetje daar, daarmee zet je geen visie neer.” De plannen voor bezuinigingen zouden vooral wensdenken zijn volgens de partij.

De SP is ook kritisch over een aantal geplande uitgaven zoals voor het Nieuwe Zandpad. Wiegant: “De SP is niet tegen raamprostitutie, maar de vraag is wel hoeveel geld je hier nog tegenaan wil blijven gooien. Het lijkt een bodemloze put te worden, en dat geld kan wat ons betreft een stuk beter worden ingezet. Voor verkeersveiligheid bijvoorbeeld.” Het plan voor het mbo kan ook op weinig positieve woorden rekenen en zou niet meer zijn dan een reclamecampagne. De SP is wel tevreden met de 13 miljoen die is uitgetrokken voor betaalbaar wonen.

CDA

Het CDA in Utrecht is bijzonder teleurgesteld in de maatregelen voor de woningopgave in de Voorjaarsnota. Daarnaast wordt volgens de partij te weinig geïnvesteerd in maatschappelijke verbinding, verenigingsleven en ondersteuning van vrijwilligersorganisaties. De huidige plannen voor middeldure huurwoningen en goedkope koopwoningen zijn volgens het CDA teleurstellend.

“Er komt door de erfpachtconversie meer geld beschikbaar op de gemeentelijke begroting. Dit zou volgens de fractie geïnvesteerd moeten worden in het vergroten van het aanbod van middeldure huur”, aldus Sander van Waveren, fractievoorzitter van het CDA. Ook Van Waveren vindt de investering in de prostitutiezone van het Nieuwe Zandpad onnodig. “We moeten eens gaan investeren in dingen die Overvecht écht nodig heeft, zoals: veiligheid, leefbaarheid en een sterke samenleving.’’