Een stad als Utrecht is altijd in beweging. Dat betekent dat veel gebouwen en gebieden worden verbouwd, vernieuwd en veranderd. In deze rubriek laten we zien waar achter de bouwhekken aan wordt gewerkt. Deze keer: het postkantoor op de Neude.

Utrechters zijn er inmiddels wel aan gewend: het oude postkantoor op de Neude ziet er gesloten uit. Er is echter licht aan het einde van de tunnel. Over een paar maanden krijgen de eerste huurders van het pand al de sleutel en ondertussen wordt er hard gewerkt aan de afronding.

Wat was er eerst?

Het hoofdpostkantoor aan de Neude is tussen 1919 en 1924 gebouwd naar ontwerp van architect J. Crouwel. De geplande openingsdatum van 1 mei 1924 wordt niet gehaald, maar op 11 augustus van datzelfde jaar wordt het postkantoor feestelijk geopend. Er speelt een ‘postfanfare’ en mensen kunnen het kantoor van binnen bezichtigen. “Als bouwwerk won Utrecht een prachtig modern monument, staande in het hartje van het drukke stadsgewoel”, wordt er in 1939 geschreven in Geschiedenis van het Postwezen in de stad Utrecht.

Het gebouw was bijna twee keer zo groot als het oude postkantoor Achter de Dom. In plaats van de 657 vierkante meter die eerst beschikbaar was, beschikt het postkantoor aan de Neude over een bruikbare ruimte van 1133 vierkante meter. De hal heeft opvallende bakstenen bogen gekregen en er staan beeldhouwwerken van kunstenaar H.A. v.d. Eijnde. Vijf werken beelden de werelddelen uit en een zesde beeld laat ‘Handel en Welvaart’ zien. De twee leeuwen bij de hoofdingang van het postkantoor kunnen ook niemand ontgaan zijn. Deze twee beelden zijn destijds een cadeau geweest van ‘de Utrechtsche burgerij’.

Overigens werd het gebouw zeker niet alleen voor postdoeleinden gebruikt. Door het toenemende gebruik van telecom had de PTT ruimte nodig voor de telefooncentrale. De Neude was daarmee – centraal gelegen in de stad – een perfecte locatie.

In 2011 komt er echter een einde aan het decennialang bestaande postkantoor op de Neude. De omzetten van zelfstandige postkantoren daalden al jaren en ook de telecom maakt plannen om te verhuizen. Eigenlijk zou het postkantoor pas in 2012 sluiten, maar omdat het openen van postservicepunten verspreid door het land veel sneller ging dan verwacht, sloot het postkantoor ook eerder. De KPN bleef het gebouw nog wel tot en met 2015 gebruiken als telefooncentrale.

Wat komt er nu?

Het ‘nieuwe’ postkantoor krijgt allerlei verschillende functies. Het grootste deel wordt in gebruik genomen door de centrale bibliotheek, die nu nog aan de Oudegracht 167 zit. Hier moet niet alleen ruimte komen voor boeken, maar ook voor studie- en leesplekken, voor exposities en voor cursussen. De ingang voor de bibliotheek komt aan de kant van de Neude. De fameuze hal wordt dus ook onderdeel van de bibliotheek.

Ook komt er ruimte in het gebouw voor winkels. De Bever Buitensport neemt 1300 vierkante meter in gebruik voor een winkel en de Søstrene Grene, een Deense lifestyle winkel, gaat een winkel van 300 vierkante meter inrichten. In de kelder van het postkantoor komt de ‘foodmarkt’, een concept van de Albert Heijn. Daarnaast komt er een fietsenstalling met plek voor 700 fietsen.

Dit jaar nog krijgen de winkeliers en de bibliotheek de sleutel. De bibliotheek zal waarschijnlijk aan het eind van het eerste kwartaal van 2020 openen.