Wolvenplein in Utrecht gaat weer open: woningen, horeca en zelfs een nieuwe brug over de singel Wolvenplein in Utrecht gaat weer open: woningen, horeca en zelfs een nieuwe brug over de singel

Wolvenplein in Utrecht gaat weer open: woningen, horeca en zelfs een nieuwe brug over de singel

Wolvenplein in Utrecht gaat weer open: woningen, horeca en zelfs een nieuwe brug over de singel
Artist impression
Decennialang wilde niemand een nachtje doorbrengen in gevangenis Wolvenplein, maar daar gaat nu echt verandering in komen. Zeven jaar nadat de laatste gedetineerden vertrokken uit de penitentiaire inrichting is bekend dat AM het gebouw heeft gekocht. Hugo Nijhoff is gebiedsontwikkelaar bij het in Utrecht gevestigde bedrijf en heeft er de afgelopen jaren heel wat werkuren – en privétijd – inzitten om vorige maand dat telefoontje van het Rijksvastgoedbedrijf te krijgen met de woorden: “Jullie zijn het geworden.”

Decennialang wilde niemand een nachtje doorbrengen in gevangenis Wolvenplein, maar daar gaat nu echt verandering in komen. Zeven jaar nadat de laatste gedetineerden vertrokken uit de penitentiaire inrichting is bekend dat AM het gebouw heeft gekocht. Hugo Nijhoff is gebiedsontwikkelaar bij het in Utrecht gevestigde bedrijf en heeft er de afgelopen jaren heel wat werkuren – en privétijd – inzitten om vorige maand dat telefoontje van het Rijksvastgoedbedrijf te krijgen met de woorden: “Jullie zijn het geworden.”

Even kort de geschiedenis in. Op 1 juli 1856 werd de gevangenis op het Wolvenplein in gebruik genomen. Toen de locatie in 2014 sloot, was het dan ook de oudste cellulaire gevangenis van Nederland die nog in gebruik was. De gevangenis was gebouwd volgens toentertijd vernieuwende ideeën. Veel bewoners van Utrecht vonden dat de gevangenen het met de aanwezigheid van verwarming, riolering en ventilatie veel te goed hadden. In de meer dan 150 jaar dat de gevangenis open was, is er een hoop bijgebouwd en gewijzigd, maar de kern van het gebouw is nog steeds hetzelfde. Het pand inclusief de ommuring is dan ook grotendeels een Rijksmonument.

Maar in 2014 vertrokken dus de laatste gevangenen. Door bezuinigingen bij het toenmalige ministerie van Veiligheid en Justitie moest gevangenis Wolvenplein sluiten. Daarmee kwam er een einde aan een stuk justitiële historie in de binnenstad van Utrecht maar begon ook meteen het vraagstuk over de toekomst van het complex.

Tekst gaat verder onder afbeelding

Foto: Robert Oosterbroek

Hugo Nijhoff woont al decennia in de stad en heeft voor AM vele projecten in Utrecht gerealiseerd. Hij vertelt: “Toen de gevangenis sloot gingen er bij ons natuurlijk al meteen stemmen op dat we die locatie goed in de gaten moesten houden. Bovendien is AM al vanaf 2008 (hoofd)sponsor van de Open Monumentendag Utrecht, en hoe mooi is het dan als we zo’n monument in onze portefeuille kunnen krijgen.”

De Witte Wolf

Het was echter een belletje van bewonersvereniging De Witte Wolf dat het balletje echt aan het rollen bracht. Toen de gevangenis sloot werd al gauw duidelijk dat de eigenaar, het Rijksvastgoedbedrijf, het pand wilde verkopen. De gemeente mocht meedenken over een visie voor het pand zodat daar rekening mee gehouden kon worden bij de verkoop.

De Witte Wolf ontstond in die tijd als vereniging van bewoners die graag invloed wilden uitoefenen op de plannen. Zodoende belde De Witte Wolf naar AM, met de vraag of ze als bewoners en als gebiedsontwikkelaar niet in een vroeg stadium al konden gaan samenwerken.
Nijhoff: “Daar werd ik natuurlijk meteen enthousiast van. Ik hoefde de directie van AM ook niet te overtuigen. Ik kreeg vervolgens alle steun.”

Tekst gaat verder onder afbeelding

Toch waren er ook wel zorgen, vertelt hij. “Er zijn locaties met voldoende mogelijkheden met beheersbare risico’s. Dat vertaalt zich in de financiële haalbaarheid van zulke locaties. Van meet af aan heb ik gezegd dat dit niet zo’n locatie is. Het is een complexe plek, een Rijksmonument. Er gelden strenge regels;. Bovendien zijn er veel onzekerheden. Je brengt een onvoorwaardelijke bieding uit terwijl je het 150 jaar oude gebouw koopt zoals het er bij staat. Alle risico’s van de bestaande gebouwen, denk bijvoorbeeld aan eventueel achterstallig onderhoud aan constructies, daken en installaties gaan zonder enig voorbehoud over naar de nieuwe eigenaar. En dan is er ook nog een proces te doorlopen om uiteindelijk goedkeuring te krijgen voor het definitieve plan. Als we echt alles gaan toerekenen dan is de aankoop en transformatie van Wolvenplein in financiële zin een risicovolle onderneming.”

Maar waarom zijn jullie er dan wel al jaren mee bezig? “Omdat het vooral een heel mooi en bijzonder project is waarmee we echt iets teruggeven aan de stad. We willen projecten van betekenis realiseren, dit sluit daar buitengewoon goed bij aan.” Arno Hallie, voor AM ook betrokken bij dit project, vult aan: “een plek die 150 jaar voor velen ontoegankelijk is geweest, wordt nu onderdeel van de binnenstad. We kunnen hier echt een stukje stad weer teruggeven aan de bewoners. De ligging maakt het wel tot een precair en kostbaar proces maar wel iets om straks ontzettend trots op te zijn. Het is zoals ook wel gezegd wordt: low profit, high impact.”

Tekst gaat verder onder afbeelding

Zo makkelijk als dat nu klinkt, zo veel werk zat er de afgelopen jaren in. Toen bewonersvereniging De Witte Wolf en AM besloten om samen op te trekken, was er nog geen visiedocument van de gemeente Utrecht. Dat visiedocument kwam er in 2019 en gaf de randvoorwaarden voor de verkoop. De verkoop van een gebouw via een tender, ook wel aanbesteding, kan met verschillende voorwaarden verlopen. Soms geldt gewoon wie het hoogste bod doet, en soms wie er met de beste visie komt. Hallie: “Je wil als stad bij zo’n locatie natuurlijk niet dat het alleen om het hoogste bod gaat. Wij hebben ons er met De Witte Wolf altijd hard voor gemaakt dat kwaliteit een grote rol moet spelen.”

Kwaliteit vs prijs

Zodoende werd uiteindelijk besloten dat er bij de tender twee rondes kwamen. Bij de eerste ronde werd alleen maar gekeken naar kwaliteit, waarna er maximaal vijf visies doorgingen naar de tweede ronde. Toen was alleen nog maar de grootte van de zak geld belangrijk; degene met het hoogste bod kreeg de gevangenis. Nijhoff: “Wij zijn een partij die altijd het beste willen zijn op kwaliteit. Vervolgens komt het erop neer dat je een grote berekening gaat maken; wat kan je gaan bouwen met de voorwaarden die er liggen, wat zijn de kosten en wat levert het op.” Klinkt simpel, maar er zijn toch altijd ook een hoop onzekerheden. Nijhoff: “Tijdens het hele proces heb ik ook echt wel mijn zorgen geuit; moeten we hier wel mee doorgaan? Maar uiteindelijk kregen we er gezamenlijk steeds weer vertrouwen in, deden we ons bod en was het wachten.”

Tekst gaat verder onder afbeelding


Toen kwam dat belletje en werden de woorden uitgesproken dat AM het hoogste bod had gedaan. Nijhoff: “Ik kon het wel uitschreeuwen van blijdschap, maar ik moest het juist nog even stilhouden. De wethouder en de gemeenteraad moesten eerst geïnformeerd worden. Maar de beloning voor het harde werken van ons team was er.” Aan het eind van die dag mocht iedereen het weten en kon een klein – coronaproof – feestje gevierd worden met De Witte Wolf en andere betrokkenen.

Wat gaat er komen?

Maar wat is die winnende visie nou precies? De visie van AM voorziet in een mix van wonen, waaronder in het sociaal en middensegment, werken, horeca, hotel en buurtruimtes. Er moeten zo’n 40 woningen komen en de werkruimtes gaan aangeboden worden door de Stadstuin. Ook voorziet de visie onder andere in een openbare wandelroute langs de Singel met een brug, een openbaar park aan de voorzijde en diverse toegankelijke binnentuinen.

Een klein gedeelte van het complex mag gesloopt worden, de vierkante meters die daardoor verdwijnen mogen juist weer bijgebouwd worden. Dat zullen vooral de woningen worden. De monumentale gevangenismuur blijft behouden. Het idee is dat er parkeerplaatsen verdwijnen en dat dat juist weer een groen en publiek gebied wordt. Nijhoff: “Dat is ook een van de redenen dat de brug voor voetgangers nodig is, met het oog op het parkeren in de Grifthoekgarage voor bewoners en bezoekers van Wolvenplein.”

Tekst gaat verder onder afbeelding


Hallie vult aan: “We willen een stukje stad teruggeven aan Utrechters, daar helpt die brug heel erg bij, op die manier wordt het gebied veel toegankelijker.” Maar, zo geven beiden ook toe, de transformatie van Wolvenplein, inclusief de beoogde brug, is een mooie en ook complexe opgave.

Er is jaren gewerkt aan de voorbereidingen en de tender is gewonnen. Hoe nu verder? Hallie: “Op 1 september krijgen we een heel grote bos sleutels en is de voormalige gevangenis van ons. Dan gaan we met alle betrokken partijen waaronder de Witte Wolf verder met het uitwerken van onze visie tot een plan, veel in gesprek met omwonenden, en tegelijkertijd beginnen de procedures bij de gemeente te lopen. Uiteindelijk moet het bestemmingsplan aangepast worden. Als dat rond is kunnen we echt beginnen aan de transformatie.” De verwachting is dat in 2023 het bestemmingsplan rond kan zijn en in 2025 moet het hele project klaar zijn.

20 Reacties

Reageren
  1. Baliekluiver

    De mooie praatjes houding van een vastgoedcowboy veranderd meestal 180 graden als hij zijn slag eenmaal heeft geslagen. De gemeente wordt dan pijlsnel buitenspel gezet, bewonersclubjes zijn al helemaal kansloos. Waarom trappen we in Utrecht toch steeds weer in dit soort valkuilen?

  2. Katja

    Waarom een nieuwe brug, het is huist zo mooi daar, een mooie ononderbroken kijk op het water. En is het nou echt zo moeilijk om maar een klein stukje om te fietsen/lopen ?

  3. Henk

    Waar staan de letter AM voor?

  4. isabelle

    Wonen voor de hoofdprijs, en dan ‘s nachts wakker liggen van de horeca-herrie.

    Ik sla even over.

  5. JdV

    @henk: Altijd Mooi.
    Prachtig idee die brug. En verder veel succes met de uitvoering beste ontwikkelaar.

  6. TJA…

    Een stukje stad teruggeven dmv een brug? Hoezo teruggeven? Er heeft daar nooit een brug gelegen…
    Moet ie er soms komen om te zorgen dat de parkeergarage in het Griftpark beter gebruikt gaat worden?

  7. TJA…

    Wat is dat bunkerachtige gebouw links in de hoek van ‘the Artist Impression AM’ ?

  8. Erwin

    @Henk: “AM is ontstaan in 2002 doordat Amstelland Ontwikkeling haar branchegenoot Multi Development Corporation overnam. Amstelland en Multi gingen samen AM vormen. ”
    zie: https://www.am.nl/over-am/organisatie/

  9. Scherpschutter

    Ik vertrouw geen enkel bedrijf dat zegt voor minimale winst te gaan. Dat is geen bedrijf namelijk, maar een charitatieve instelling. Nee. Daar win je in mijn ogen symphatie noch vertrouwen mee. Integendeel.

  10. floris

    De brug heeft weinig meerwaarde en de oude architectuur combineren met moderne architectuur is een gemiste kans.
    Krijg er een beetje een neudeflat gevoel bij

  11. Theo

    Als we overal bruggen over de singel leggen dan is er wel sprake van verlies.

  12. Hans

    Ik heb er wel vertrouwen in.
    Hugo Nijhoff (AM) heeft met de nieuwe wijk Haarzicht een geweldig visitekaartje afgegeven.

  13. Dorine

    De gemeente heeft jaren geleden de Grifthoekgarage aangelegd, die niet genoeg gebruikt wordt. Gebruikers vinden 5 minuten lopen naar een van de dichtstbijzijnde bruggen te ver. (Een brug scheelt waarschijnlijk niet meer dan 2 minuten, want je bent dan wel in de binnenstad, maar je moet nog steeds een stuk lopen naar je bestemming)
    De gemeente heeft geen geld voor een brug, dus moet de nieuwe eigenaar er geld aan uitgeven om deze misser van de gemeente te herstellen en de gemeente aan meer parkeergeld te helpen.
    Slim gespeeld van de gemeente.

  14. Karla

    Hoe gaat het eigenlijk met het oude Tivoli? Ook daar prachtige plannen, maar volgens mij gebeurt er niet zoveel meer.
    Dus 2025…we gaan het zien.

  15. woutvr

    Sja, sja, ik zie liever een tunnel hoor, dan een brug…

  16. Koel Hoofd

    Brug noodzakelijk?
    Wat zijn die Utrechters toch een buitensporig lui volk aan het worden….

  17. Anton

    Filmcafé!!? 🙂

  18. Uuutje

    Wat is er ineens mis met bruggen? Prima uitvinding. Vaak ook niet lelijk. Hele logische plek ook. Mensen pakken vaak de kortste weg. Bruggen overbruggen letterlijk afstansen en contacten.

    Wat een geklaag om het geklaag hier. Zure reaguurders. Lekker weer onnodig op de gemeente inhakken. Ga zelf een iets voor je omgeving of samenleving doen, iets nuttigs. De gemeenschap ben je nog altijd gewoon zelf.

  19. TJA…

    In de Volkskrant van vandaag staat een goed artikel over hoe een projectontwikkelaar tekeer wil gaan met paleis Soestdijk.
    Een mooi voorbeeld van wat we ook met de gevangenis kunnen verwachten.

  20. Ko veringa

    Ik heb 60 jaar in Utrecht gewoont. Nu woon ik al ruim 16 jaar in Zuid Afrika en probeer wel eens per jaar terug te komen naar Nederland en vooral “mijn” stad Utrecht. Als ik na zo’n tijd terug kom denk ik wat goed dat er een stads architekt is en er veel afstemming plaats vindt, Utrecht groeit en bloeit. Een wereldstad waardig. Er zal altijd wel kritiek zijn op bouwen en bouw besluiten maar het is tegenwoordig niet meer zo als vroeger breek maar af en zet
    er maar iets wanstaltigs neer. Probeer met een open positieve manier daar naar te kijken, geef mensen een kans. Afzeiken, sorry voor het woord , is zo makkelijk.

    Utrecht…. trots op je! Mooiste stad van Nederland, oud en nieuw hand in hand!

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).