Het is de bedoeling dat er in Utrecht de komende jaren duizenden woningen worden gebouwd en veel van deze huizen komen aan nieuwe straten te liggen. Zodra het stratenplan van een nieuwe wijk is vastgesteld schakelt de gemeente de ‘commissie straatnaamgeving’ in. Deze commissie bedenkt de nieuwe straatnamen op basis van allerlei richtlijnen en ook dienen inwoners van de stad verzoeken in. Zo zijn er vorig jaar tien voorstellen gedaan voor nieuwe straatnamen, waarvan er drie zijn toegewezen.
Utrecht kent bijna 4.000 straten en in 2022 kwamen er acht straatnamen bij. De commissie straatnaamgeving bedenkt deze namen en adviseert het college. De commissie bestaat uit Victor Lansink van Het Utrechts Archief, Gijsbert Voskamp van Veiligheidsregio Utrecht, Mike Spilker van Vergunningen, Toezicht en Handhaving, Daniella van Gastel van de wijkbureaus, Wilbert Smulders als onafhankelijk voorzitter en Hans van Oort als inwoner van de stad.
Richtlijnen
De commissie kiest voor elke wijk een thema dat aansluit bij bijvoorbeeld de geschiedenis, het karakter of de omgeving van de wijk. Ook moet een naam eenvoudig uit te spreken en op te schrijven zijn, mogen ze om verwarring te voorkomen niet te veel op elkaar lijken en als een straat naar een persoon wordt vernoemd, is deze in de meeste gevallen overleden, daar wordt alleen bij hoge uitzondering van afgeweken.
Daarnaast is in de richtlijnen te lezen dat een straat alleen naar een persoon van onbesproken gedrag wordt vernoemd en dat de namen recht moeten doen aan de diversiteit van de inwoners van Utrecht. De commissie heeft vorig jaar dan ook de wens uitgesproken om, voordat een straat naar een persoon wordt vernoemd, eerst een antecedentenonderzoek uit te voeren. “Zodat kan worden vastgesteld dat de te vernoemen persoon van onbesproken gedrag is geweest”, is te lezen in een jaarverslag van de commissie.
Verzoeken
Inwoners van Utrecht hebben in 2022 tien verzoeken ingediend en die zijn allemaal behandeld door de commissie. Zo wilde een inwoner dat een straat vernoemd zou worden naar Jan Zwartendijk vanwege zijn rol in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit verzoek is afgewezen, omdat Zwartendijk een Rotterdammer was en de straatnamen bij voorkeur naar Utrechtse verzetsstrijders worden vernoemd.
Een andere inwoner wilde dat een bestaande straat naar zijn grootvader werd vernoemd. De man zou een van de eerste buitenlandse werknemers in Utrecht zijn en zich hebben ingezet voor de integratie. Ook dit verzoek is afgewezen omdat bestaande straatnamen niet worden hernoemd. Wel is de naam op een lijst gezet zodat hij mogelijk in de toekomst gebruikt kan worden.
Laan van Moskou
Om dezelfde reden is het verzoek om de Laan van Moskou en het Plateau van Minsk te hernoemen afgewezen. Een andere inwoner wilde de Kemal Atatürkstraat in Voordorp ongedaan maken, maar ook dit is afgewezen omdat bestaande straatnamen niet worden hernoemd. Iemand had voorgesteld om de Maniladreef te veranderen in Manilladreef, maar dit werd ook afgewezen.
Utrecht krijgt in de toekomst wel een straat die vernoemd is naar prof. dr. Anton Willem Hubert Wirtz, die van 1864-1909 als docent verbonden was aan de Rijksveeartsenijschool. “Op dit moment is er geen straat voor vernoeming beschikbaar in de wijken met passende thema’s, zoals Tuindorp, Tuindorp-Oost en Science Park”, schrijft de commissie.
Herman van Veen
De meeste inwoners hebben straatnamen ingediend, maar er was ook een Utrechter die een voorstel deed voor een thema. Deze inwoner wilde straten vernoemen naar personen die een belangrijke rol hebben gespeeld in de Arubaanse gemeenschap. “Dit is toegewezen. Het voorstel bestaat uit een lijst van negen Arubaanse politici, journalisten en kunstenaars.” De commissie heeft deze namen op de lijst met mogelijke straatnamen gezet.
Een verzoek om de zuidzijde van Ravenoord te hernoemen in Hartenoord is afgewezen. “Dit is afgewezen, omdat de commissie gebieden in de openbare ruimte die geen naam hebben zo wil laten. Bijvoorbeeld groenstroken en onderdoorgangen.” Tot slot was er een Utrechter die graag wilde dat een straat werd vernoemd naar Herman van Veen. Dit verzoek is afgewezen omdat straatnamen alleen bij hoge uitzondering worden vernoemd naar levende personen.
Vrouwen
De commissie schrijft verder dat straten in het verleden vaak werden vernoemd naar personen die een belangrijke rol in de geschiedenis hebben gespeeld en dat de focus vooral op mannen lag. De laatste jaren klinkt de roep om meer diversiteit bij de keuze van straatnamen.
Zo worden de nieuwe straten in de Dichterswijk vernoemd naar vrouwelijke dichters zoals Eleonora Carboniershof, Meynarda Verboomshof en Elisabeth Posthof. Ook wordt gekeken naar bijvoorbeeld vrouwen die in het verzet zaten of een andere belangrijke rol hebben gehad in de geschiedenis.
Voor Merwede ligt tot slot een voorstel met 24 nieuwe straatnamen die verwijzen naar beroepen in de landbouw, kanaalaanleg en bedrijvigheid. Bijvoorbeeld De Maaier en De Dorser (landbouw), De Polderwerker en De Brugwachter (kanaalaanleg) en De Letterzetter, en De Bierbrouwer (bedrijvigheid).
7 Reacties
ReagerenDie richtlijnen zijn een hoop onzin. Niemand is van onbesproken gedrag. En er wordt continue vernoemd naar levende mensen (koningshuis), zelfs naar minderjarigen! Dat moet je toch helemaal niet willen. Daar vraagt een kind toch niet om, gun die mensen ook een normaal leven. En het argument om een straatnaam niet te veranderen ontgaat mij ook volledig, want historisch gezien waren vele straatnamen aan verandering onderhevig. Het getuigt dan ook van weinig respect en inlevingsvermogen dat de Laan van Moskou niet is hernoemd. Waarschijnlijk vindt die commissie zichzelf heel wat.
Waarom geen Herman van Veen, maar wel Daphne Schippersbrug en Jochem Uytdehaageplantsoen? Zoveel meer hebben deze sporters toch niet bijgedragen aan Utrecht dan Herman van Veen?
Waarom wel mensen die hebben bijgedragen aan Aruba die nooit in Nederland geweest zijn, maar geen Rotterdammer omdat die niet uit Utrecht komt?
Wie zou Eleonora Carboniers wezen? Daar heb je google voor nodig. Zou Broese een ruime keuze dichtbundels van haar in de kast hebben? Of is ze net zo min te koop (laat staan nog leesbaar) als Jacob Cats? Kortom: hoe kom je op het idee?
Als men zo moeilijk gaat doen over straatnamen mogen ze net zo goed straten een cijfer-letter code geven. Betekenisloos, maar dan geen geklaag over de keuze van iemand wegens zijn/haar leven of acties.
Er is een commissie straatnaamgeving in leven geroepen die namen bedenkt voor de nieuw te vormen straten in Utrecht aan de hand van richtlijnen ( o.a. vrouwen / diversiteit). Bij het samenstellen van de commissie is het zo te lezen niet gelukt om diversiteit te borgen (5 mannen + 1 vrouw). Dat belooft niet veel goeds!
Geen straatnaam voor iemand die heeft bijgedrage aan de vrijheid van Utrecht, omdat hij Rotterdammer was. Wel straatnamen voor Arubanen die niet eens wisten waar Utrecht lag. Klinkt niet meer dan logisch
geen Herman van Veen straatnaam maar wel bruggen en pleinen voor eendagsvliegen als Uitdehaage en Dafne Schippers???!