Een meerderheid in de Utrechtse gemeenteraad maakt zich zorgen over de sterke toename van lachgasafval in de stad. Een meerderheid van de raad, bestaande uit de fracties van de Partij voor de Dieren, D66, LINK, PvdA, UtrechtNu! en GroenLinks, heeft schriftelijke vragen gesteld aan het college van burgemeester en wethouders over de aanpak van het probleem.

Sinds het landelijke lachgasverbod in 2023 is het aantal meldingen van achtergelaten lachgasflessen en -cilinders in Utrecht explosief gestegen. Lege cilinders moeten sindsdien worden ingeleverd bij de milieustraat als chemisch afval, maar in de praktijk blijkt dat de meeste cilinders op straat of in het restafval belanden. Waar in 2022 nog 162 meldingen van lachgasafval werden geregistreerd, liep dit aantal in 2024 op tot 1853 meldingen. Dat is ruim elf keer zoveel in slechts twee jaar tijd. 

De gemeente haalt de achtergelaten lachgascilinders momenteel handmatig uit het restafval, omdat de cilinders kunnen ontploffen in verbrandingsinstallaties. Deze werkwijze brengt extra kosten met zich mee. Hoeveel dat is, is nog onduidelijk. “De afvalstoffenheffing bestaat uit verschillende onderdelen, waardoor niet exact is vast te stellen welk deel van de kosten direct samenhangt met het lachgasafval,” aldus een gemeentewoordvoerder vorige maand. 

De raadsfracties willen nu van het college weten hoeveel het scheiden en opruimen van lachgasafval de gemeente daadwerkelijk kost, en of dit mogelijk heeft geleid tot een verhoging van de afvalstoffenheffing voor huishoudens, zoals eerder al gebeurde in onder meer Heemstede.

Betere informatievoorziening voor inwoners

De Partij voor de Dieren en D66 wijzen erop dat zij eind 2024 ook al aandacht voor het onderwerp hebben gevraagd. Toen zag het college geen aanleiding om aanpassingen te doen aan de mogelijkheden tot inleveren van de cilinders of om de voorlichting aan inwoners te verbeteren.

De partijen vragen nu opnieuw of het college bereid is om de informatievoorziening aan te passen, gezien de forse stijging van het aantal meldingen. Ook roepen de partijen het college op om na te denken over andere toegankelijke inlevermogelijkheden voor lachgasflessen.

Daarnaast wordt het college gevraagd of het het nut erkent van preventieve maatregelen: “Deelt het college dat het beter is de dumpingen van lachgascilinders te voorkomen dan deze achteraf handmatig te proberen te verwijderen uit de openbare ruimte en te sorteren vanuit het restafval?”

Statiegeld 

Een van de voorstellen die door de raadspartijen wordt aangedragen, is de herinvoering van een statiegeldsysteem voor lachgasflessen. Zij willen weten of het college dit als oplossing beschouwt welke stappen worden ondernomen om dit mogelijk te maken.

Tot slot willen de partijen door het college op de hoogte gehouden worden van de stappen die gemeente Utrecht samen met andere gemeenten neemt richting het Rijk. Eind 2024 kondigden verschillende gemeenten, onder wie gemeente Utrecht, en afvalverwerkers aan juridische stappen te ondernemen tegen de Staat.