Het aanmeldbeleid voor nieuwe kinderen bij Utrechtse basisscholen voldoet niet en is regelmatig zelfs in strijd met de wet. Een onafhankelijke commissie heeft een rapport opgesteld en dat levert een zorgwekkend beeld op. Wethouder Anke Klein heeft het onderzoek gelezen en laat weten zich zorgen te maken.
De afgelopen tijd heeft de commissie, in opdracht van de gemeente, uitgebreid onderzoek gedaan naar de praktijk van aanmelden en toelaten van kinderen bij basisscholen in Utrecht. De insteek was om te kijken of dit wel eerlijk verliep.
In de wijken Kanaleneiland, Oog in Al, Tuindorp en Overvecht zijn gesprekken gevoerd met schooldirecteuren en ouders. Daarnaast is het onderzoek gebaseerd op beleidsdocumenten van ongeveer 100 van de 110 basisscholen in Utrecht en de websites van alle scholen.
Drie jaar
In Nederland kunnen kinderen als ze drie jaar zijn, aangemeld worden bij een basisschool. Er is ook zoiets als vooraanmeldingen, dat kan gebeuren als kinderen nog jonger zijn. Deze kinderen mogen echter geen voorrang krijgen. Kinderen waarvan de ouders zich aan het wettelijke tijdstip van dat jaar houden, hebben anders niet meer dezelfde kansen.
In de praktijk blijkt dat een aantal scholen in Utrecht met vooraanmeldingen werkt, die automatisch leiden tot toelating. Daarmee overtreden zij de wet.
Daarnaast kan een groot deel van de scholen hun website verbeteren ten aanzien van goede en heldere informatie over hun toelatingsbeleid. Slechts 11 procent van de scholen communiceren de procedure van aanmelding en inschrijving volledig correct en helder op hun website en naar ouders. In het rapport is te lezen dat populaire scholen relatief vaker zich niet goed aan de regels houden.
Reactie wethouder
De resultaten uit het rapport baren wethouder Anke Klein (onderwijs) zorgen: “De uitkomsten van het onderzoek zijn voor mij onacceptabel. Ieder kind moet zoveel mogelijk gelijke kansen krijgen. Het beleid van scholen rond aanmelden en inschrijven speelt hier een grote rol in. Ik heb de schoolbesturen – niet vrijblijvend – verzocht hier met urgentie werk van te maken. We zijn met de schoolbesturen overeengekomen dit probleem samen snel aan te pakken. Het is een taai probleem dat we alleen in partnerschap kunnen oplossen als álle scholen in de stad meedoen.”
De drie grootste schoolbesturen van het basisonderwijs in Utrecht – PO Utrecht, PCOU Willibrord en KSU – hebben aan het onderzoek meegewerkt en hebben in een statement gereageerd op de uitkomsten. Ze erkennen de problemen en gaan aan de slag met een plan van aanpak.
Volgens de schoolbesturen is het probleem breder dan alleen transparantie: “De problematiek rondom de aanmeldprocedure voor leerlingen in het basisonderwijs in Utrecht is complex en veelomvattend en wordt niet uitsluitend opgelost door een transparant aanmeldingsbeleid. Zo spelen bijvoorbeeld de schaarste van onderwijshuisvesting in onze stad een rol en de spanning om een school ín de wijk te zijn in combinatie met het streven naar diversiteit én gelijke kansen voor alle leerlingen.”
Vervolg
De gemeente heeft de schoolbesturen gevraagd om voor het komende schooljaar te beginnen met de aanpassing van de communicatie en procedures rond aanmelding en toelating op de websites van afzonderlijke scholen, en deze in lijn te brengen met de wet.
Daarnaast wordt in oktober een plan van aanpak met daarbij horende vervolgstappen gepresenteerd in samenwerking met schoolbesturen, scholen en ouders. Doel is heldere afspraken over aanmelding en toelating, en de effecten van een postcodebeleid en broertje/zusje regelingen worden in beeld gebracht.
21 Reacties
ReagerenMet 3 jaar al naar school? Dat is zielig.
Wie had er zo een hekel aan weerloze kleine kinderen in de politiek dat dit tegenwoordig normaal is?
Art 23. de “vrijheid van onderwijs” is eigenlijk gewoon een schaamteloze deal waarmee de de christelijke partijen ruim honderd jaar geleden hun zaakjes goed hebben weten te ritselen. Zolang we het bijzonder onderwijs gebruik mag blijven maken van deze uitzonderingspositie zullen ze hun deurbeleid overeind kunnen houden, en mag het openbaar onderwijs opdraaien voor de problemen. Ouders die de weg weten vinden de schoolcarriere van hun kinderen belangrijker dat het grotere maatschappelijke probleem dat ze hiermee willens en wetens in stand houden!
Triest, maar exact dezelfde reactie hadden wethouder Rinda den Besten en wethouder Harm Janssen jaren vóór Mw. Klein op hetzelfde probleem. In twintig jaar tijd is er niets verbeterd. Je zou toch zeggen dat het niet zo moeilijk kan zijn om een stevig beleid te zetten op “witte vlucht” en zo te zorgen voor gemengde scholen (die volgens onderzoek van socioloog Bowen Paulle in de Bijlmer en de Bronx trouwens ook beter zijn voor álle leerlingen). In een stad als Utrecht zijn witte en zwarte scholen écht niet meer van deze tijd.
Bromsnor ziet overal discriminatie en uitsluiting. Zelfs bij peutertjes, bah.
Tsja, als je kind niet wordt toegelaten op het Dominicus in Oog in Al, staan de ouders al te dreigen met advocaten. Zo worden de kinderen in deze heerlijke wijk al vroeg gewend hoe het in het echie eraan toegaat. Oh oh oh, wat is het gezellig in Oog in Al zeg!
Het is makkelijk om kritiek te hebben op het systeem, maar kom maar eens met een oplossing. Stel dat alles centraal wordt geregeld, dat dus het postcodebeleid en de broer/zus regeling wordt losgelaten. Dat kan voor een gezin met drie kinderen betekenen dat elk kind op een andere school in een ander deel van Utrecht komt te zitten. Ik wens die ouders veel succes met halen en brengen, studiedagen op verschillende dagen, halen en brengen naar vriendjes die in andere wijken wonen etc etc. Beleid moet vooral praktisch zijn en ouders moeten daarom de mogelijkheid hebben on hun kind naar een goede school in hun wijk te sturen. Dat is geen discriminatie of uitsluiting maar logisch. Een school is simpelweg een afspiegeling van de wijk. Een ander ‘deurbeleid’ voor scholen is niet de oplossing. Het diverser maken van de wijken en het er voor zorgen dat ouders hun kind graag naar de school in hun wijk willen sturen (kwaliteit verbeteren) wel.
Uit eigen ervaring begrijp ik die ouders heel erg goed dat ze opkomen voor hun kind dat die excellent onderwijs gaat krijgen.
Ik heb mijn basisschool doorlopen in de jaren 70 en 80 op een bijzonder zwarte school toen het woord zwarte scholen nog niet eens bestond.
Mijn geboortehuis staat in Lombok aan de J.P Coenstraat.
In de jaren 70 en 80 kregen de gastarbeiders een woning en gezinshereniging.
Er kwamen veel van die gezinnen te wonen in Lombok en de mensen die daar al generaties woonden vertrokken naar Nieuwegein,Maarssenbroek en Houten.
Op mijn basisschool zaten we gemiddeld met vier Nederlandse kinderen in de klas.
De overigen waren kinderen die net waren aangekomen in Utrecht via gezinshereniging.
Die kinderen kwamen niet allemaal aan het begin van het nieuwe schooljaar in de klas maar dat ging het hele schooljaar door.
Wanneer er in een klas vier kinderen zitten die de basis wel onder de knie hebben en 26 een gigantische achterstand hebben betekend dat de kinderen die de lesstof beheersen zich moeten aanpassen aan de kinderen met achterstand.
Wanneer de situatie omgekeerd zou zijn dat er vier kinderen met achterstand in de klas zitten dan kunnen die zich optrekken aan de anderen.
Zelf heb ik geen kinderen maar vrienden die hebben ze wel en doen al jaren dit wat er beschreven staat.
Zelfs voor het middelbaar onderwijs is deze manier van doen heel gewoon.
Wanneer kinderen niet kunnen worden geplaatst op een school in de stad.
Dan wordt er geregeld dat het kind in ieder geval terecht kan in Zeist of Bilthoven.
In sommige gevallen worden er zelfs plekken gekocht voor de middelbare school die hoog op het verlanglijstje staan.
Dat mensen die wonen in wijken waar veel nieuwkomers worden gehuisvest de kinderen naar school laten gaan in betere wijken op betere scholen is die mensen hun goed recht, het gaat om de toekomst van je kind.
In moderne landen zoals China daar lossen ze dit op een goede manier op.
Wonen er in China op bepaalde plekken teveel mensen die zich niet kunnen gedragen volgens de normen en waarden, dat kan in wijken, dorpen maar ook provincies zijn.
Dan zorgt China er voor dat er een eerlijke verdeling komt en komen er meer Chinezen te wonen in dat gebied dan dat er minderheden wonen.
Op die manier kunnen de minderheden veel sneller integreren en zich optrekken aan de mensen om zo uit de armoede te komen.
Eigenlijk zouden wij onmiddellijk het Chinezen systeem moeten gaan gebruiken dat de mensen die van niets weten ook niet zelf keuzes en beslissingen kunnen nemen wegens gebrek aan adequate kennis..
Een commissie met verstandige mensen bepaald in welke buurt jij mag gaan wonen en welke scholen er worden bezocht door de kinderen.
Wij gooien mensen in het water die niet eens kunnen zwemmen ,dit veroorzaakt ernstige problemen, de kinderen missen aansluiting en lopen achterstand op.
In plaats van de grondwet zou er een examen kunnen komen waar mensen worden getest op kennis en kunde.
Heb je dat onder de knie, dan mag je zelfstandig beslissingen nemen.
@koel hoofd: vanaf drie jaar kunnen kinderen aangemeld worden op een basisschool. Dat heeft te maken met plaatsing, vanaf vier jaar gaan ze daadwerkelijk naar school.
Bijzonder hoe ook dit onderwerp weer gedraaid wordt tot een discriminatie issue. Het zal de tijdgeest wel zijn.
Waar dit probleem wel over gaat is het gebrek aan klaslokalen. Prima dat er een onderzoek is gedaan naar het aanmeldbeleid, maar laten we vooral begrijpen dat het aanmeldbeleid niet de oorzaak van het probleem is, maar een gevolg.
Het is de gemeente zelf die als beleid heeft dat kinderen zoveel mogelijk in hun eigen wijk naar school gaan. Als diezelfde gemeente dan niet kan zorgen voor voldoende klaslokalen in de wijk, dan ontstaan dit soort problemen.
Ik hoop dat de gemeenteraad zich dan ook niet tevreden laat stellen met een aanpassing van het aanmeldbeleid door de scholen, maar vooral het eigen gemeentelijke beleid ten aanzien van onderwijshuisvesting gaat verbeteren.
Tja. Iedere ouder wil nu eenmaal het best mogelijke onderwijs voor zijn of haar kind. In Utrecht zijn dankzij het erbarmelijke staatsonderwijs nog maar een paar redelijke scholen te vinden, dus het is vrij logisch dat die een berg aanmeldingen krijgen en andere scholen vrijwel niets…
Er bestaat dan ook een even logische als simpele oplossing, en die oplossing is natuurlijk niet om aanmeldprocedures onder de loep te nemen en verder niets te doen aan het probleem zelf. Procedures veranderen, verandert 0 aan het feit dat veel ouders een voorkeur voor school A blijven houden omdat het onderwijs daar vele malen beter is.
Wethouder Anke Klein dient dan ook haar werk uit te gaan voeren, de belastingbetaler waar voor geld te bieden en het niveau van de andere scholen nu eindelijk eens op peil te krijgen zodat een natuurlijke spreiding ontstaat in plaats van zich te bezigen met dit soort futiel micromanagement.
Wat mij betreft privatiseren we het onderwijs volledig, want dit gaat al decennia volkomen mis en het wordt alleen maar erger en erger. Onderwijs van kinderen is veel te belangrijk om aan een overheid over te laten.
Het systeem is inderdaad erg vreemd weet ik uit ervaring. Er is niemand die “verse” ouders vertelt dat je je kind al zo vroeg moet aanmelden voor bijvoorbeeld een basisschool. Bij de ene basisschool kan je je al aanmelden als je kind nog niet eens geboren is, bij de ander pas vanaf 3 jaar. Plaatsing vindt vrijwel overal plaats op basis van de datum van inschrijving, en niemand die je dat even uitlegt als je een kind krijgt. Of het nou voor de basisschool is, voor de kinderopvang, de BSO, de kraamzorg, zwemles, of voetbal, het is in Utrecht een groot drama. Overal lange wachtlijsten en overal een zeer ondoorzichtig plaatsingsbeleid. Het zou fijn zijn als de overheid daar wat meer de regie neemt en richtlijnen uitschrijft.
Is geen exclusief Utrechts probleem en al helemaal geen nieuw probleem. Zelfs oud PvdA-staatssecretaris Karin Adelmund en Femke Halsema beleden zwart-witte-scholenproblematiek alleen met de mond en zorgden ervoor dat hun eigen kinderen op een witte school terechtkwamen. De oplossing? Blijft lastig. De inzet is voor veel ouders te hoog. Voor je kind wil je alleen het allerbeste, hoor ik als kinderloze regelmatig. Tja.
Bijzondere scholen (zoals die op religieuze grondslag) worden gefinancierd met gemeenschapsgeld maar hebben wel allerlei mogelijkheden om de inhoud van hun onderwijs zelf te bepalen en de instroom van leerlingen te ‘sturen’. Dat voorrecht hebben de christelijke partijen ruim 100 jaar gelden afgedwongen in ruil voor hun steun aan de invoering van het vrouwenkiesrecht, en wordt door diezelfde partijen nog steeds fanatiek in stand gehouden. Ik begrijp echt niet hoe de leraressen op die scholen en de moeders van de leerlingen dat vandaag de dag voor zichzelf nog kunnen verantwoorden…
@Gerard Brugmans 9/6/2020 – 10:42
“Bijzondere scholen (zoals die op religieuze grondslag) worden gefinancierd met gemeenschapsgeld maar hebben wel allerlei mogelijkheden om de inhoud van hun onderwijs zelf te bepalen en de instroom van leerlingen te ‘sturen’.”
Er bestaat niet zoiets als gemeenschapsgeld. Bijzondere scholen worden (net als alle andere scholen) betaalt door individuele belastingbetalers. En als je als belastingbetaler een organisatie betaalt voor de dienst ‘onderwijs’ dan is onderwijs naar gading ontvangen uiteraard wel het minste dat je als belastingbetaler voor je geld mag verwachten….U doet net alsof religieuze ouders geen belasting betalen, maar dat is natuurlijk een ongekende kromredenering. Religieuze ouders betalen uiteraard ook belasting en hebben in die hoedanigheid ook recht op religieus onderwijs. Of wat voor een onderwijs ze ook maar willen, wat dat aangaat.
“Ik begrijp echt niet hoe de leraressen op die scholen en de moeders van de leerlingen dat vandaag de dag voor zichzelf nog kunnen verantwoorden…”
Ik begrijp echt niet hoe u kunt denken dat moeders van leerlingen het wel aan zichzelf kunnen verantwoorden om onderwijs te laten geven aan nota bene hun kinderen, als dit onderwijs betreft waar ze helemaal niet achter staan…
@scherpschutter: private scholen presteren helemaal niet beter dan publieke scholen voor leerlingen met een gelijke socio-economische achtergrond. Landen met veel private scholen over het geheel genomen ook niet beter. Wel creëer je zo scholen voor leerlingen van ouders met een stevige portemonnee, wat segregatie en ongelijkheid in de hand werkt. Deze ongelijkheid sluipt er in Nederland nu ook al in door de ‘vrijwillige ouderbijdrage’, die op sommige scholen behoorlijk fors is.
@Yoshua: “Wonen er in China op bepaalde plekken teveel mensen die zich niet kunnen gedragen volgens de normen en waarden … ” Je begrijpt hopelijk wel dat hiermee mensen worden bedoeld met afwijkende meningen, die niet 100% achter de communistische partij staan en dat de gebieden, waar te veel van dit soort mensen wonen, daarom zo snel mogelijk moeten worden geneutraliseerd met vaderlandslievende staatsburgers? Dat wil je als lichtend voorbeeld voor Utrechts beleid voor het aanmelden op basisscholen nemen? Ik vind dat een nogal zorgwekkend idee.
Wat is de motivatie van de overheid om zich wensen te bemoeien met de keuze van ouders en scholen? Waarom mag ik als ouder niet gewoon zrlf bepalen waar mijn kinderen op schol gaan, in een contract tussen de onderwijsinstelling en mijzelf?
Rijke ouders zullen de beste scholen voor hun kinderen kopen. Wat is daar mis mee? Ze kopen ook de duurste kleding, fietsen, computers en voeding. Later in hun onderwijscarriere is het geheel geen probleem dat het ene kind naar een staatsschool gaat en het andere naar een prive school. Tussen de 6 en 12 jaar is dat een probleem. Daarna opeens niet meer. Realiteit is dat sommige kinderen en volwassenen mooiere huizen of auto’s zullen krijgen dan anderen. Het is juist goed om kinderen van jongs af aan te doordringen van het feit dat er verschillen zijn en dat je door hard werken je jezelf kan verbeteren.
@JanV bedankt voor de uitleg.
Na het lezen van de reacties het volgende:
Hoezo discriminatie en uitsluiting? In mijn jeugd waren er katholieke scholen, protestantse scholen en openbare scholen, arbeidersscholen, bekakte scholen en middenklasse scholen. Je ging naar de school van je geloof en als niet gelovige naar het openbaar onderwijs, dus sommige kinderen moesten een eind fietsen om op de ‘juiste’ school te komen. Maar je ging ook naar de school in de buurt, dus rijkere buurten hadden de kakscholen en de arbeiders buurten hadden de arbeidersscholen. Dat was niet erg, want je schoolmaatjes speelde je ook mee in de buurt. Moraal tot zo ver: soort zoekt soort, oftewel, Homo sapiens is van nature xenofoob.
Op de middelbare school werd het interssanter want daar werd iedereen uit dezelfde regio, ongeacht herkomst basisschool, in dezelfde brugklas gezet.
Wat blijkt: kinderen uit de arbeiderswijken kunnen ook hele hoge cijfers halen, en kinderen uit de rijke wijken kunnen ook behoorlijk dom zijn, en religie speelt geen rol. Moraal verhaal: het soort school, levensovertuiging of herkomst is onbelangrijk, maar de kwaliteit van de leraren is extreem belangrijk.
En juist dat laatste staat al meer dan 30 jaar ter discussie.
In de jaren tachtig was de pabo al iets voor ‘kinderknuffelaars’ en slecht presterende havisten. Want de HEAO of HTS was moeilijk, maar de Pabo kon iedereen….
Dat spul komt dan uiteindelijk wel voor de klas te staan en worden dan geconfronteerd met kinderen van intussen 93 verschillende nationaliteiten en 35 verschillende levensovertuigingen, terwijl ze zelf al moeite hebben om te rekenen en Nederlands en ook nog hun eigenleven op orde te houden. Dan werken ze ook nog eens standaard parttime, en zijn er veel te weinig mannen voor de klas.
Gevolg: de kinderen krijgen de schuld van het falen van de leraren.
Ouders nemen dat voor waar aan en vluchten terug naar hun eigen soort.
Goed, laat die integratie maar even zitten vanwege de natuurlijke xenofobie, wat kan er wel gebeuren?
Iets wat de landelijke politiek al 30 jaar niet durft!
Die pabo eens aanpakken. Prioriteit 1 want daar mee beginnen schept gelijke kansen voor kinderen: iedereen heeft recht op goede leraren.
Prioriteit 2: haal die kinderen met rugzakjes terug naar passend onderwijs.
Ook politiek heikel punt want “iedereen is gelijk” en “het onderwijs is zo duur, daar moet op bezuinigd worden”. De politiek moet eens leren begrijpen dat je van een herbivoor geen carnivoor kan maken, en vice versa. Dat niet begrijp is dom.
Dan is er nog het probleem van te weinig capaciteit, dat kan de lokale politiek wel aanpakken. Maar ook dat is lastig want capaciteit is gerelateerd aan aantallen kindertjes, en combineer dat gerust ook maar met leraren die niet fulltime willen werken.
Kortom, de politiek kan lekker zijn verontwaardig uitspreken want daar zijn ze in getraind, maar ze zijn hier zelf keihard voor verantwoordelijk. En ze branden er ook al decennia lang hun vingertjes niet aan, anders dan de kwaliteit nog verder eruit slopen met politieke luchtkastelen wat onderwijsvernieuwing heet.
Een oud-collega haalde 15 jaar geleden zijn kinderen van de basisschool in Kanaleneiland. Zijn kinderen werden nogal gepest, en daar wist de school niet zo veel tegen te doen. Op hun nieuwe school bleken ze ruim een half jaar achterstand te hebben.
Die ‘witte vlucht’ is dus niet zo verwonderlijk, want iedereen wil graag het beste voor zijn kinderen. En als puntje je bij paaltje komt blijken zelfs de meest progressieve ouders eieren voor hun geld te kiezen. Erkennen dat de multiculturele medaille ook een keerzijde heeft, is voor velen dan weer een stap te ver.
Als er onvoldoende plaats is dan blijft de ongelijkheid toch bestaan. Een kind, dat in oktober 3 wordt, kan eerder worden ingeschreven, dan een kind, dat in juni pas jarig is. Als de klas in mei al vol is, hebben de kinderen die in juni, juli en augustus geboren zijn dan gewoon pech?
Puntje bij paaltje zijn vrijwel alle scholen in de stad een afspiegeling van de wijk. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar de uitzondering maakt niet de regel.
@JdV
Er is geen wet die zegt dat je geen eigen school op mag richten, er is geen regel die verbiedt kinderen op een particuliere school te doen. Kortom: je zoekt een oplossing voor een niet-bestaand probleem.