Het Spoorwegmuseum is al een tijdje op zoek naar een treinkaartje uit 1839, toen er voor het eerst een trein reed door ons land. Voor de eigenaar van zo’n treinkaartje ligt er een beloning van 25.000 euro in het verschiet.

In 1839 reed tussen Amsterdam en Haarlem de eerste trein in Nederland, vertelt Evertjan de Rooij, medewerker van Het Spoorwegmuseum. “Tussen 20 september en eind december 1839 zijn er zo’n 77.000 treinkaartjes verkocht. Dat weten we omdat ze alles heel secuur bijhielden. Reizigers kochten een kaartje die ze aan de conducteur moesten geven als ze uit de trein stapte. Die kaartjes werden ingenomen en vervolgens vernietigd.”

Jullie bieden 25.000 euro voor het oudste treinkaartje. Waar komt dat geld vandaan?

“De afdeling collecties heeft geld om aankopen te doen. Het is een flinke hap uit het totale budget, maar het oudste treinkaartje van Nederland is volgens onze conservator Jos Zijlstra dan ook de ‘heilige graal’ voor ons museum. We hebben duizenden treinkaartjes in onze collectie, maar eentje uit 1839 ontbreekt nog. Je kunt het vergelijken met wat een Rembrandt is voor een museum met schilderen. Eigenlijk is onze collectie pas compleet met een treinkaartje uit 1839.”

Zijn jullie niet bang voor vervalsingen?

“Ongetwijfeld zullen er veel mensen bij ons komen met namaakkaartjes, soms zonder dat ze het zelf weten. In 1939, bij het honderdjarig jubileum van spoorwegen in Nederland, zijn er namelijk treinkaartjes gemaakt die erg lijken op die uit 1839. Gelukkig zijn aan ons museum fanatieke verzamelaars verbonden die goed kunnen nagaan of een kaartje authentiek is of niet.”

1839 is al lang geleden. Waarom denken jullie dat er toch nog iemand is met een treinkaartje uit dat jaar?

“Dat is een beetje onze hoop, maar het zou best kunnen. Vorig jaar werden we door een boekbinder uit Haarlem gebeld. Hij was bezig met het restaureren van een boek uit 1840. In de rug van dat boek vond hij een strook treinkaartjes, uit 1840. De boekbinder vroeg of wij die treinkaartjes wilde hebben. Natuurlijk wilden we dat!”

Wat vindt u ervan dat het papieren treinkaartje vanaf volgende week gaat verdwijnen?

“Als museum vinden we dat heel jammer. Een papieren treinkaartje is een herinnering aan een reis, iets dat je kunt bewaren. Door de ov-chipkaart wordt alles digitaal. Daardoor is er straks geen fysiek bewijs meer van een treinreis.”

1839 was het jaar van het begin van het treinkaartje in Nederland en 2014 het jaar van het einde.

“Inderdaad. Het verzamelen van treinkaartjes houdt straks op voor ons. We gaan er zeker voor zorgen dat we een aantal kaartjes krijgen van 9 juli 2014, de laatste dag dat je met een papieren treinkaartje kunt reizen. We vragen treinreizigers om hun kaartje van die dag naar ons op te sturen.”