De helaasheid der dingen (2009) zal een beetje filmliefhebber wel kennen, maar verder is de Belgische film nog grotendeels terra incognita voor de Nederlandse bioscoopbezoeker. Toch broeit en bruist er van alles bij onze zuiderburen. Op het Belgisch Film Festival ontdek je het.

“We wonen vlak bij elkaar en toch halen zo weinig Belgische films de Nederlandse bioscopen. Terwijl er heel bijzondere dingen gemaakt worden”, vertelt Roos Stelling, de filmprogrammeur van het festival.

Hoe leuk zou het zijn als Nederlanders en Belgen meer naar elkaars films zouden gaan kijken? Vanuit die gedachte organiseerde het Louis Hartlooper Complex (LHC) in samenwerking met de VPRO twee jaar geleden voor het eerst het Vlaams Film Festival. Roos – die zelf twintig jaar in België woonde en filmprogrammeur is bij het LHC en Springhaver – was daar vanaf het begin bij betrokken. Na twee geslaagde Vlaamse edities focust het festival zich nu voor het eerst op heel België.

Hoe kijk je terug op de eerste twee edities?

“We zijn er naïef ingestapt. We dachten: we hebben een gebouw, de VPRO als mediapartner, we hebben alles mee. Hoe moeilijk kan dat zijn, een festival? Dat viel natuurlijk vies tegen, maar het was wel leuk om daar zo in te stappen. We hadden bedacht dat het vooral een gezellige Belgische, gastronomische sfeer moest hebben. Een festival waar je biertjes kan drinken, lekker kan eten, waar we gastvrij zijn, waar alles een zo’n beetje kan en mag. Niet zo veel regeltjes, niet zo Nederlands. Ik vind dat we daar ontzettend in geslaagd zijn. Je merkt ook aan iedereen die geweest is dat ze het gewoon reuze gezellig vonden. Uiteindelijk gaat het natuurlijk om de films, maar de Belgische gastvrijheid overbrengen op de Nederlander is er zeker een belangrijk onderdeel van.”

Nu gaan jullie verder als Belgisch Film Festival.

“We hebben het festival vrij klein opgezet, maar wel altijd met het idee in ons hoofd dat we wilden doorzetten. Eigenlijk is ‘het Belgisch’ de eerste stap om het iets groter te maken. Maar we blijven best klein, hoor. We gebruiken maar twee zaaltjes, de rest van het Louis Hartlooper blijft ondertussen gewoon open. En dat vind ik eigenlijk ook het charmante van dit festival. Ik streef ook niet naar het Nederlands Film Festival-gehalte, met een enorm managementteam en zeven assistentes. Ook al groeien we, ik hoop dat het BFF altijd deze informele sfeer houdt.”

Verschillen Vlaamse films veel van de Waalse?

“Vanuit mijn perspectief geven de Vlaamse en Waalse films – afgezien natuurlijk van het taalverschil – eenzelfde soort gevoel. Misschien dat de Belgen daar zelf anders over denken. Vanuit ons gezien is België één. Voor de Belgen zelf is dat volgens mij niet zo. Alles is verdeeld daar. Er zijn zelfs twee verschillende filmfondsen: het Vlaams Audiovisueel Fonds en Wallonie Bruxelles Image. Toch klopt het festival voor mij wel veel beter nu ook Wallonië erbij betrokken is. Ik ben benieuwd hoe het zal gaan tijdens het festival. De Walen waren erg enthousiast toen we ze benaderden. Het lijkt me heel leuk om al die verschillende makers samen te brengen tijdens deze editie. Het is denk ik voor ons allemaal een hele interessante weg.”

Maken de Belgen een ander soort films dan Nederlandse makers?

“Ja, Belgische films zijn veel rauwer en gedurfder. Je voelt als toeschouwer wel dat alles kan en mag. Altijd als ik in België ben, raak ik zo geïnspireerd. Het is een rommelig, viezig land waar je overal zwart kan werken, maar het bruist. De Belgische filmmakers zijn niet bang om te experimenteren. Natuurlijk denken ze ook aan degene die de film gaat zien, maar in de eerste plaats gaat het om wat zij willen vertellen, niet om de industrie. Vanuit de fondsen krijg je daar sneller een bak geld om iets moois te maken dan hier. Nederland is veel voorzichtiger. Hier moet je eerst een staat van dienst hebben en door tachtig lagen heen voordat je bij het fonds kan aankloppen. Ik denk dat de Belgen daar heel erg op vooruit lopen.”

Wat mogen we absoluut niet missen?

“Niks.” (lacht) “Nee, mensen die nieuw zijn adviseer ik altijd: ga een blokje ‘kort’ kijken. Dan heb je precies de sfeer te pakken. Op zondagmiddag laten we als experiment HKU-studenten en de makers van de beste Belgische kortfilms van het afgelopen Internationaal Kortfilmfestival Leuven naar elkaars werk kijken. Daarover gaan ze onder leiding van filmjournalist Rick de Gier met elkaar praten. Dat wordt erg leuk. En ik verheug me op de woensdagavond. Dan doen we een gratis openluchtvoorstelling op het Ledig Erf van Belgica (2016). Een van de acteurs komt en dan gaan we gewoon biertjes drinken. De film gaat over feestvieren en we hopen er dan een soort voorfeestje van te maken. Dat wordt heel leuk en laagdrempelig. Maar eigenlijk verheug ik me op alles, want ik ben ontzettend trots op alle films die we gaan vertonen. Ik ben er de hele tijd en vind het heel leuk om bij elke voorstelling even in de zaal te zitten. En natuurlijk komen er heel veel makers en acteurs langs. Veel Q&A’s dus. Het leukst aan zo’n festival is dat je de mogelijkheid hebt om de films wat meer uit te diepen.”

Hoe zit het met de publieksprijs?

“Een idee dat ik opdeed van het filmfestival in Toronto. Daar heb je alleen een publieksprijs. Geen moeilijke poeha met recensies en jury’s, maar de kijkers krijgen een stembriefje en mogen het zelf zeggen. Dat past heel goed bij het idee van ons festival. We reiken een prijs uit voor de beste lange film en een voor de beste korte. Vorig jaar vertoonden we op het festival alleen maar Nederlandse premières, nu halen we ook een aantal films terug waarvan we vinden dat ze een publieksprijs zouden moeten verdienen. Het overlapt dus een beetje. We hebben een tiental langspeelfilms en een tiental korte films die kans maken.”

En zijn er ook weer Belgische biertjes en patattekes?

“Jazeker. Er zijn Duveltjes en andere speciaal biertjes, een wafelkraam en we hebben een speciale Belgische kaart met typische Belgische gerechten als stoofvlees met frieten. Het is heel belangrijk voor ons dat je gewoon lekker kan eten en drinken en dat je met een volle maag en tipsy naar huis gaat. Dat is het doel, hahaha.”

Het Belgisch Film Festival staat van donderdag 9 tot en met zondag 12 juni in het Louis Hartlooper Complex. Kijk voor meer info op belgischfilmfestival.nl.