Vijf dagen na het CampusDoc-Filmfestival 2014 sprak DUIC met Daan Langkamp en Jiri Glaap, de makers van de winnende documentaire ‘Levenslang’.

Daan (23) en Jiri (26) zitten tegenover elkaar aan een tafeltje op het terras van café Ledig Erf. Achter hun filmtheater Louis Hartloopercomplex, waar ze zondag de eerste prijs wonnen van het jaarlijkse CampusDoc-Filmfestival. Het was de afronding van een project dat ruim een jaar geleden begon.

Hoe ze elkaar kennen? Daan, lachend: “It goes a way back.” Dan, serieus: “We kennen elkaar uit het twee studiejaar toen we bij elkaar in de klas werden gezet. Al snel vormden we een groepje met nog twee anderen.”

Groot scherm

Aan het eind van dat jaar besluiten de twee studenten van de School voor Journalistiek (SvJ) om zich samen in te schrijven voor CampusDoc, een vak voor beginnende documentairemakers.

Daan en Jiri pitchen hun idee en komen door de selectie. In januari starten ze met de voorbereidingen voor hun film. Dat resulteert in een première in het Louis Hartloopercomplex. Daan: “Heel speciaal natuurlijk, om je eigen documentaire te zien op zo’n groot scherm.”

Het verhaal in het kort: Endy, een 17-jarige jongen uit Noord-Holland, belandt door enkele verkeerde ‘vrienden’ in de prostitutie. Het is zijn grote geheim, niemand uit zijn omgeving weet ervan. Daan en Jiri volgen Endy een periode en spreken met politie, hulpverleners, zijn moeder, zus en met hemzelf. Wat ging er aan vooraf? Hoe is het zover gekomen? Hoe gaat het nu? De documentaire laat zien hoe groot de invloed is van deze gebeurtenis op het leven van Endy en zijn familie.

Sterke eigenschappen

Als hen wordt gevraagd of ze elkaars sterke eigenschappen als documentairemaker willen benoemen, schieten ze in de lach. Dan zegt Daan, kijkend naar Jiri: “Jiri is heer en meester in het vertellen van een beeldverhaal. Hij is een goede regisseur en weet welk verhaal hij wil neerzetten.” Door middel van gesprekken, beelden en voice-overs. “Dat samen brengt een verhaal beter tot zijn recht komt.”

Jiri krijgt dezelfde vraag. Met een vrolijke blik in zijn ogen kijkt hij naar Daan en zegt: “Oh, nu zit hij te glimlachen hoor.” Stilte. Dan: “Daan is héél gedreven. Ik word weleens moe, hij niet. Dat maakt ons een goed duo. We vangen elkaar op als het moeilijk wordt.”

Volgens Jiri komt Daan snel to the point. “Ik kan wat moeilijker kiezen bij interviews. Ik wals, draai er een beetje omheen.” Daan: “Jiri interviewt alsof hij een pizza maakt. Eerst klopt hij het deeg op, dan kneedt hij een beetje en op een gegeven legt hij in een keer de pizza uit. Dan pas heb je het hele verhaal.” Jiri: “Af en toe frustreerde dat jou, toch?” Daan: “We vullen elkaar goed aan.”

Héél eigenwijs

Tijdens het maken van de documentaire hadden ze soms “grote meningsverschillen”. Ja, het is dan fijn dat ze elkaar al een aantal jaar kennen, dat ze bevriend zijn, geeft Jiri aan. “Dan kun je wat meer van elkaar hebben.”

Ze wezen elkaar op fouten en probeerden elkaar met goede argumenten te overtuigen ideeën. Jiri: “We zijn allebei soms op een vervelende manier héél eigenwijs.” Daan: “Maar toch zaten we meestal op één lijn.”

De twee jonge documentairemakers hebben hetzelfde doel: het maken van een goede documentaire. Jiri: “Uiteindelijk is de film denk ik ook wel één groot compromis. Ben je het daarmee eens, Daan?” Zijn vriend antwoordt: “Ja hoor, al klinkt ‘compromis’ alsof je over alles handjeklap hebt gedaan, dat je net niet tevreden bent met het eindresultaat. Dat is niet zo.”

Jiri: “We hebben gewoon over elk shot eindeloos gediscussieerd.” Daan: “Bij elke quotje en elk beeld dachten we: is dit belangrijk voor het verhaal of niet? We hebben onze film zo vaak bekeken, om te controleren of we niks vergeten waren.”

De boodschap van de film

Jiri werd geraakt door de scène waarin Endy samen met zijn moeder naar Bert Visscher kijkt. “Dan zie je de boodschap van onze film, namelijk dat je levenslang hebt als je zoiets ergs meemaakt. Die scène laat zien dat je ook geconfronteerd wordt met een trauma tijdens de dingen waar je normaal van kunt genieten, zoals het kijken naar een cabaretshow op televisie.

“Je ziet Endy lachen, maar na die lach trekt hij een heel serieus gezicht,” legt Daan uit. “Je hoort hem zeggen dan dat hij bang is dat hem iets overkomt.”

CampusDoc-voor-na-en-achter

De talentvolle documentairemakers krijgen de vraag of hun leven sinds de première veranderd is. Daan reageert als eerst. “Toen ik op zondag thuiskwam werd ik gefeliciteerd door een huisgenoot. Hij zei: ‘Ik heb jullie in de bus gezien.’ Ik dacht: in de bus gezien, wat bedoelt hij? Maar in de bus hangen van die nieuwsschermen. Daar waren we voorbij gekomen. Ja, dat was toch wel heel grappig.”

Jiri denkt even na voor hij zijn antwoord geeft. “Eigenlijk is alles hetzelfde gebleven,” zegt hij lachend, “helaas.” Daan: “Wat er wel is veranderd, is dat we dit project nu hebben afgesloten. Een half jaar lang hebben we aan niks anders gewerkt dan aan onze documentaire. Het was CampusDoc-voor-na-en-achter. Dat is nu echt voorbij.”

Er zijn plannen voor een nieuw project, samen met enkele andere documentairemakers. Maar daar kunnen Daan en Jiri nog niks over zeggen. ‘Levenslang’ en de zeven andere CampusDoc-documentaires zijn op 5 juli te zien tijdens Festival deBeschaving.

(Tekst: Martijn Nobel)