Van oude autowasstraat naar creatieve broedplaats; op bezoek bij de Carwash Gallery in Utrecht Van oude autowasstraat naar creatieve broedplaats; op bezoek bij de Carwash Gallery in Utrecht

Van oude autowasstraat naar creatieve broedplaats; op bezoek bij de Carwash Gallery in Utrecht

Van oude autowasstraat naar creatieve broedplaats; op bezoek bij de Carwash Gallery in Utrecht
Foto's: Robert Oosterbroek
Ze staan bekend als de rafelranden van de stad: creatieve, veelal zelfvoorzienende ontmoetingsplekken waar mensen de kans krijgen om zichzelf spelenderwijs te ontwikkelen en ontdekken. Zaterdag trekt, voor de tweede keer, een demonstratieve rave door de stad om aandacht te vragen voor dit soort plekken. In opmars naar dit protest brengt DUIC een bezoekje aan de Carwash Gallery, een creatieve broedplaats in de Schepenbuurt die binnenkort zal moeten verkassen.

Ze staan bekend als de rafelranden van de stad: creatieve, veelal zelfvoorzienende ontmoetingsplekken waar mensen de kans krijgen om zichzelf spelenderwijs te ontwikkelen en ontdekken. Zaterdag trekt, voor de tweede keer, een demonstratieve rave door de stad om aandacht te vragen voor dit soort plekken. In opmars naar dit protest brengt DUIC een bezoekje aan de Carwash Gallery, een creatieve broedplaats in de Schepenbuurt die binnenkort zal moeten verkassen.

Tekst: Nina Laurens

De Carwash Gallery, gelegen aan het spoor vlak bij station Zuilen, is moeilijk te missen. Kleurrijke graffiti siert de muren van de voormalige autowasstraat en een van top tot teen versierde schutting aan de zijkant biedt open toegang tot het erf waar zich op elke kubieke centimeter wel een omgebouwd voertuig, zitplek of anderzijds creatief project bevindt.

“Wij hebben hier recent een groot feest gegeven voor Bevrijdingsdag, verklaart bewoonster Merel Zoomers (22), terwijl ze wat overgebleven afval van de tafels haalt. Dat was een succes, maar er is nog wel wat rommel om op te ruimen.”

Toch is er een onmiskenbare samenhang te herkennen: alles op het terrein is gerecycled en heeft een functie, al is het slechts een (re)creatieve functie. Het wordt allemaal gebruikt, sinds het moment dat de wasstraat gekraakt werd door een vriend van Zoomers zo’n drie jaar terug. “Wij konden onze gedeelde interesses en ideeën hier mooi kwijt, de Carwash Gallery is dus ontstaan vanuit onze samenwerking. We wilden dit ‘the most fancy place in Utrecht’ maken”, vertelt Zoomers.

Tekst loopt door onder de afbeelding

Binnen, waar de voormalige wasstraat zich bevindt, is duidelijk te zien dat het bij de Carwash Gallery draait om transformatie. De horizontale borstels hangen nog op hun plek, en dienen nu onder andere als schommel. “De kinderen die hier komen vinden dat geweldig”, vertelt Zoomers, terwijl ze zelf even ter demonstratie in de schommel klimt.

Er komen allerlei verschillende soorten mensen over de vloer in de galerie. “Soms zijn het mensen die langslopen en spontaan even komen kijken, en dat is een mega divers publiek. Daarnaast heb je mensen die een locatie zoeken voor een evenement, zoals studievereniging Triton laatst voor een inwijding”, stelt Zoomers. “Maar ook de oudere garde heeft hier wel eens een feestavond en met kinderen uit de buurt hebben we leuke projecten gedaan. Het is superleuk om al die mensen te ontmoeten”, vervolgt Zoomers.

Voor een aantal mensen blijft het niet bij een enkel bezoek aan de Carwash Gallery. “Er zijn mensen die hier echt blijven plakken, omdat ze hier een soort verademing vinden. Die denken en voelen ‘oké, hier hoeft even niets’.”

Tekst loopt door onder de foto

Wonen op het terrein

Voor Zoomers, die vorige zomer afstudeerde als kunstdocent aan de HKU, is de Carwash Gallery naast een onderneming ook een thuishaven. Zij woont samen met een aantal andere eigenzinnige geesten op het erf, waar een aantal campers en trailers zijn omgebouwd tot comfortabele stulpjes.

“Ik voel me hier altijd heel rijk en luxe. We hebben meer dan genoeg voorzieningen”, vertelt Zoomers. “Ons eten verkrijgen we vooral door dumpster diving, waardoor we altijd veel verse groenten en fruit hebben. We zijn ook op plekken waar ze hun laatste brood en dergelijke weggooien, dan kunnen we daar wat ophalen en dat delen we vervolgens met elkaar.”

Tekst loopt door onder de afbeelding

Problemen die de basisvoorzieningen hinderen, zoals een lekkage in het dak, worden ook middels samenwerking opgelost. “Het dak was heel lang niet dicht, dat hebben we talloze keren geprobeerd te repareren met ducttape. We zijn er echt veel te lang mee bezig geweest. Maar sinds het team wat meer uitgebreid is, kunnen zulke lasten ook wat beter worden opgevangen. En toen hebben we het heel mooi gerepareerd”, aldus Zoomers.

Naast de gedeelde warme en verse maaltijden waar de bewoners zichzelf in voorzien, is het terrein uitgerust met stromend water en stroom. In de voormalige wasstraat is een toilet en een keuken met alles erop en eraan, en buiten hebben de bewoners er zelf nog een aantal toiletten bij gebouwd. “We komen dus niets tekort”, zegt Zoomers. “Met het eten vanuit dumpster diving, geld vanuit projecten die we doen met kunstenaars en andere banen die mensen hebben, komen wij heel goed rond”, vervolgt ze.

Tekst loopt door onder de afbeelding

Toch een onzekere toekomst

Ondanks de volledig functionerende aard van de creatieve vrijplaats en de gemeenschap die er woont om het te overzien, is er nog altijd weinig bestaanszekerheid voor plekken als deze. Na drie jaar gaat de oorspronkelijke eigenaar van het terrein de grond verhuren aan een nieuw bedrijf, die er een nieuwe wasstraat op zal bouwen. Op 14 mei worden alle bewoners geacht te zijn vertrokken.

Voor Zoomers en haar deelgenoten is dit natuurlijk een tegenslag, toch heeft ze er wel begrip voor. “Deze grond is altijd van iemand geweest, en we zijn heel dankbaar dat we die hebben mogen gebruiken. De eigenaren zijn super lief en zijn hier ook een aantal keer langs geweest, daar hebben wij dus gelukkig nooit problemen mee gehad.”

Tekst loopt door onder de afbeelding

Echter laat de gemeenschap die zich rondom de Carwash Gallery heeft verzameld zich niet zomaar uit het veld slaan. “We willen een nieuwe plek vinden, ook omdat we vanuit mensen echt het belang voelen voor een toegankelijke, laagdrempelige plek als dit. Ik heb talloze gesprekken gevoerd met mensen die hier komen, die allemaal beamen dat het Utrecht zoveel mooier maakt.”

Het is geen makkelijke onderneming om die verhuizing in gang te zetten. Zoomers doet dan ook een oproep aan de gemeente: “Het zou heel fijn zijn als het vanuit een gesprek met de gemeente zou kunnen, zodat ze daarin ook erkenning geven voor het belang van deze plek. En dat ze ons willen horen, dat we samen kunnen werken, want ik denk dat wij iets doen wat de gemeente juist super graag wil zien.”

“Wellicht ligt het net een beetje te veel aan de rafelrand voor de gemeente om te zeggen dat ze er volledig achter staan. Ik ben nog altijd zoekende naar iemand die met ons het gesprek aan wil gaan, laat ons aantonen hoe groot de kracht is van samenwerken.”

Tekst loopt door onder de afbeelding

Rave voor de Rafelranden

De Carwash Gallery sluit zich aan bij het protest Rave voor de Rafelranden aanstaande zaterdag, waar zij zich hard zullen maken voor het behoud van creatieve gemeenschappen. Vorige keer kwamen er zo’n 1300 mensen op af die als dansend door de stad trokken. Hoewel er in Utrecht nog steeds rafelranden te vinden zijn, vindt de organisatie dat het bij de gemeente ontbreekt aan een permanente visie op culturele vrijplaatsen. Volgens de initiatiefnemers is het belangrijk dat er in een stad permanent plekken beschikbaar blijven waar kunst en cultuur van onderop kan ontstaan en opgebouwd kan worden.

De Rave voor de Rafelranden begint zaterdag om 13.30 uur in het Wilhelminapark. De deelnemers gaan vervolgens via de Maliesingel, Ledig Erf, Vredenburg en Neude naar het Lucasbolwerk. Daar zijn vervolgens nog optredens en toespraken. Om 19.00 uur eindigt het programma. De gemeente waarschuwt dat de optocht voor enige verkeershinder kan zorgen. Het busvervoer wordt zaterdagmiddag omgeleid.

Opmerking ter verduidelijking: Carwash Gallery is dan wel een ‘rafelrand van de stad’, deze plek is geen onderdeel van de organisatie van de Rave voor de Rafelranden en is ook geen formele deelnemer

Gekoppelde berichten

20 Reacties

Reageren
  1. Baliekluiver

    Termen als ‘een permanente visie op culturele vrijplaatsen’ en de vraag naar ‘permanent plekken’ staan haaks op het karakter van een rafelrand. Maar dit zijn dan ook gewoon weer de luxe prinsjes en prinsesjes die rafelrandje willen spelen. En die ‘demonstratieve rave‘ is niets anders dan een smoes voor het zoveelste herriefeest. Dit feestvolk zou zich diep moeten schamen dat ze in deze tijd het demonstratierecht misbruiken voor hun hedonistische egoïsme!

  2. de Roeptoeter

    Ik juich dit van harte toe. Mooie plekken hebben we in Utrecht die behouden moeten/mogen blijven. Zo ‘rafelranderig’ is het niet eens. Het is een bepaalde uitingsvorm die ik ook heel erg had in mijn tienerjaren.

    Hopelijk wordt het geen politieke manifestatie. Daar hebben we er echt al wel genoeg van.

    Succes allen!

  3. Skeere kunstenaar

    Wat ga ik die plek missen.

  4. Marc

    Leuk om een kijkje achter de schermen te krijgen. Ik hoop dat ze een fijne nieuwe plek vinden in de stad.

  5. Berend

    Hopelijk verder vrij van selectieve politiek. Go rafelrandrave!

  6. Anna

    Koop gezamenlijk een stuk weiland in Westbroek met eigen geld kun je daar lekker raffelen zonder overlast te veroorzaken en gemeenschapsgeld te vragen .
    Ik wil ook raffelen maar doe het gewoon in mijn woonkamer zonder bij de gemeente te bedelen

  7. BdV

    Super. Jammer dat het verdwijnt.

  8. Mark

    Prima dat deze rommelplek jarenlang gedoogd is, ook al zijn benamingen als ‘gallery’ en ‘fancy’ wat teveel eer. De einddatum was allang bekend. Deze creatieve gemeenschap weet goed wat ze zelf willen en fijn vinden. Nu alleen nog zelf verantwoordelijkheid nemen in plaats van doen alsof het ineens een taak van de gemeente is om te helpen zoeken naar een nieuwe kraakplek. Veel succes!

  9. W.H.de Groen

    Vanuit je onderbuik reageren zonder van de feiten op de hoogte te zijn zegt iets over je.
    Dat de Culturele sector van grotere economische betekenis is dan bv de gehele landbouwsector is dan zo’n feit.
    Daar waar de kunstenaars neerstrijken(zie bv Berlijn etc etc) komt de stad tot bloei en wat dat betreft voorbeelden ten over..!
    Dat de kunsten de minst gesubsidieerde sector is, is dan ook iets wat je mee kan wegen..!
    Ik hoop dan ook dat de komende Rave drukker dan ooit gaat,worden waarbij Rijk en Gemeentes de waardes van broed cq vrijplaatsen gaan onderkennen.

  10. Chef Plongeur

    Bij jonge mensen heet dit “kreatieve rafelranden”. Wanneer ze volwassen worden blijken ze gewoon demente hoarders.

  11. Carlo West

    Is dit een krant of een promotieblaadje voor links en linkse zelfstandig ondernemers? …………….

  12. Raffia

    Ik snap de behoefte aan rafelranden, maar die moet je zelf vinden en ontwikkelen. Beetje makkelijk om de gemeente daar verantwoordelijk voor te maken, plus die hebben heel andere prioriteiten.

    Tip: probeer het buiten Utrecht, bijvoorbeeld in een krimpgemeente. Utrecht wordt de komende jaren compleet volgebouwd, daar kun je nooit ongestoord rafelen.

  13. Koel Hoofd

    De UvA zag er na de bezetting net zo uit, een grote puberale bende.

  14. Boogschutter

    Wat een kinderachtige burgerlijke commentaren zijn er hier en daar lezen op dit forum.

  15. thomasje

    Ik vind het fijn dat er weer een autowasstraat komt. Ik mis de oude echt en ook de vele plaatsen waar je kan stofzuigen. Ik ben er heel wat keer geweest.

  16. Robin

    Als men een parmanente plek wil, dan rest niets anders dan wat voor alle mensen geldt. Vergaar een inkomen (Of nouja, een fortuin), en koop het. Waarom zou je als kunstzinnige voorgetrokken moeten worden tov de rest van de samenleving en die plek moeten krijgen ipv kopen?

  17. Marcel

    @boogschutter, tuurlijk kan je dat als mening hebben. Heb gisteren met verbazing staan kijken naar de enorme rotzooi en geluid wat er geproduceerd werd. Het is een voorbeeld van een bedeloptocht. Geef mij geld en je hebt geen last meer van mij. Je zal maar is gaan werken en gezamenlijk geld investeren om een project te starten. U noemt die reacties kinderachtig en zuur? Laat ik dat nou niet vinden.

  18. Japio

    Ieder werkdag sta ik vroeg op om brood te bakken, mijn teleurstelling is dan ook groot dat er mensen zijn die er liever niet voor betalen maar wachten tot ik het aan het eind van de dag moet weggooien, mijn klanten willen immers vers brood. Dat geldt ook voor mijn buurman de groenteman. Ook hij werkt iedere werkdag hard net als de mensen die de groenten kweekten de vervoerders etc. Ook hier zij er mensen die er niet voor willen betalen maar wachten tot je het moet weggooien. En diezelfde mensen willen dan ook nog gratis wonen het liefst ook nog geholpen door de gemeente. In mijn ogen is het niets anders dan parasiteren op anderen die wel werken en wel gewoon betalen.

  19. Inge

    @thomasje
    Letterlijk 50 meter (links) ernaast, bij het tankstation LIGT al paar jaar een (nieuwe) wasstraat…

  20. Anne-Fleur

    WAT een pleuris herrie van deze uitzuigers afgelopen nacht

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).