Domkerk wil kunstwerk niet hebben: kunstenaar moet het voor kerst verwijderen | De Utrechtse Internet Courant Domkerk wil kunstwerk niet hebben: kunstenaar moet het voor kerst verwijderen | De Utrechtse Internet Courant

Domkerk wil kunstwerk niet hebben: kunstenaar moet het voor kerst verwijderen

Domkerk wil kunstwerk niet hebben: kunstenaar moet het voor kerst verwijderen
Een beeld dat sinds 2016 in de Domkerk staat, moet nog voor kerst verwijderd worden. De kunstenaar probeert al jaren het werk te schenken maar de Domkerk blijft dit afhouden.

Een beeld dat sinds 2016 in de Domkerk staat, moet nog voor kerst verwijderd worden. De kunstenaar probeert al jaren het werk te schenken maar de Domkerk blijft dit afhouden.

In 2016 was het 1700 jaar geleden dat Sint Maarten werd geboren, de beschermheilige van de stad Utrecht. Daarom werd een tijdelijke tentoonstelling gehouden in de Domkerk. Onder andere beeldhouwer Herbert Nouwens werkte aan de tentoonstelling mee. Hij maakte een beeld van een mantel. Sindsdien staat het in een nis in de Domkerk.

Nouwens heeft het beeld speciaal voor die plaats gemaakt. “Het werd positief ontvangen en het Sint Maartensberaad, opdrachtgever van de tentoonstelling, wilde graag dat het beeld beschikbaar bleef voor de kerk. Zij opperden aan de kerk om het beeld te kopen. Hier bleek echter geen geld voor te zijn. Toen gaf ik aan, dat als er geen geld is, dat ik het beeld graag wilde schenken. Ook dit weigerde de kerkenraad.”

Het beeld staat wel nog steeds in de kerk. Eerder is al gevraagd om het verwijderen, maar tot op heden is dit niet gebeurd. Nouwens: “Ik dacht, ik wacht wel af.”

Reactie Domkerk

Marco van der Werf, woordvoerder bij de Domkerk legt het uit: “Wij hebben ongeveer drie tentoonstellingen op jaarbasis. Regelmatig geven kunstenaars aan dat het zo mooi zou zijn als een kunstwerk in de Domkerk kan blijven hangen. Dat kunnen we echter niet doen. Dan wordt de kerk een soort opslagplaats voor kunstwerken. We willen juist wisselende exposities maken, waarbij we kunnen inspelen op de actualiteit. Het heeft dus ook niks met kwaliteit van het werk te maken.”

(Tekst gaat verder onder afbeelding)

De kerk heeft daarom al eerder gevraagd aan Nouwens of hij het werk wilde verwijderen: “We blijven natuurlijk ook een kerk dus we denken graag mee. Het kunstwerk, dat in 2016 geplaatst is, zou er maar een paar maanden staan en we zijn al coulant geweest, maar nu is ons geduld op. Het moet weggehaald worden, anders halen wij het zelf weg.”

Andere plek

De afgelopen maanden is er ook een zoektocht geweest naar een andere plek voor het beeld. Maarten van Ditmarsch is oud-voorzitter van het Sint Maartensberaad en was betrokken als opdrachtgever voor de tentoonstelling. “Naast mijn persoonlijke waardering voor het kunstwerk is ook de gemeentelijke adviescommissie positief over het beeld. Omdat we het graag willen behouden hebben we afgelopen maanden met verschillende locaties gesproken. Om uiteenlopende redenen konden die het beeld niet plaatsen.”

Van Ditmarsch kent de regels van de Domkerk dat ze geen kunstwerken aannemen: “Ik neem die regels voor kennis aan, maar vind dat de uitzondering ook juist de regel bevestigt. Als iedereen aangeeft het kunstwerk te waarderen, en echt mooi te vinden, dan moet de schenking toch aangenomen kunnen worden. Zelfs de gemeente heeft voorgesteld om eigenaar te worden van het werk, en het in bruikleen te geven aan de Domkerk. Zo kan het ook geregeld worden.” Het werk moet voor kerst uit de Domkerk gehaald worden.

33 Reacties

Reageren
  1. Centrum030

    Die kerk heeft groot gelijk als ik het zo bekijk.

  2. Yvon

    Ik vind het beeld mooi staan daar, vooral hoe het licht van achter over het kunstwerk strijkt. Maar ja, ik snap ook het standpunt van de Domkerk. Dus gewoon weghalen.

  3. Martin de Bruijn

    Zojuist heb ik onderstaande mail gestuurd naar het Utrechtse Sint-Maartensberaad. Het lijkt me te gek voor woorden dat dit kunstwerk geen passende plaats heeft of in ieder geval op korte termijn gaat krijgen:

    Geachte dames en heren,
    Zojuist lazen we op DUIC dat er in de domkerk een beeld van Herbert Nouwens, voorstellende de mantel van Sint-Maarten, staat te wachten op… een eigenaar:
    https://www.duic.nl/cultuur/domkerk-wil-kunstwerk-niet-hebben-kunstenaar-moet-het-voor-kerst-verwijderen/.
    We zijn geen kunstkenners, maar vinden het zonder meer een indrukwekkend en zeer aansprekend kunstwerk.
    In januari hebben we er u op attent gemaakt dat het hoogstwaarschijnlijk dit jaar dertien eeuwen geleden is dat Sint-Maarten in Utrecht door aartsbisschop Willibrord geïntroduceerd is: http://www.broerendebruijn.nl/Sint-Maarten.html.
    Nu Sint-Maarten weer met rasse schreden nadert, hebben we twee vragen:
    1. doet u nog iets met de hier gememoreerde historische gebeurtenis?
    2. zou het niet aardig zijn in dit verband het betreffende beeld als schenking te aanvaarden en een nieuwe passende plaats te geven?
    Met vriendelijke groet, ook van mijn partner, Lotty Broer,
    Martin de Bruijn
    Kopie naar Herbert Nouwens

  4. Guus Baas

    Zet maar op het dak van Hoog Catharijne naast die herplaatste beelden van gebouw De Utrecht. Mooie verzamelplaats.

  5. Scherpschutter

    ‘Kunstwerk’…LOL!

    Ik denk dat de oudijzerboer niet eens op dit frommelding zit te wachten.

  6. Luuk Upuuk

    Tja kunst is kennelijk voor velerlei uitleg mogelijk…. Ik zou het vreselijk vinden om zoiets te krijgen en dan ook nog in je eigen “space” te moeten tentoonstellen.

  7. Hetty

    Martin de Bruin, U heeft een uitstekend initiatief genomen, door deze mail te sturen. Dit beeld is niet zomaar kunst, het verwijst naar de patroonheilige van onze stad. Ik begrijp dan ook niet zo goed, waarom de Domkerk dit beeld kwijt wil.
    Als de Domkerk het beslist niet meer wil hebben, zou het wat mij betreft een mooie plek in het Catharijneconvent mogen krijgen. Het is religieus erfgoed, dus zou het daar prima passen.
    Ik hoop van harte, dat er een mooie en passende plek voor dit beeld gevonden zal worden.

  8. erwin

    kan het niet ergens op het Berlijnplein worden neergezet…?

  9. Koel Hoofd

    Over smaak valt niet te twisten, maar ik vind dit echt LELIJK.

    En daarnaast, vind eigenlijk wel dat de kerk hier gelijk heeft.
    Maar er spelen meer van dergelijke zaken in Nederland. Dus wat is er mis met de Nederlandse kunstenaars en hun kunst?

  10. onkl

    Bezien het Sint Maartenverhaal en de rol van de mantel daarin, lijkt het me logisch om dit beeld in een publieksruimte van het Stadskantoor (liefst in de buurt van Sociale zaken, als moderne uitvoerder van de barmhartigheid) te plaatsen.

  11. Don

    Nou meneer van Ditmarsch vind het “kunstwerk” mooi hoor en zeker in een kerk niet. Ik zou contact opnemen met Martin de Bruijn is blijkbaar een echte liefhebber van dit soort “kunstwerken’. Hij heeft vast nog wel een plekje bij hem thuis.

  12. Dirk

    Flauw van de kunstenaar dat hij het niet gewoon ophaalt. De Domkerk wil het niet hebben en dan respecteer je dat.

  13. Ton

    Ik moet toch snel (?!) weer eens naar de Domkerk.

  14. Nina

    Alle begrip voor het standpunt van het kerkbestuur.

    Dit beeld is 3 jaar geleden neergezet voor een tijdelijke tentoonstelling. Het kost de kunstenaar geld om het weg te laten halen; mogelijk is dat de reden dat hij het wilde schenken aan de kerk? Het staat de kerk vrij de schenking te weigeren. Het is nu niet meer dan normaal dat het kunstwerk wordt opgehaald.

  15. Martin de Bruijn

    Naar aanleiding van de reacties hierboven zou ik het bekende gedicht van Lucebert nog eens willen citeren:

    de zeer oude zingt:
    er is niet meer bij weinig
    noch is er minder
    nog is onzeker wat er was
    wat wordt wordt willoos
    eerst als het is is het ernst
    het herinnert zich heilloos
    en blijft ijlings
    alles van waarde is weerloos
    wordt van aanraakbaarheid
    rijk
    en aan alles gelijk
    als het hart van de tijd
    als het hart van de tijd

    Het gaat hier niet alleen om een aanraakbaar kunstwerk, maar vooral ook om wat ermee uitgedrukt wordt. Juist gezien enkele reacties hierboven actueler dan ooit.

  16. Kurt

    @ scherpschutter/ misser

    Gemukig ben jij niet de maat der dingen en beslis jij niet voor mij. Fijn. Geen idee waarom je steeds je ei kwijt moet op DUIC.

  17. w

    ziet er uit alsof ie paar keer flink hard gevallen is!

  18. bawang putih

    zo ziet een pinautomaat er na een plofkraak ook uit 😉

  19. Kurt

    *Gelukkig

  20. Rinke Doornekamp

    Het beeld doet me wel denken aan Darth Vader in de Star Wars-films uit de jaren zeventig.

  21. Cico

    Ik mis eigenlijk wel een goed beeld van St. Maarten in de stad. Maar dan deze ongeluk-in-een-tunnel versie. Ik hou meer van die beelden met rare proporties, zoals dat dikke konijn bij de Jaarbeurs, de lamlendige haas op de Neude of de grazende knol op de Plantage. Toevallig dierenbeelden, maar ze zijn bewust zo knullig ontworpen, dat mensen er verzot op raken

  22. BW

    Best genant. De Domkerk geeft herhaaldelijk op vriendelijke toon aan dat men niet geintereseerd is in bepaald een kunstwerk, maar de kunstenaar vertikt het om dat werk op te halen.

    @Hetty
    De reden staat duidelijk in het artikel vermeld.

  23. Bodie

    Mooi dit: “Van Ditmarsch kent de regels van de Domkerk dat ze geen kunstwerken aannemen: “Ik neem die regels voor kennis aan, maar vind dat de uitzondering ook juist de regel bevestigt. Als iedereen aangeeft het kunstwerk te waarderen, en echt mooi te vinden, dan moet de schenking toch aangenomen kunnen worden.”

    Ontvanger zegt meermaals ‘nee, dank je’, wat van Ditmarsch ziet als een vrije interpretatie van ‘ja, graag’. Als een NRC-krantenverkoper op CS zoiets flikt, is iedereen pisnijdig. Gewoon weghalen dat ding.

  24. Sanne

    Lijkt mij dat een kerk een schenking toch mag weigeren. Misschien iets voor het Harry Potter museum?#lijktopvoldemort

  25. Martin de Bruijn

    De vraag is niet of het beeld in de domkerk moet blijven.
    Maarten van Ditmarsch van het Sint-Maartensberaad zegt onder meer:
    “Naast mijn persoonlijke waardering voor het kunstwerk is ook de gemeentelijke adviescommissie positief over het beeld. Omdat we het graag willen behouden hebben we afgelopen maanden met verschillende locaties gesproken. Om uiteenlopende redenen konden die het beeld niet plaatsen.”
    Ik vind het werkelijk te gek voor woorden dat er in een stad met de omvang en het inwonertal van Utrecht geen geschikte plaats voor dit — of je het nu mooi of lelijk vindt — interessante werk van Herbert Nouwens te vinden is.
    Wat de opmerking van Don 28/10/2019 – 21:22 hierboven betreft: ik heb er helaas geen ruimte voor.

  26. BW

    @Martin de Bruijn
    Of het mooi of lelijk is lijkt me behoorlijk relevant in de zoektocht naar een geschikte plek voor dit werk. Ik wil het niet helemaal voor je uitschrijven Martin, maar het feit dat de zoektocht nogal stroef verloopt zou je aan het denken moeten zetten…

  27. Wim

    De kringloop is een goede plaats

  28. Scherpschutter

    @Kurt 10:01

    Dat is waar! Stel je voor dat we weer het beste van het beste uit de geschiedenis van de mensheid als norm der dingen zouden nemen, in plaats van dit zielloze geknutsel van een derderangs zolderkamerhobbyist met LOI cursus in lassen. Je moet er toch niet aan denken!

    Nee zeg! Laten we in godsnaam de lat lekker op de grond blijven leggen zodat iedere koekebakker er overheen kan blijven stappen…

  29. Martin de Bruijn

    BW: mooi of lelijk zijn artistiek gezien geen bruikbare categorieën. Anderhalve eeuw geleden werden de schilderijen van Vincent van Gogh ook lelijk gevonden en kon hij ze aan de straatstenen niet kwijt. Hiermee wil ik niet zeggen dat het werk van Herbert Nouwens dezelfde kwaliteit heeft als dat van Van Gogh, wel dat je heel voorzichtig moet zijn met het kunstbesef en de artistieke kennis van de menigte. In een samenleving waarin de meerderheid van het volk over de kwaliteit van kunstwerken gaat beslissen, wil ik niet wonen. Gelukkig is dat hier ook niet zo.
    Overigens heb ik inmiddels van het Sint-Maartensberaad vernomen dat verder gezocht gaat worden naar een geschikte locatie, zodat het kunstwerk voor Utrecht behouden kan blijven.

  30. Ton

    Er zijn niet toevallig veel Maartenskerken in de regio.
    Maar dit beeld lijkt (ik ken alleen de foto) het best tot zijn recht te komen met de lichtinval als in onze Dom.

  31. BW

    @Martin de Bruijn
    Je doet nogal je best om het niet te begrijpen Martin. Of jij of ik het kunstwerk mooi of lelijk vind (wat overigens hele bruikbare termen zijn om een werk te categoriseren) of “interessant” (whatever that means) is nu niet relevant. Wat relevant is, is dat de Domkerk dat beeld niet wil hebben. Half Utrecht is nu op zoek naar een geschikte plek om dat beeld te stallen omdat de kunstenaar het vertikt om dat beeld op te halen. Als ‘ie dat bij mij zou doen had ik dat beeld echt al lang bij het grofvuil gezet. Je kunt je kunst niet zomaar ongevraagd aan iedereen opdringen.

  32. Kerkenraad Domkerk

    VERKLARING KERKENRAAD DOMKERK n.a.v. het bericht van Herbert Nouwens en berichtgeving media.

    In 2016 vierden we de 1700e geboortedag van Sint Maarten, schutspatroon van onze stad én van de Domkerk. Deze feestelijkheden bereikten hun hoogtepunt met de opvoering van de eigentijdse opera ‘Martine & Martinus’ van componist Carlijn Metselaar en librettist Ruben van Gogh, in opdracht van de Stichting Zaterdagmiddagmuziek als een cadeau voor de stad. Na een succesvolle preview in het voorjaar, beleefde de opera haar première op vrijdagavond 11 november 2016 in overvolle Domkerk, waarna nog twee uitverkochte voorstellingen volgden.

    Daarnaast was de Tentoonstelling ‘SHARE Art in Free-Dom’ te zien in de Domkerk Utrecht. Van 15 oktober tot en met 20 november 2016 konden bezoekers de sculpturen, schilderijen en installaties van acht verschillende kunstenaars bewonderen. De actuele kernwaarden van Sint Maarten, delen en vrede, dienden de kunstenaars hierbij tot inspiratie. Kunstliefde – Ruimte voor Beeldende Kunst – maakte deze tentoonstelling in opdracht van Stichting Sint Maarten Utrecht. Jef Roeselers, curator van de tentoonstelling, heeft de ruimte en de mogelijkheden geïnventariseerd met de blik van een beeldhouwer: de Domkerk manifesteert zich als één grote sculpturale ruimte.

    Na 20 november hebben zeven van de acht kunstenaars hun werk weer uit de Domkerk opgehaald, één beeld bleef echter achter: het beeld van Sint Maarten dat in een nis boven de Domproostenkapel staat. Op dat moment bleek dat kunstenaar Herbert Nouwens voornemens was het beeld aan de Domkerk te verkopen, dan wel te schenken. Het Sint Maartensberaad, bij monde van Maarten van Ditmarsch, destijds voorzitter van het beraad, en Jaap Roëll hebben hierin bemiddeld en contact opgenomen met de kerkenraad, het bestuur van de Domkerk. Er is toen direct te kennen gegeven dat de kerkenraad geen gebruik wenste te maken van dit aanbod.

    De reden hiervoor is dat de Domkerk meerdere tijdelijke tentoonstellingen per jaar organiseert, maar noch een museum is, noch een galerie. Om die reden is het beleid van de Domkerk dan ook dat kunstwerken na beëindiging van de tentoonstelling weggehaald moeten worden, om weer plaats te maken voor andere kunstenaars. Op die manier kunnen we blijven inspelen op actuele thema’s op het snijvlak van religie, maatschappij, cultuur & historie.

    Maarten van Ditmarsch en Jaap Roëll hebben zich de afgelopen drie jaren ingezet om een andere locatie te vinden voor het beeld van Nouwens. Zo kwamen onder andere het Museum Catharijneconvent, het Centraal Museum, Restaurant-hotel Karel V en de Gemeente Utrecht in beeld, maar ook hier bleek geen ruimte te zijn om het kunstwerk te plaatsen of in de collectie op te nemen.

    Als kerkbestuur hebben wij ons altijd coulant opgesteld in de veronderstelling dat het beeld nog even bij ons geparkeerd stond, tot het naar een nieuwe bestemming zou verhuizen. Toen keer op keer bleek dat dit niet ging lukken, heeft het kerkbestuur de heren gevraagd het kunstwerk op te komen halen. Hier zijn heldere afspraken over gemaakt om dit voor het eind van de maand oktober gerealiseerd te hebben, dit is ons ook schriftelijk bevestigd.

    Toen het kerkbestuur op woensdag 16 oktober opnieuw bericht kreeg dat de kunstenaar het momenteel te druk had en er dus weer sprake zou zijn van uitstel, is aangegeven dat het beeld voor de kerst van dit jaar weg moet zijn. Indien hier geen gehoor aan zal worden gegeven, ziet de kerkenraad zich genoodzaakt het beeld, op kosten van de kunstenaar, te verwijderen.

    De Kerkenraad van de Domkerk
    29 oktober 2019

  33. Arnout

    Maarten komt inderdaad best veel voor, Maartensdijk heeft vast niet toevallig ook een kerk naar hem genoemd. Misschien dat de ruwe aard van het werk daar ook past in een moderner gebouw, al vind ik het juist cool in een oude kerk. Is er nu eigenlijk gepeild hoe de leden van de kerk (de “gelovigen”) erover denken? Persoonlijk vind ik dat een kerk niet de gemakkelijke weg moet gaan, ik denk aan de risicovolle contacten aan andere kant van het IJzeren Gorden en hoe sommigen “op het slechte pad” juist via kerk een wending ten goede konden maken. Kunst moet volgens mij dwingen tot voortdurend heroverwegen en nadenken.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).