Het Centraal Museum hoeft het schilderij ‘Madonna met wilde rozen’ van Jan van Scorel niet terug te geven aan de ‘erfgenamen’ van de al lang overleden kunsthandelaar Richard Semmel. Dat heeft de restitutiecommissie afgelopen week bepaald.

Richard Semmel (1875-1950) was een Berlijnse kunstverzamelaar. Vanwege zijn joodse afkomst en actieve betrokkenheid bij de Deutsche Demokratische Partei kwam Semmel direct na de machtsovername van de nazi’s onder zware druk te staan. Om aan economische en politieke vervolgingen te ontkomen, vluchtte Semmel in 1933 vanuit nazi-Duitsland naar Amsterdam.

De Erfgenamen

Omdat Semmel geen kinderen had heeft hij alles in 1950 nagelaten aan zijn beste vriendin. De kleinkinderen van deze vrouw meenden nu de rechtmatige eigenaar van het schilderij te zijn, ondanks dat Semmel het schilderij tijdens een kunstveiling in Amsterdam in 1933 verkocht had.

De zelfbenoemde erfgenamen claimden dat Semmel het schilderij noodgedwongen heeft moeten verkopen omdat hij voortvluchtig was voor het nazi-regime en dus weer terug hoorde te komen bij de rechtmatige erfgenamen.

Oordeel

De rechtbank oordeelde echter dat het schilderij in het Centraal Museum mag blijven waar het al sinds 1958 hangt. “Het museum heeft naar het oordeel van de commissie overtuigend aangetoond dat het behoud van het schilderij van groot belang is voor de collectie en voor het museumpubliek.”

Daar tegenover beoordeelt de commissie het belang van de kleinkinderen van de erfgename van Semmel bij teruggave als minder zwaar. De commissie wijst erop dat deze kleinkinderen geen familie zijn van Richard Semmel, hem nooit hebben gekend en geen herinneringen hebben aan de schilderijen.

“Dat de kunstcollectie belangrijk was voor Richard Semmel zelf staat los van het belang van het werk voor de nakomelingen van zijn erfgename. Daarbij komt dat Semmel en zijn erfgename in het verleden zelf geen poging hebben ondernomen om de schilderijen terug te vinden,” luidt het oordeel van de commissie.