Het lijk van de beroemde 19e-eeuwse componist en vioolvirtuoos Paganini werd decennia lang door zijn zoon rondgezeuld. Dat kon niet anders, want de kerk dacht dat hij een pact met de duivel had gesloten en daarom mocht hij niet gewoon begraven worden. De Utrechtse schrijfster Vrouwkje Tuinman schreef er de fictieve biografie Afscheidstournee over. Ze presenteert het boek aanstaande vrijdag in TivoliVredenburg.

“Paganini was een excentrieke persoonlijkheid”, vertelt Tuinman. “Hij was lang, mager en zag er ongezond bleek uit. Er hing echt een aura om hem heen. Er zijn getuigenverslagen van mensen die dachten duivelshoorntjes bij hem te hebben gezien en er gingen geruchten dat hij bloed dronk, een moordenaar was, een pact met de duivel sloot. In de 19e eeuw waren dat soort verdachtmakingen een concrete realiteit. Paganini speelde daarop in. Hij was best goed in marketing.” Tuinman noemde het boek Afscheidstournee omdat Paganini tientallen keren aankondigde zijn allerlaatste concert te geven – wat dan direct uitverkocht – om vervolgens toch door te gaan. Ze vervolgt: “Vóór Paganini waren er ook al wel muziekidolen, maar bij hem kwam alles samen: het mysterie, het talent en de idolatrie. Zijn podiumprestaties waren ongekend, hij deed dingen die nog niet eerder gedaan waren. Als hij viool speelde, dan klonk het alsof er drie mensen tegelijk aan het spelen waren. Mensen vielen flauw bij zijn concerten. Hij wordt niet voor niets ook wel de eerste Michael Jackson genoemd.” Door de verdachtmakingen werd Paganini eigenlijk steeds beroemder, maar de keerzijde ervan was dat hij, toen hij stierf, van de katholieke kerk niet begraven mocht worden. Cremeren werd toen nog niet gedaan.

Slepen met het lijk van je vader
Tuinman kwam het waargebeurde verhaal een aantal jaar geleden op het spoor. Voor Afscheidstournee reisde ze door Zuid-Europa langs alle plekken waar het lijk gelegen heeft voordat hij decennia later uiteindelijk toch een grafmonument toegekend kreeg. Daarbij raakte ze vooral gegrepen door het verhaal van Paganini’s zoon. “Die bleef als 14-jarige achter met het lijk van zijn vader. Er was geen ander alternatief voor hem dan het met zich mee te slepen. Eerst in één houten kist, toen met nog een andere metalen kist eromheen. Het lag een tijdje in de achtertuin. Het lichaam was wel gebalsemd, maar je wilt je niet voorstellen hoe dat er na al dat gesleept uit moet hebben gezien. We moeten allemaal loskomen van onze ouders, maar voor Paganini’s zoon was het wel uitzonderlijk lastig om door te gaan met zijn leven.”

Avondvullend programma
Vrijdagavond is de boekpresentatie in TivoliVredenburg. Een bijzonder, avondvullend programma dat Tuinman zelf samenstelde. Zij gaat voorlezen uit en vertellen over het boek. Collega-schrijver Peter Buwalda werpt zijn licht op grote imago’s en idolatrie in de muziek. Violist Niek Baar en pianist Saskia Giorgini komen muziek van de componist spelen. Forensisch patholoog Bela Kubat vertelt over Paganini’s post-mortem-avonturen en de kerkhistoricus Ton van Schaik legt uit hoe de Rooms-Katholieke Kerk ketters aanpakte. En er worden filmfragmenten vertoond.

TivoliVredenburg, Cloud Nine
Vrijdag 23 september, aanvang 20.15 uur
Een ticket kost € 19, met boek erbij € 34