De geheimen van St. Barbara; Abram Stokhof de Jong, een teken van leven in brons | De Utrechtse Internet Courant De geheimen van St. Barbara; Abram Stokhof de Jong, een teken van leven in brons | De Utrechtse Internet Courant

De geheimen van St. Barbara; Abram Stokhof de Jong, een teken van leven in brons

De geheimen van St. Barbara; Abram Stokhof de Jong, een teken van leven in brons
Begraafplaats St. Barbara, aangelegd in 1875, is de laatste rustplaats van veel Utrechters, bekende en minder bekende. Kunsthandelaar Marcel Gieling komt graag in deze oase van rust met haar de enorme verscheidenheid aan graven die, verspreid over ruim een eeuw, een tijdsbeeld laten zien. Gieling neemt ons mee naar deze bijzondere plek vlakbij het Wilhelminapark en ontrafelt haar geheimen.

Begraafplaats St. Barbara, aangelegd in 1875, is de laatste rustplaats van veel Utrechters, bekende en minder bekende. Kunsthandelaar Marcel Gieling komt graag in deze oase van rust met haar de enorme verscheidenheid aan graven die, verspreid over ruim een eeuw, een tijdsbeeld laten zien. Gieling neemt ons mee naar deze bijzondere plek vlakbij het Wilhelminapark en ontrafelt haar geheimen.

In de jaren zestig van de vorige eeuw is de maatschappij sterk aan het veranderen. De jeugd roert zich en komt in opstand tegen het kerkelijk en ouderlijk gezag, heilige huisjes vallen om. Deze maatschappelijke verandering is ook terug te zien op St. Barbara. Religieuze uitingen maken plaats voor persoonlijker monumenten, niet meer gericht aan de hemel maar juist aan overledene. Een mooi voorbeeld is het monument(je) dat de glazenier, muralist en beeldhouwer Abram Stokhof de Jong (1911-1966) al tijdens zijn leven voor zijn eigen graf maakte. Het is een geabstraheerde plant. Na zijn overlijden hebben zijn nabestaanden het in brons laten gieten. Het sculptuur symboliseert de ‘groei’, ofwel: het leven gaat door! Abram Stokhof de Jong werd in Amsterdam geboren en groeide daar ook op. Na een afgebroken opleiding tot tekenleraar begon hij een studie aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Hij kreeg er les van niet de minsten: van de hoogleraren J.H. Jurres (1875-1945) en Heinrich Campendonk (1889-1957). Vooral de lessen van Campendonk hebben het latere werk van Stokhof de Jong sterk beïnvloed. Na enige tijd als assistent van Campendonk te hebben gewerkt besloot hij zijn eigen weg te gaan.

Stokhof de Jong was een gelovig mens en hij kreeg al snel veel religieuze opdrachten. Hij heeft tijdens zijn leven glas-in-loodramen en muurschilderingen ontworpen en gemaakt voor talloze kerken en publieke bouwwerken in binnen- en buitenland. Zo ontwierp hij onder andere de nieuwe ramen van de Sint-Dominicuskerk in Antwerpen die in de Tweede Wereldoorlog door het Duitse leger was gebombardeerd. Hij voerde zijn werk uit in zijn atelier dat was gevestigd in een oud kerkgebouwtje in Soest, de plaats waar hij tot 1962 zou wonen. Hij was medeoprichter van de Volksuniversiteit in Soest en gaf daar met enige regelmaat lezingen over architectuur en kunstgeschiedenis. Het werk van Abram Stokhof de Jong is overwegend religieus, maar wel vernieuwend zeker gezien de periode waarin hij werkzaam was. Hij werkte in een expressionistische stijl die een sterke verwantschap toont met de schilders uit de zogenoemde Limburgse School: Henri Jonas en Charles Eyck. Het is onmogelijk om de vele opdrachten die hij uitvoerde op te noemen.

Naast alle glas-in-loodramen en fresco’s maakte hij ook monumentale mozaïeken op gevels van publieke bouwwerken als scholen en overheidsgebouwen. In Utrecht aan de Kastordreef is een mozaïek, voorstellende de ark van Noach, van zijn hand geplaatst. Deze vorm van gevelkunst die in het midden van de vorige eeuw populair was wordt de laatste decennia nog maar zelden gemaakt. In het recente verleden werd over deze kunstvorm nogal denigrerend gesproken, maar gelukkig is er nu een herwaardering voor gevelkunst uit die periode en worden deze (indien nog niet gesloopt) nu geconserveerd. Hoewel Abram Stokhof de Jong in 1962 van Soest naar Utrecht verhuisde waar hij een atelier aan de Stadhouderslaan betrok, wordt hij in Soest nog altijd gezien als een kunstgoeroe die het culturele leven van deze plaats enorm heeft verrijkt. In 2011 werd daar, naar aanleiding van het feit dat hij honderd jaar geleden werd geboren, een overzichtstentoonstelling met zijn werk georganiseerd. Abram Stokhof de Jong huwde in 1941 met Anna Maria Woltera Sinnige, het echtpaar kreeg zes kinderen. Abram reisde graag en veel naar Frankrijk en Italië waar hij veel inspiratie vond. Op 12 augustus 1966 kwam aan zijn overvolle leven een eind toen hij onverwachts overleed op een camping in Italië.

Marcel Gieling

Marcel Gieling

Marcel Gieling heeft jarenlang een kunsthandel gehad in Utrecht. Tegenwoordig heeft hij een online galerie. Schreef tevens de boeken Pinky Messchaert beeldopbouwer, '50 Utrechtse kunstenaars in beeld' en monografiën over Gerard Hordijk en de Utrechtse schilder Jan Rodrigo.

Profiel

1 Reactie

Reageren
  1. K.

    Wat een mooie symboliek, en weer een reden om te gaan dwalen op de begraafplaats en dan dit beeld in ‘t echt te zien. Brons wordt met de jaren steeds mooier.. (vind ik) Dank!

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).