Geheimen van de stad: De plataan in de Dolehof | De Utrechtse Internet Courant Geheimen van de stad: De plataan in de Dolehof | De Utrechtse Internet Courant

Geheimen van de stad: De plataan in de Dolehof

Geheimen van de stad: De plataan in de Dolehof
Foto: Robert Oosterbroek
Verborgen tussen de Oudegracht, Hamburgerstraat en Lange Nieuwstraat ligt de Abraham Dolehof, een oude kloostertuin die overdag vrij toegankelijk is. Deze tuin is vooral bekend door de ongeveer 170 jaar oude Oosterse plataan die er staat.

Verborgen tussen de Oudegracht, Hamburgerstraat en Lange Nieuwstraat ligt de Abraham Dolehof, een oude kloostertuin die overdag vrij toegankelijk is. Deze tuin is vooral bekend door de ongeveer 170 jaar oude Oosterse plataan die er staat.

Je kunt het best door de poort in de Lange Nieuwstraat naar binnen, dan staat de boom meteen links van waar het pad zich verbreedt. Deze niet-inheemse boom komt oorspronkelijk uit Zuidoost-Europa en Turkije. De wetenschappelijke naam is Platanus orientalis. Hij is (in het zomerseizoen) herkenbaar aan het diep ingesneden blad en aan het aantal bolletjes (vruchtjes) die in groepjes van drie tot zes in de boom hangen. De hoogte van de boom is zo’n 25 meter en de omtrek op borsthoogte meer dan vier meter. De stam van de boom zit vol ‘wratten’, dit is geen ziekte, het zijn goedaardige zwellingen.

Een algemeen kenmerk van platanen is de afbladderende bast, waardoor een bruin-groen vlekkenpatroon ontstaat. De stam ziet eruit als een legpuzzel waar stukjes van ontbreken. Dit is een overlevingsmechanisme: de boom stamt uit gebieden waar het zo warm en droog kan zijn dat hij al vroeg in het seizoen blad verliest. De oude bast wordt afgestoten zodat de jonge groene bastcellen volop in het zonlicht komen.

Terug naar de hof die vernoemd is naar Abraham Dole en zijn vrouw Christina, die in 1412 hier het nonnenklooster Sint-Ursula stichtten. Het klooster werd opgeheven in 1580. De huidige hof is dus eigenlijk een oude kloostertuin. De kloosterkerk was wat nu de Lutherse kerk is, goed zichtbaar vanuit de tuin en beter dan vanuit de Hamburgerstraat: de Lutherse kerk was immers een schuilkerk (omdat na de Reformatie het Calvinisme de officiële godsdienst was) en die moest op een gewoon woonhuis lijken. Een deftige gevel is het echter wel.

Oase van rust

De kloostergebouwen omsloten de tuin, die er in de late Middeleeuwen heel anders uitgezien heeft. Van die oude gebouwen zijn nog enkele restanten bewaard, zoals de gewelven onder de school, nu een fotostudio, aan de zijde van de Oudegracht. Aan de overzijde van de Abraham Dolesteeg stond een ziekenhuisje dat ook bij het klooster hoorde. De ingang daarvan was via een tunneltje onder de steeg door, omdat de nonnen niet gezien mochten worden.

Het bomenbestand in de hof is ook afgezien van de monumentale plataan interessant. Middenin staat een walnoot die jaarlijks een goede notenoogst geeft. Scheur eens voorzichtig een blaadje open, dan ruik je de doordringende geur van etherische olie, die licht associeert met de smaak van een walnoot. Een andere bijzondere boom is de Anna Paulownaboom. Deze exoot bloeit met een lila kleur, vroeg in het voorjaar nog vóór het zeer grote blad verschijnt. Verder vinden we in de tuin onder andere een linde, Japanse kers en magnolia.

Zo is de Abraham Dolehof een oase van rust met een prachtige boom in onze drukke binnenstad. ’s Avonds is de hof gesloten en kunnen de bewoners, die ook het onderhoud plegen, genieten van deze rust. Laat het plekje maar een beetje geheim blijven.

Door: Gilde Utrecht. Rondleiders van Gilde Utrecht vertellen over verborgen en onbekende plekken in de stad.

1 Reactie

Reageren
  1. Marcel de Korte

    ‘Laat het plekje maar een beetje geheim blijven.’
    En dan gaan jullie erover berichten 🙂

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).