Doordat de ene afdeling van de gemeente bij een andere afdeling van de gemeente was vergeten te melden dat de bouwwerkzaamheden aan het gebouw van de culturele instelling BAK in de binnenstad begonnen waren, kan een tentoonstelling waar meer dan 120 kunstenaars bij betrokken zijn maar beperkt doorgaan. “Dit had niet mogen gebeuren”, vertelt een teleurgestelde Lodewijk Reijs, operationeel manager bij BAK.
De gemeente Utrecht is eigenaar van het gebouw aan de Pauwstraat 13A, waar 46 jaar lang podium RASA gehuisvest was. In 2017 werd er een nieuwe culturele instelling gevonden die – als onderhuurder – intrek nam in het gebouw. Het Utrechtse BAK, basis voor actuele kunst gebruikt het gebouw voor o.a. debatavonden, artist talks, kunstpresentaties, performances en audiovisuele installaties. Om het voormalige podium meer geschikt te maken als expositieruimten zijn er afgelopen jaren verbouwingen geweest. De meest recente daarvan begon begin dit jaar, en was gericht op het aanpakken van de achtergevel. De werkzaamheden zelf waren zo goed als klaar, en BAK was tevreden met het resultaat. Alles moest 1 april afgerond zijn want toen stond de opening gepland van de grote tentoonstelling UPS: Ultradependent Public School.
Alleen een paar dagen voor de opening bleek er iets grondig mis te zijn gegaan. De gemeente was als eigenaar van het gebouw vergeten te melden dat de verbouwing was begonnen. Dit had ze moeten melden bij: de gemeente. Dat is een verplichting omdat een inspecteur voor bouw- en woningtoezicht alles moet controleren, zoals of de werkzaamheden wel kloppen met de aangeleverde stukken bij de vergunning. Omdat de ene ambtenaar dus bij een andere ambtenaar was vergeten te melden dat de bouwwerkzaamheden begonnen waren, was bouwtoezicht te laat betrokken en was er onvoldoende tijd om de werkzaamheden te controleren. Ook was de brandmeldinstallatie niet tijdig gecertificeerd en voldeed de vluchtroute niet aan de eisen. Hierdoor konden de gemeente en de Veiligheidsregio Utrecht het gebouw niet veilig verklaren en kan de tentoonstelling in de geplande vorm niet doorgaan.
Tekst gaat verder onder afbeelding
Opening
“We hoorden op vrijdagavond dat het gebouw niet werd vrijgegeven terwijl de opening op zaterdag gepland stond. Met stoom en kokend water hebben we toen nog iets kunnen regelen waardoor we toch iets van een opening hadden”, vertelt Lodewijk Reijs, operationeel manager bij BAK. Een oplossing werd gevonden door het organiseren van een bouwplaatsbezoek, want formeel was het pand nog een bouwplek omdat het niet was vrijgegeven. Zo’n bouwplaatsbezoek kan echter maar met een beperkt aantal aanwezigen op hetzelfde moment en met aanvullende veiligheidsmaatregelen, zoals de inzet van brandwachten. Reijs: “Maar sindsdien is het gebouw weer dicht voor het publiek.”
Tot overmaat van ramp bleek toen de bouwinspecteur langskwam – de week nadat de tentoonstelling in volle glorie open had moeten zijn – dat er een mogelijk problemen zijn met de constructie. Bij een eerdere verbouwing in het pand is een tussenverdieping aangepakt, maar een van de balken blijkt mogelijk de nieuwe constructie niet te kunnen houden. Daardoor is nu een gedeelte van gebouw verder afgezet met bouwhekken. Dit had volgens BAK ook al eerder aan het licht moeten komen.
Tekst gaat verder onder afbeelding
In zekere zin gaat de presentatie nog wel door. Maar niet op de manier waar maanden aan gewerkt is. De tentoonstelling had als doel om mensen te activeren en communites te vormen, en gebruikt het beeld van een school als centraal begrip. Daarom is het gebouw van BAK omgevormd tot een soort schoolgebouw en zijn de ruimtes ingericht als varianten op een gymzaal, een copybar, een alternatieve bibliotheek, een microkosmische ruimte en een cafetaria. Op het publieke programma dat twee maanden duurt, tot eind mei, staan veel trainingen, symposia, rituelen, veldopnames, workshops, radioshows die de hele dag duren, lezingen, het delen van vaardigheden, bijeenkomsten en cook-offs. Veel van deze trainingen gaan (in aangepaste vorm) door maar het tegelijkertijd vormen van een community en een publiek ‘schoolgebouw’ kan maar heel beperkt plaatsvinden omdat het gebouw dus maar heel beperkt toegankelijk is. “Het is redden wat er te redden valt”, aldus Reijs.
BAK neemt het de gemeente kwalijk. Reijs vertelt: “We hebben keihard gewerkt aan deze tentoonstelling. Er komen kunstenaars uit allerlei landen, van de Filipijnen tot de Verenigde Staten. We wilden de tentoonstelling delen met Utrechters en we wilden de stad delen met mensen die van ver moeten komen. Het is allemaal heel erg spijtig.”
‘Iemand bij de gemeente heeft zitten slapen’
Reijs benadrukt overigens dat veiligheid het allerbelangrijkste is, BAK wil natuurlijk niemand in gevaar brengen. “Alleen hebben wij hier helemaal niks aan kunnen doen. En dan is het heel zuur dat we er wel mee geconfronteerd worden. Iemand bij de gemeente heeft zitten slapen. Iedereen wist dat deze opening eraan zat te komen, en dat het een heel belangrijk moment was. In een vorige fase van de verbouwing gingen er eerder ook al dingen mis. We dachten nog, dit moet niet nog een keer gebeuren. Er werd ons steeds toegezegd dat alles geregeld was. We gaan hier zeker nog het gesprek over aan met de gemeente.”
Het college van B&W is in een brief aan de gemeenteraad uitgebreid ingegaan op de situatie. “We betreuren deze situatie enorm en realiseren ons dat het voor BAK veel extra werk heeft opgeleverd om zich op het laatste moment aan te moeten passen aan de nieuwe situatie.” Ook wordt er vooruitgeblikt: “Zodra de opgeleverde werkzaamheden aan het pand zijn gecontroleerd, kan het verbouwde gedeelte van het pand worden vrijgegeven en kan de tentoonstelling ook door publiek zonder nadere (veiligheids)maatregelen worden bezocht. De gemeente doet er alles aan om dit zo snel mogelijk te kunnen doen.”
‘Zolang het gebouw gesloten blijft, moet BAK alle deelnemers teleurstellen’
Het college laat weten dat er gezocht is naar een alternatieve ruimte. BAK heeft voor deze tentoonstelling verschillende fondsen en subsidies gehad, en daar staat natuurlijk ook tegenover dat de tentoonstelling daadwerkelijk in zijn volledigheid moet plaatsvinden. “Naast dat een alternatieve ruimte niet direct voorhanden is, zijn de tentoonstellingen en workshops afgestemd op het gebouw. Zolang het gebouw gesloten blijft, moet BAK alle deelnemers teleurstellen. Ook kan BAK haar verplichting jegens de kunstenaars niet nakomen.” Verder zegt het college dat ze in gesprek gaan met BAK over de situatie en wat dit betekent voor financieel geleden schade. “Verder kijken we kritisch naar ons werkproces en onderzoeken we intern hoe dit heeft kunnen gebeuren en hoe we herhaling kunnen voorkomen.”
Het is nog onduidelijk wanneer het gebouw weer volledig wordt vrijgegeven. Tot die tijd kan er beperkt gebruikt worden gemaakt van de ruimtes. De tentoonstelling kan op deze manier niet volledig tot zijn recht komen en de trainingen kunnen in beperkte vorm doorgaan.
Wil je meer lezen over de tentoonstelling UPS: Ultradependent Public School? Dat kan op de website van www.bakonline.org. Daar is ook een lijst te vinden van alle programmaonderdelen die nog wel door kunnen gaan.
22 Reacties
ReagerenIn het utrechtse college zitten mensen die zonder enige bestuurlijke ervaring wethouder van de vierde stad van Nederland mochten worden. Utrechtse ambtenaren blunderen aan de lopende band met alles wat bouwen en vastgoed te maken heeft. Dit zal dus zeker niet het laatste ‘incident’ zijn.
“Tot overmaat van ramp bleek toen de bouwinspecteur langskwam – de week nadat de tentoonstelling in volle glorie open had moeten zijn – dat er een mogelijk problemen zijn met de constructie. Bij een eerdere verbouwing in het pand is een tussenverdieping aangepakt, maar een van de balken blijkt mogelijk de nieuwe constructie niet te kunnen houden.”
Het belang van een bouwinspecteur blijkt ook maar weer eens. Architect en aannemer hebben hier grote steken laten vallen. Bouwend Nederland staat er weer lekker op.
Maar waarschijnlijk heeft de Gemeente zich wel strak aan de volledig vrijblijvende Europese richtlijnen gehouden.
Ik ben niet meer verbaasd,
Nu zitten alle gemeentelijke diensten in één stadskantoor………
Blijkbaar is onze wereld burgemeester, de regie kwijt over haar ambtenaren, die werkelijk alles in soep laten lopen in de stad Utrecht.
Misschien toch eens wat meer tijd besteden aan de stad Utrecht en zijn ambtelijke organisatie, inplaats van wereld burgemeester te spelen.
Het gaat er niet zozeer om dat een ambtenaar iets is vergeten, maar dat de procedure niet klopt of niet wordt nageleefd. Hoewel de ambtenaar veel te verwijten valt en het de vraag is of hij of zij geschikt is voor de functie.
De ambtenaar heeft een chef en die heeft ook weer een chef. Veel gelegenheid voor overleg en terugkoppeling.
Een en ander roept de vraag op wat hier aan de hand is. Des te meer omdat het eerder is fout gegaan met bouwvergunningen en -toezicht. Is dit een fout volgens het gezegde ’waar gehakt wordt vallen spaanders’ of is dit een systeemfout van de ambtelijke organisatie van de gemeente Utrecht?
Wie zoekt dat uit?
Dit was helemaal niet nodig als Rasa na 49 jaar niet kunstmatig de nek was omgedraaid door de gemeente. Een zeer bijzondere culturele gemeenschap met naam en faam in binnen- en buitenland werd ingeruild door een nietszeggend standaard cultureel kwartetje; waarom dat zo moest en wie daar belang bij had is voer voor een goede onderzoeksjournalist. Enfin, de kwaliteit van kunst en cultuur is hier hard achteruit gegaan, een zinloze verbouwing is uitgevoerd en zelfs dat weet de gemeente allemaal nog te verprutsen. Kunst en cultuur staan duidelijk niet in de top 10 interesses van onze gemeente, ook al is de meerwaarde voor onze samenleving nog zo duidelijk.
Volkomen normaal inefficientie fenomeen wat bureaucratie heet.
Dat krijg je met overheden die veel te groot zijn. Politici en ambtenaren verzinnen een berg wetten, directieven en regels (de een nog nuttelozer dan de ander) en trekken vervolgens nog meer politici en ambtenaren aan om al die wetten, directieven en regels na te leven en nóg veel meer nutteloze wetten, directieven en regels te verzinnen. En op een gegeven moment zijn er dan zoveel wetten, regels en directieven (er zijn er iets van 100.000 in Nederland), dat zelfs de politici en ambtenaren zélf zich niet meer aan hun eigen bullshit kunnen houden. Verstrikt in het eigen web der krankzinnigheid.
Gelukkig is de oplossing voor dit soort problemen heel simpel; een shredder van 49,95 plus 5 minuten tijd voldoen al om alle onzinnige wetten, directieven, regels en arbeidsovereenkomsten van politici en ambtenaren doorheen te halen.
Ach meneer Scherpschutter, maakt u niet boos. U zou toch niet naar deze expositie zijn gegaan, want u had het toch geen kunst gevonden.
@SS: gelukkig dat er wetten en bouwvoorschriften zijn. De bouwsector maakt er zelf een enorm zooitje van – het gebouw is onveilig. Artikel wel gelezen?
Je verkondigt weer een hoop onzin.
Nou en? Kan de gemeente bestaande regels niet veranderen of op een andere wijze interpreteren?
@Moniek
Expositie? Welke expositie, Moniek? Waar heeft u het over? Volgens mij gaat het hier om een tentoonstelling, Maar goed. Als kunst volgens u iets is dat je kunt ‘vinden’, dan is het wellicht ook niet zo vreemd dat u het verschil tussen de twee begrippen niet kent.
Ik heb eens op de site van die expositie gekeken, en ik snap echt he-le-maal niets van wat er staat (en da’s niet omdat het in het Engels is). Ik vraag me serieus af hoe veel mensen hiernaartoe zouden gaan.
Niettemin: blijft een sneu verhaal. Ik hoop dat ze het snel gefikst krijgen.
‘De tentoonstelling had als doel om mensen te activeren..’ Geldt niet voor ambtenaren.
zet het maar in het stadskantoor neer dan…
De Gemeente Utrecht is een bedrijf dat zwaar ziek is en gereorganiseerd moet worden, te beginnen met trainingen klantgerichtheid naar haar inwoners toe. En als bij ieder bedrijf afscheid nemen van ambtenaren die niet voldoen.
Door Berenschot is ook nog eens vastgesteld wat velen al wisten: https://www.duic.nl/algemeen/kritisch-rapport-over-dossier-dat-utrecht-bijna-miljoen-euro-aan-dwangsommen-kost-regie-ontbreekt/
Goh. Een “expositie” waar niemand naar toe gaat en geen hond wat van snapt gaat niet door. Kamervragen !!
Maar ff serieus, het belasting geld was toch aal verspild aan de organisatie hiervan, of het nou doorgaat en er geen hond komt of niet doorgaat maakt marginaal verschikl.
@jeanne – je stelt dat het gebouw onveilig is. Dit kan ook slechts “onveilig volgens de de regels” betekenen. Dat betekent níet dat het onveilig ís.
@scherpschutter heeft dit keer zéker een punt!
@scherpschutter @moniek: ter lering ende vermaek – een expositie en een tentoonstelling dat is hetzelfde.
@Chef Plongeur
Ga u schamen.
@Scherpschutter
Voor de zekerheid maar even een woordenboek opgeslagen. Je kunt nooit weten waarmee men uw gram opwekt. Je kunt de begrippen tentoonstelling en expositie rustig door elkaar gebruiken. Uw reactie slaat wat dat betreft nergens op. Kunstenaars maken kunst, weet u wel? En kunst exposeer je of stel je ten toon.
Als ik het me goed herinner, vond u de stoel op het Stationsplein maar niks. Geen kunst dus. Kunst is wel degelijk iets wat je kunt “vinden”. De een vindt het niks, de ander waardeert het wel als zodanig. Het is ook sterk aan tijd gebonden. Smaken verschillen. U komt me voor als iemand die b.v. zwijmelt bij Vermeer. Dat is ook erg mooi, maar er is nu eenmaal veel meer. Een exacte definitie van kunst is erg lastig of zelfs onmogelijk te formuleren. Of hebt u misschien wel een definitie paraat?