De getekende stad: De Neude, 1957 | De Utrechtse Internet Courant De getekende stad: De Neude, 1957 | De Utrechtse Internet Courant

De getekende stad: De Neude, 1957

De getekende stad: De Neude, 1957
De Neude getekend in 1957 door Chris Schut.
Sinds begin januari is het tweede deel van de tentoonstelling De getekende stad te zien in Het Utrechts Archief, dit keer met tekeningen van de Utrechtse binnenstad uit de 20e eeuw. In DUIC belichten we een aantal van deze tekeningen. Deze week: Chris Schut tekent de Neude (1957).

Sinds begin januari is het tweede deel van de tentoonstelling De getekende stad te zien in Het Utrechts Archief, dit keer met tekeningen van de Utrechtse binnenstad uit de 20e eeuw. In DUIC belichten we een aantal van deze tekeningen. Deze week: Chris Schut tekent de Neude (1957).

Chris Schut (1912 – 2000) was een van de productiefste Utrechtse tekenaars van de 20e eeuw, met een naar eigen zeggen ‘onverklaarbare behoefte tot tekenen, die me met de moedermelk is ingegeven’. Zijn tekeningen zijn direct herkenbaar aan de vele details erop: de auto’s, fietsen, kinderwagens, verkeersborden, gevelreclames en vooral de mensen in de stad met al hun bezigheden. Chris Schut maakte deze tekening van de Neude in 1957 vanuit het pand van Drogisterij Woortman, Neude nummer 3. Aanleiding was de aanstaande sloop van het huizenblok in het midden, dat moest wijken voor de bouw van de Neudeflat. Op de achtergrond steekt de bovenverdieping van het huis Blankenburg aan de Oudegracht boven de daken uit. Recht is nog net een hoek van het hoofdpostkantoor zichtbaar, waarvoor een auto van de PTT staat geparkeerd.

20160203-neudeflat-011Opvallend zijn de vele auto’s op het plein, op de plek die vandaag de dag vol de dag vol staat met terrassen. De Neude werd na de sloop van het noodgebouw van Galeries Modernes in 1946 ingericht als parkeerplaats, iets waar in die tijd een groot gebrek aan was in de binnenstad. Geparkeerd staan verschillende bestelwagens van de bodediensten op de Neude, waar bedrijven goederen voor verzending konden afleveren.

Hier vandaan vertrokken er autodiensten naar nabijgelegen gemeenten als Hilversum en Zeist, maar ook naar Amsterdam. Op het plein staan stapels goederen die zijn klaargezet voor transport. Schut tekende maar liefst drie verkeersagenten: de Neude was in de jaren ’50 een belangrijk verkeersknooppunt in de stad, waar het verkeer nogal eens vastliep. Wellicht dat de agent aan de rechterkant toeziet op de handhaving van het eenrichtingsverkeer dat twee jaar eerder was ingevoerd.

Tekeningen in het archief
Chris Schut was een geboren Amsterdammer die het grootste deel van zijn leven in Utrecht woonde, waar hij ook lange tijd als tekenleraar werkte. Het liefst werkte hij in zijn autootje, maar hij tekende ook graag vanaf het dak van hoge gebouwen, waar hij een aantal indrukwekkende stadsgezichten maakte. Deze tekeningen leveren een prachtig kleurrijk stadsbeeld op, uit het tijdperk van voor de kleurenfotografie. Het Utrechts Archief kocht sinds de jaren ’40 bijna driehonderd werken van Schut aan, zoals bijvoorbeeld te lezen is in een brief van archivaris van Campen aan de Utrechtse burgemeester uit 1943: “door de teekenaar Chr. Schut werd mij te koop aangeboden een waterverfteekening van groot formaat voorstellende een gezicht van de Jacobitoren af over een gedeelte van wijk C en het Vredenburg. Daar de teekening genoemd stadsgedeelte met groote nauwkeurigheid weergeeft en de uitvoering op aantrekkelijke wijze is geschied, acht ik het van belang dit werkstuk in het archief op te nemen. Ik verzoek u daarom mij toe te staan de teekening voor het gevraagde en niet hoog te noemen bedrag van f35,- aan te koopen”.

Markante details
Schut maakte zijn tekeningen in het hele land. In Utrecht zijn er niet alleen bij Het Utrechts Archief, maar ook in het Spoorwegmuseum werken van zijn hand te vinden. Het Spoorwegmuseum bewaart pentekeningen van stations als Utrecht, Rotterdam, Schiedam en Tilburg. Volgens conservator kunst Jos Zijlstra van het Spoorwegmuseum zijn het waardevolle werken in de collectie: “Op het eerste oog zie je vluchtige schetsen, maar als je goed kijkt zijn het nauwgezette tekeningen met markante details van de stations, of van de bouw ervan. De tekeningen van Schut geven een prachtig tijdsbeeld van de situatie in de jaren ‘50 en begin jaren ‘60”.

De tentoonstelling De getekende stad is nog tot en met 30 april te zien in Het Utrechts Archief.

chris-schut
Chris Schut aan het werk op het dak van de Jacobitoren

8 Reacties

Reageren
  1. G.H.

    Een prachtige tekening, en wat was die hoek ooit mooi zeg…

    Helaas heeft de generatie boven mij besloten dat deze onaangetaste binnenstad verkracht moest worden en heeft men dat vreselijke Neudeflatgezwel erop gezet.
    Als de daarvoor verantwoordelijken nog leven, zouden zij alsnog moeten worden vervolgd voor hun misdaden.

  2. Erwin

    Helemaal eens met GH.
    Enorm jammer ook dat er niet meer geparkeerd kan worden op de Neude aangezien er nog steeds een tekort aan parkeerplaatsen is.

  3. Rene

    @GH, nou inderdaad… Wat een prachtige parkeerplaats was het destijds.

  4. WvR

    @G.H.: Ik vond die hoek het mooist op 1483, September, 17:59. Dat was de hoek zo als’ie had moeten blijven. Die mooie hoek die jij herinnert? Niks. Nul. Bestond niet. Een gotspe vergeleken met 1483.

  5. Sjonnie

    Ook mooi: al die bomen op het Neude. En die auto’s.

  6. stef

    Gemiste kans om Neudeflat niet af te breken een paar jaar geleden toen de gemeente besloot het pand te verlaten. Wat kleinschaliger gebouwen hadden er neergezet kunnen worden, a la op de tekening, beter passend bij de omgeving.

    Overigens mag van mij dat oude postkantoor ook wel tegen de vlakte – maar dit geheel terzijde.

  7. Bram de Goede

    de Neudeflat is geen eigendom van de gemeente, die heeft hier niets over te zeggen. Er zijn foto’s met alleen maar auto’s op De Neude, willen we daar naar terug?

  8. chantal

    @Bram: de objectivisten/Toine Goossens/gl-haters/vreeswijken/autominners zouden daar inderdaad geen bezwaar tegen hebben.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).