De naam Herman Saftleven doet mogelijk bij niet veel mensen een belletje rinkelen, maar zijn werk waarschijnlijk wel. Zo maakte hij tussen 1674 en 1677 een reeks van twintig tekeningen van de ingestorte Domkerk en Pieterskerk. De kunstenaar heeft nu een eigen gevelsteen gekregen op de plek aan Achter Sint Pieter, waar hij tientallen jaren heeft gewoond en gewerkt.
Herman Saftleven (1609-1685) werd geboren in Rotterdam en rond 1632 verhuisde hij naar Utrecht. In honderden tekeningen, prenten en schilderijen liet hij zien hoe de stad er destijds bijlag. In de zomer van 1674 raasde er een storm over Utrecht, waardoor het schip van de Domkerk instortte en beide torens van de Pieterskerk zó beschadigd raakten dat ze noodgedwongen werden afgebroken.
Saftleven maakte tussen 1674 en 1677 verschillende tekeningen over de gevolgen van deze storm. Deze twintig werken werden in 1682 gekocht door het stadsbestuur van Utrecht en de reeks wordt momenteel gezien als een van de schatten van Het Utrechts Archief.
Tekst loopt door onder afbeelding

Topografie
Het werk van Saftleven draagt daarnaast ook bij aan de kennis van de historie van de stad. Zo bracht hij in meer dan 150 topografische tekeningen nagenoeg de hele, weliswaar vervallen, middeleeuwse stadsommuring in beeld.
De kunstenaar woonde en werkte tientallen jaren in het pand aan de Achter Sint Pieter 7. Samen met zijn vrouw Anna van Vliet, die lid was van het Utrechtse goudsmidsgilde, stichtte hij op deze plek een gezin. In dit huis maakte hij waarschijnlijk meer dan duizend tekeningen, prenten en schilderijen.
Tekst loopt door onder afbeelding
Bijzondere kunstenaar
Het is dan ook geen toeval dat de gevelsteen, gemaakt door beeldhouwer Toon Rijkers, op deze plek is gekomen. Onder meer wethouder Eva Oosters onthulde het werk dinsdag. “Herman Saftleven was een bijzondere kunstenaar. Zijn naam is misschien minder bekend, maar dat zijn zijn werken van de ramp absoluut niet. Het is prachtig om hem met deze gevelsteen te kunnen eren.”
De gevelsteen is een gezamenlijk project van het Utrechts Geveltekenfonds en de Vereniging Oud-Utrecht, en is gerealiseerd dankzij bijdragen van Centrum Management Utrecht, gemeente Utrecht, Vereniging Oud-Utrecht en de bewoners van het pand waar de steen nu hangt.
11 Reacties
ReagerenWie is de maker van de steen? Waarom wordt Laurens Schoenmaker niet genoemd?
Prachtig, aanwinst voor de stad!
Prachtige gedenksteen, Paul! Leuk weetje: in ditzelfde pand werd in 1935 Saftlevens latere collega Peter Vos geboren.
@ Otto: Toon Rijkers wordt toch genoemd. En welke rol had die Schoenmakers dan?
In antwoord op Niels: Laurens Schoemaker is een groot Saftlevenkenner en schrijver van het helaas uitverkochte boek ‘Wandelen over de Utrechtse stadswal’ met tekeningen van Herman Saftleven. Maar het is nog wel mogelijk om via de Utrecht Timemachine een wandeling rondom Utrecht te maken aan de hand van de tekeningen van Saftleven. https://utrechttimemachine.nl/routes/wandeling-door-het-17e-eeuwse-utrecht-van-saftleven
Prachtig stukje Beeldhouw Kunst door Toon Rijkers … @ Otto Nelemans…het artikel gewoon lezen !!! Maar wat ‘n geweldige Tekenaar was deze Herman Saftleven !!!
Mooi hoor. Wel weer jammer dat er geld bij zit van onze gemeente die een gigantisch begrotingstekort heeft.
Een mooi eerbetoon aan Herman Saftleven. Als voorbeeld is een tekening gebruikt die in het bezit is van: ‘National Galleries of Scotland. (A painter at his easel). Te zien is een tekenaar op de rug gezien met een soort veldezel. Een geschreven tekst inde tekening vermeldt: Herman Saftleven. Schilder tot Utrecht fecit 1672. Is het een zelfportret…?
Rinke Doornekamp
Eens met @Nina.
De gemeente is een vergiet. Maar de steen is prachtig, het oog wil ook wat, en dit is een feestje.
@Paul Krijnen
Wat een beroerde site is dat. En waarom is alles zo ver uit elkaar.
Paul Krijnen,
Het boekje ‘Wandelen over de Utrechtse stadswal’ is nog steeds te koop.
Bij de RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis in De Haag.
11,47 plus verzenden en BTW totaal 16,00 euro.