Als je binnenstapt in het Kruideniersmuseum brengen het geluid van de oude winkelbel en de zoete geur je terug in de tijd. Dit jaar is het precies vijftig jaar geleden dat het museum, toen nog ‘Betje Boerhave winkel en museum’, de deuren opende. In het historische pand aan Hoogt 10 is tot in de kleinste details een kruidenierswinkel nagebouwd, inclusief oud-Hollands snoep. Verder is er van alles te zien over de ontwikkeling van kruidenier naar de supermarkten zoals we die vandaag de dag kennen. Het museum draait op vrijwilligers, van wie de meesten al tientallen jaren betrokken zijn. Beheerder Henk Reuter (71) is sinds een aantal jaar ook een van die vrijwilligers. 

Hoe gaan jullie het jubileum vieren?

“Daarvoor zijn verschillende activiteiten op touw gezet. Zo is er onder meer een expositie over de ontwikkeling van een aantal assortimenten in de moderne supermarkt, zoals wasmiddelen en koffie. Ook wordt ons feestelijke jubileumjaar op vrijdag 31 mei om 15.00 uur door burgemeester Sharon Dijksma officieel geopend.”

Waar ben je trots op als beheerder?

“Ik ben vooral trots op onze vrijwilligers. Zonder hen zou dit museum er niet zijn. Het zijn bijna allemaal gepensioneerden en de meesten zijn hier al dik twintig jaar achter de toonbank te vinden. Dat is heel bijzonder. Ze kunnen heel leuk vertellen over hoe het er vroeger aan toe ging in een kruidenier. Zo was de vader van een van de vrijwilligers vroeger kruidenier. Na corona wilden alle vrijwilligers gewoon weer terugkomen. Twee van hen lukte dat niet meer vanwege gezondheidsproblemen. Dat vinden ze allebei nog steeds heel jammer. Alle vrijwilligers ervaren het hier echt als hun museum. Dat is mooi om te zien.”

Hoe ziet de toekomst van het museum eruit?

“We willen in ieder geval ook op zondagen open, maar daarvoor hebben we meer vrijwilligers nodig. Binnenkort komt er een nieuwe jongeman helpen. Het is voor het eerst dat er een kerel achter de toonbank komt meedraaien. We hebben die verjonging ook wel een beetje nodig. Ook willen we de openingstijden oprekken: van 11.00 uur tot 17.00 uur. Nu gaan we om 12.30 uur open, behalve op vrijdag. Verder hebben we nu jaarlijks zo’n 10.000 bezoekers. We streven ernaar dat aantal in de toekomst te verdubbelen.”

Waarom vind je het leuk om betrokken te zijn bij het museum? 

“Het vrijwilligerswerk is voor iedereen hier een soort vervanging van de bezigheden na je pensioen. Je kunt je ei hier kwijt. Ik ben sinds 2022 betrokken als klusjesman, knutselaar en organisator. Dat was nog tijdens de verbouwing. Het leek mij heel erg leuk om samen met allerlei professionals het museum, met al die geschiedenis, op een nieuwe plek op te bouwen. We hebben met z’n allen van niets iets gemaakt. Ook ben ik altijd fan geweest van boodschappen doen, al klinkt dat misschien raar. Hoe supermarkten hun producten aanbieden en de marketing erachter heeft me als consument altijd geïnteresseerd. Voor het museum heb ik destijds met alle supermarkten gesproken over de inrichting van hun vitrines. Dat was heel leuk om te kunnen doen.”

Tekst loopt door onder de foto

Wat voor herinneringen heb je zelf aan de kruidenier?

“Dan zie ik mezelf aan de hand van mijn moeder nog naar de kruidenier gaan. Als klein jochie vond ik die enorme stellingen in de winkel altijd indrukwekkend. Bovenin stonden blikken, bijvoorbeeld met spinazie erin. Ik vroeg me af hoe ze daar bij konden. De meneer had daarvoor een lange stok met een grijper eraan. Zo kon hij boven uit die stelling een blik pakken. In mijn tijd, dat was de jaren 60, begon ook het verzamelen van speldjes en sleutelhangers bij de kruidenier. Ook die zijn te zien in het museum.”

Wat was een van jouw eerste bezoeken aan Utrecht?

“Ik heb hier ooit op de hts (hogere technische school, red.) op de Oudenoord gezeten.”

Wat is je lievelingsplek in Utrecht?

“Ik vind de tuin achter het Kruideniersmuseum een geweldig hoekje. Die is overigens geen onderdeel van het museum. Ik ben zelf van de strakke architectuur, maar ik kan dit ook heel erg waarderen. Het is een oase van rust. Hier kan ik wel van genieten. Dat willen de buren ook graag zo houden. Er grenzen 21 huizen aan.”

Utrecht is…

“…een knusse stad.”

Tot 2019 was het Kruideniersmuseum, toen nog op Hoogt 6, voor veel mensen een snoepwinkeltje waar je even terugging in de tijd. Daarna volgde een verhuizing en een tijdelijke sluiting door de coronacrisis. In 2022 ging het museum weer open op een nieuwe plek iets verderop: in een gerestaureerd pand uit de 17e eeuw op Hoogt 10.

Het oude snoepwinkeltje is er nog steeds, maar het vernieuwde museum heeft nu meer ruimte dan vroeger. Een bezoekje is gratis. Het museum draait op de verkoop van onder meer het oud-Hollandse snoep en op fooien en giften van bezoekers.