Het Louis Hartlooper Complex bestaat vandaag tien jaar. Tijd voor een terugblik: wat heeft de komst van het filmhuis betekend voor Utrecht? Een kleine ode aan het LHC.

Het Louis Hartlooper Complex heeft vier bioscoopzalen, drie café’s en een groot terras en het filmhuis wordt regelmatig gebruikt voor premières en voor festivals. Vrij Nederland riep het Louis Hartlooper Complex ooit uit tot beste filmhuis van Nederland en dat is knap: LHC is een filmtheater dat zonder subsidie draaiende wordt gehouden.

Jos Stelling: “Mensen uit Moskou en Rome komen kijken hoe we het doen”

Zonder filmmaker Jos Stelling was het Louis Hartlooper Complex er nooit geweest. Hij richtte in 1978 de bioscoop Springhaver op, en besloot er in 2004 nog een op te richten in het voormalige politiebureau op de Tolsteegbrug, een rijksmonument in de stijl van de Amsterdamse School. Het bouwproces van het Louis Hartlooper Complex is te zien in het filmpje dat helemaal onder aan dit bericht te vinden is.

Het verhaal van het ontstaan van het Louis Hartlooper Complex is complexer dan u zou denken. Jos Stelling vertelt: “We hadden Springhaver al, daar waren we blij mee. Maar toen ontstond bij de gemeente het idee voor een multiplek. Daar zou Springhaver in opgaan, maar dat wilden we natuurlijk niet. Toen besloten we zelf nieuw aanbod te creëren en het oude politiebureau op de Tolsteegbrug te kopen.” De rest is geschiedenis.

Louis Hartlooper

Stelling noemde het nieuwe filmhuis naar Louis Hartlooper (1864-1922), een bekend en kleurrijk persoon uit de Utrechtse filmgeschiedenis: hij voorzag stomme filmvoorstellingen van commentaar. “Het was vrij ludiek: we moesten een naam hebben en we dachten dat het leuk zou zijn om het complex naar een Utrechtse held te noemen. Het mooie is wel: Louis Hartlooper is overleden op het Ledig Erf, en als hij nog even naar buiten had gekeken, had hij het politiebureau gebouwd zien worden.”

Bij dit verhaal hoort eigenlijk ook meteen het verhaal dat Stelling als een van zijn leukste herinnert. “Toen we net begonnen waren, kregen we een telefoontje. ‘Met Louis Hartlooper’, zei een man. We hingen meteen op, maar de man belde opnieuw. Het bleek de 84-jarige zoon van Louis Hartlooper te zijn, die geboren was in het jaar dat zijn vader stierf. Zijn hele leven lang had hij gezocht naar zijn vader, nu had hij hem eindelijk gevonden.”

Voorbeeld voor andere filmhuizen

We zijn nu tien jaar verder, is het Louis Hartlooper Complex geworden wat Jos had beoogd? “Het is zeker geworden wat de eigenlijke opzet was. We leven in een eeuw waar internet een grote rol speelt. Het gevolg hiervan is dat de maatschappij vereenzaamt en mensen individualiseren. We hebben een alibi nodig om er op uit te gaan, en een nieuwe bioscoopbeleving kan hier aan voldoen.” Het LHC is niet voor niets een voorbeeld geweest voor andere filmhuizen. “Er zijn mensen uit Rome en Moskou over de vloer geweest vanwege het sociale en culturele aspect dat Louis Hartlooper Complex heeft. Ik doel op de festivals die er worden gehouden, die lopen erg goed. Mensen hebben gewoon behoefte om elkaar te ontmoeten.”

‘Heeft u een nat washandje voor mij?’

“Zal ik nog een leuk verhaal vertellen? Er was een club van mensen die altijd bij ons vergaderden, zij mochten gratis naar de film. Ze moesten dan een zin zeggen tegen de cassière, die ze dan een kaartje gaf. Eens was de zin: ‘Heeft u een nat washandje voor mij?’ Het waren altijd rare zinnen, en de cassière snapte er niks van. Ze vroeg of de man de zin wilde herhalen. Toen moest hij die rare zin opnieuw zeggen, en ook nog eens harder. ‘Heeft u een nat washandje voor mij?’ De cassière begreep het nog steeds niet, ze wist gewoon van niks!”

De DUIC-redactie is niet de enige die vol lof spreekt over het Louis Hartlooper Complex en die het gevoel heeft dat het filmhuis niet weg te denken is uit het Utrechtse culturele leven.

Willemien van Aalst, directeur Nederlands Film Festival: “Het is een plek die cinema ademt”
“Ik vind het Louis Hartlooper Complex een bijzondere plek. Het is een plek die cinema ademt. Je voelt persoonlijke betrokkenheid van Jos al bij binnenkomst, dat zullen velen hebben. Het is een fijne plek om naartoe te gaan, voor een film en een borrel. Er hangt een gemoedelijke, prettige sfeer, er zijn mensen waar ik me prettig bij voel en er is een gevarieerd en kwalitatief aanbod van films. In het Louis Hartlooper Complex draaien films die ik persoonlijk interessant vind.
Door de speciale activiteiten als festivals en Q&A’s met filmmakers heeft het filmtheater iets extra’s. In het LHC, een prachtig gebouw bovendien, is dit allemaal mogelijk.”

Friederike Weisner, directeur van filmtheater ‘t Hoogt: “De programmering met commerciële arthouse lijkt vanzelf te gaan”
“Wij feliciteren het Louis Hartlooper Complex van harte. Het in tien jaar tijd een belangrijke, geliefde en goed bezochte filmplek geworden. Het blijkt uit cijfers dat mensen er graag heen gaan. Hoe dat komt? Het LHC vervult een behoefte, en dat is goede films op een prettige plek die goed bereikbaar is. De locaties van de andere (commerciële) bioscopen zijn niet zo aantrekkelijk. Het is daarnaast een fijne verblijfsplek, met goede zalen. De programmering met de commerciële arthouse doet het ook goed, het lijkt vanzelf te gaan.”

Philipp Wolff, eigenaar Wolff Bioscopen: “Het is echt een aanwinst voor Utrecht”
“Ik vind het Louis Hartlooper Complex leuk om heen te gaan, het is echt een aanwinst voor Utrecht. De komst van het filmtheater heeft zeker bijgedragen aan een positieve ontwikkeling van het filmklimaat in Utrecht, het heeft gezorgd voor een breder aanbod.
LHC heeft een eigen signatuur en bedient zo een specifiek segment. Je ziet dat het de behoefte dekt. Er is bovendien een beperkt aantal ongesubsidieerder filmhuizen, daarmee behaalt het LHC al een bijzondere status. Het heeft een plein in Utrecht ook nog levendiger gemaakt.”

Utrechtse filmmaker Marcel Prins: “Programmering en entourage zijn gewoon prettig”
“Het Louis Hartlooper Complex is een prettige bioscoop, ik kom er geregeld. Er draaien mooie films en je kunt er lekker een biertje doen op het terras. In Utrecht bestaat een soort driehoek van bioscopen met een alternatieve programmering, dat zijn het LHC, Springhaver en ‘t Hoogt. Het Louis Hartlooper Complex heeft ten opzichte van die andere bioscopen gewoon een gunstigere ligging, en de programmering en de entourage van de bioscoop zijn gewoon prettig.”

Blogger Max Urai van Cineville, een samenwerkingsverband van filmtheaters in Amsterdam, Haarlem, Den Haag, Delft en Rotterdam en Utrecht, schreef ooit over LHC:
“Voor de cinefielen van Utrecht is het ‘LHC’ net zo’n instituut als de Stadsschouwburg, of de Tivoli.
Als je voor de eerste keer het Louis Hartlooper Complex binnenloopt, overvalt je meteen het gevoel dat je hier nog wel eens zou kunnen verdwalen. Het gebouw is enorm en uitgebreid, vol trappen en hoekjes en deuren die nergens heengaan. Maar verdwalen zou een attractie op zich zijn.
Stelling is praktisch de Nederlandse Scorsese. Filmmaker van beroep, maar nog veel belangrijker: liefhebber. Die liefde voor film komt in het Louis Hartlooper Complex bijna uit de muren stromen. Alles, alles, alles is doordrongen van een bijna kinderlijke vreugde voor het kijken en maken van films, tot de naam aan toe.”

Tim Schipper, raadslid voor SP: “Meer mensen zijn geïnteresseerd geraakt in films door LHC”
“Ik vind het Louis Hartlooper Complex erg geslaagd, het is een fijn plekje Utrecht. Het is een combinatie van goede films, redelijke prijzen en horeca er omheen. Mensen blijven hangen, en ze worden naar binnen gelokt.
Ik denk dat meer mensen geïnteresseerd zijn geraakt in films en in een bioscoopbezoek door het LHC. Springhaver is wat meer verstopt dan LHC, en ‘t Hoogt heeft ontoegankelijkere films. De vergelijking tussen LHC en de Wolff- en Pathé-bioscopen kun je eigenlijk niet maken, het Louis Hartlooper Complex is veel intiemer.”

Donderdag en vrijdag om 18.15 uur wordt deze film gedraaid in Zaal 4 van het Louis Hartlooper Complex. Gratis kaarten daarvoor zijn bij de kassa te halen.