Interview Johan Gijsen van Le Guess Who? - Voorlopen in dwarsliggen | De Utrechtse Internet Courant Interview Johan Gijsen van Le Guess Who? - Voorlopen in dwarsliggen | De Utrechtse Internet Courant

Interview Johan Gijsen van Le Guess Who? – Voorlopen in dwarsliggen

Interview Johan Gijsen van Le Guess Who? – Voorlopen in dwarsliggen
Deerhunter in de Ronda, TivoliVredenburg. Foto: Juri Hiensch
De tiende editie van het internationaal geroemde Utrechtse muziekfestival Le Guess Who? komt eraan. Tussen 10 en 13 november wordt Utrecht overspoeld door internationale artiesten en muziekfanaten. Er staan zo’n 150 acts op de line-up, met daarnaast nog een stuk of 60 op Le Mini Who? Vorig jaar trok het festival vierduizend bezoekers per dag uit 48 verschillende landen en de organisatie verwacht er dit jaar nog meer. Mededirecteur en -oprichter Johan Gijsen verheugt zich vooral op het familiegevoel dat zijn festival met zich meebrengt.

De tiende editie van het internationaal geroemde Utrechtse muziekfestival Le Guess Who? komt eraan. Tussen 10 en 13 november wordt Utrecht overspoeld door internationale artiesten en muziekfanaten. Er staan zo’n 150 acts op de line-up, met daarnaast nog een stuk of 60 op Le Mini Who? Vorig jaar trok het festival vierduizend bezoekers per dag uit 48 verschillende landen en de organisatie verwacht er dit jaar nog meer. Mededirecteur en -oprichter Johan Gijsen verheugt zich vooral op het familiegevoel dat zijn festival met zich meebrengt.

“Muziek moet je raken”, zegt Gijsen terwijl hij in zijn filterkoffie roert. Gisteravond werkte hij alweer tot laat door om alles rond te krijgen: van de kleur van de polsbandjes tot de kleinste details van de programmering. Maar hij doet het graag, want alles wat hij doet is uit liefde voor de muziek. “Ik luister heel erg met mijn oren, maar ik moet het ook voelen. Dat is voor mij altijd een leidraad geweest. Ook tijdens de vijftien jaar dat ik programmeur was bij Tivoli.” Gijsen luistert al meer dan dertig jaar lang dag en nacht muziek. Hij verzamelde als kind al cd’s, spitte de muziekencyclopedieën door die hij elk jaar van Sinterklaas kreeg, maakte jaar-, maand- en weeklijstjes. “Als een echte nerd”, zegt hij. “Ik luister echt alles. De alternatieve kant had altijd wel mijn voorkeur. Nog steeds. Maar ik luister inmiddels ook veel naar wereldmuziek en jazz. Ik kan ook genieten van een pop-act, maar sta daar nu kritischer in omdat ik al zoveel heb gehoord. Nu klink ik een beetje als een oude lul, maar ja, dat ben ik dan ook.” Gijsen organiseert Le Guess Who? samen met zijn compagnon en jeugdvriend Bob van Heur. Daarbij doen ze geen commerciële concessies. “We programmeren alleen waar we zelf achter staan. Daar hebben we in het verleden úren over gediscussieerd: welke wel en welke niet. Dat is het festival volgens mij ten goede gekomen.”

Oprichter Johan Gijsen. Foto: Nienke Kamphuis
Oprichter Johan Gijsen. Foto: Nienke Kamphuis

Tijdens Le Guess Who? treden er op tientallen locaties in de Utrechtse binnenstad experimentele, obscure en bovenal veelbelovende artiesten en bands op. “Ik hou heel veel van Le Guess Who? omdat Bob en ik er ooit mee begonnen zijn vanuit een soort idealisme; er bestaat meer muziek dan je op de radio hoort. Dat is na tien jaar nog steeds de drijfveer achter het festival. Ik ben erg gericht op de beleving van de bezoeker”, zegt Gijsen. “We willen mensen prikkelen en inspireren. Als we samen bij een optreden staan kun jij het verschrikkelijk vinden en ik fantastisch – en als we een uur later ergens anders staan kan dat compleet omgedraaid zijn. Die randjes proberen we op te zoeken. Dat zijn de dingen die bijblijven.” Le Guess Who? valt op door de uitgebreide, niet-westerse programmering. Bands uit Ethiopië, Brazilië en Mali staan hier naast Britse en Amerikaanse bands op het podium. Gijsen: “Met name Bob zit zo diep in die muziekwereld. Mensen daaruit dragen hem echt op handen. Le Guess Who? is internationaal wel echt een dingetje geworden.”

Familiegevoel

Festival- en zaalprogrammeurs en platenbazen van over de hele wereld komen naar Le Guess Who? om te scouten. Zo waren er de afgelopen drie jaar elke keer vijf programmeurs van het grote Deense festival Roskilde. Dat vindt Gijsen extra mooi, omdat het nooit de insteek is geweest om een business-event te zijn. “Het is zo gegroeid. Het gaat ons puur om de muziek. De industriemensen zijn ook gewoon publiek hier. Als ze iets willen regelen, gaan ze maar samen ergens in de Utrechtse binnenstad koffiedrinken”, grinnikt hij. Dan serieus: “Ja, dat komt onze geloofwaardigheid ten goede, daarvan ben ik overtuigd. Ik denk dat zowel de artiesten als het publiek die oprechtheid wel voelen. Met Le Guess Who? creëren we een familiegevoel. De artiesten zijn ook een weekend samen met andere artiesten die ze bewonderen of zich verwant mee voelen. Ze voelen zich erg bij elkaar betrokken, komen bij elkaars soundchecks kijken. De vibes backstage zijn altijd heel goed, dat voel je.”

Met Le Guess Who? creëren we een familiegevoel

Ook bijzonder: die artiesten fietsen tijdens het festival gewoon gezellig door de stad. Je kunt zomaar Michael Gira van de Amerikaanse band Swans tegenkomen terwijl hij van de EKKO naar de Helling fietst, dwars door de oude binnenstad. Of zien dat de Canadese songwriter Mac DeMarco midden in de nacht een foto op Instagram post dat hij ergens in de stad in een friettent zit. Gijsen: “Dat familiegevoel. Dat houden we heel erg in ons achterhoofd.”

Curatoren

“We zijn de laatste jaren veel bezig geweest met hoe je bands de juiste context kan geven. Soms is onze muziek best wel vaag, maar als je ervoor openstaat kun je je er echt in mee laten slepen. Ik vind het heel gaaf dat dat steeds weer lukt tijdens Le Guess Who?” Gijsen en Van Heur laten pioniers uit verschillende muziekscenes een programma samenstellen binnen het festival. “Die curatoren programmeren artiesten die zij inspirerend vinden. Ze halen vaak inspiratie uit heel verschillende muzieksoorten. Er zitten best wel eens obscure dingen bij, maar die krijgen context onder de vleugel van de curator. Zo bereik je mensen met bijzondere muzieksoorten die ze anders misschien niet zouden zijn tegengekomen”, legt de directeur uit. Voor deze tiende editie zijn er maar liefst vier curatoren in de arm genomen. Een daarvan is de Amerikaanse rockband Wilco, die ook het festival opent. Johan haalde de band al eerder eens naar Tivoli en verheugt zich erop hen weer te zien, ook een beetje uit jeugdsentiment. “Bob en ik komen allebei uit midden-Limburg. We zijn jeugdvrienden en waren van jongs af aan met muziek bezig. We zijn opgegroeid met Wilco’s debuutplaat uit 1994. De leden van die band komen uit verschillende hoeken: de jazz, de experimentele muziek, de country-folk. Dat is eigenlijk ook wel een beetje het spectrum waar wij ons mee bezighouden. Daarom vonden we het interessant om hen te laten cureren op Le Guess Who? Ze vertegenwoordigen een groot gedeelte van de muziek waar wij voor staan en ontwikkelen zich elk jaar. Dat vind ik mooi om te zien.”

Bo Dingen. Foto: Juri Hiensch
Bo Dingen. Foto: Juri Hiensch

Voor het jubileum komen veel artiesten die de afgelopen jaren op het festival hebben gestaan terug, zoals de Amerikaanse singer-songwriter Ryley Walker. Gijsen: “Hij komt voor de derde keer naar Le Guess Who? Ik vroeg hem een keer wat zijn drie favoriete bands zijn, toen zei hij: “Pink Floyd, Led Zeppelin en de Nederlandse band The Ex.” Die laatste treedt dit jaar ook bij ons op en organiseert op de zondag een programmaonderdeel. Ook grappig: de Braziliaanse grande dame van de samba, Elza Soares, treedt bij ons op. Ze zong ook bij de opening van de Olympische Spelen en heeft dit jaar best een tegendraadse plaat uitgebracht die overal goed ontvangen wordt. Het Amerikaanse muziekblog Pitchfork schreef een recensie over haar, waarin haar begeleidingsband wordt vergeleken met The Ex. Daar heb je weer dat familiegevoel: alles komt samen bij ons, dat is gaaf.” Zelf verheugt Johan zich op Les Filles De Illighadad, twee meisjes uit Niger die nog nooit buiten hun geboorteland zijn geweest. Ze treden drie dagen op rij op; donderdag, vrijdag en zaterdag. “We postten het op onze Facebook-pagina en dat bericht kreeg gewoon 1900 likes. Ik vind hun plaat waanzinnig en het is heel bijzonder dat je ze bij ons voor het eerst kan zien in Europa. Ze maken een soort woestijnblues: Nigerese moderne folk”, zegt Gijsen. Le Guess Who? sluit dit jaar af met een speciaal project van Jonny Greenwood van Radiohead. Hij sloot zich dit jaar samen met een Israëlische componist en een orkest op in een vijftiende-eeuwse tempel in India. Gijsen: “Er is een documentaire over gemaakt die op het Filmfestival van Rotterdam heeft gedraaid. Zij komen ons festival afsluiten, daar zijn we heel trots op.”

Ik sta er gepassioneerd in en wil nooit losstaan van de inhoud en dat is de muziek

Le Mini Who?

“Als je niet zo bekend bent met alternatieve muziek kan Le Guess Who? misschien hoog gegrepen zijn”, geeft Gijsen toe. Om zichtbaarder te zijn in de stad is er sinds 2011 ook het gratis toegankelijke Le Mini Who? Hier zie je veel artiesten van eigen bodem optreden in verschillende cafés, koffiezaakjes, winkels en podia in en rond de Voorstraat. Gijsen: “Het werkt supergoed; we krijgen positieve berichten van de ondernemers uit de buurt. Het is lekker druk, er is iets te doen en het is gezellig. Dit jaar breiden we uit door ook de bewoners van de Breedstraat erbij te betrekken. Zij kunnen verschillende dingen doen: koken voor de bezoekers en artiesten, huiskamerconcertjes hosten, er is een posterexpositie door de wijk. We willen onze internationale bezoekers graag de stad in sturen, zodat ze door de wijk wandelen en Utrecht ervaren. We horen van onze bezoekers dat ze Le Guess Who? fantastisch en  Utrecht als festivallandschap echt waanzinnig vinden.” De Utrechtse sfeer past bij Le Guess Who?, vindt Gijsen. “Terwijl we een festival zijn voor experiment, hebben we toch ook wel een vibe van: doe maar normaal dan doe je al gek genoeg. Utrecht is best down to earth. En de stad heeft natuurlijk een rijke geschiedenis en ademt cultuur.”

De schotten weghalen

Vorig jaar stopte Gijsen na vijftien jaar als programmeur bij TivoliVredenburg om zich helemaal op Le Guess Who? en projecten als het festival Into The Great Wide Open te storten. “Het was ook de periode dat de nieuwe cultuurnota voor de deur stond. Het festival is enorm gegroeid de afgelopen jaren, dat vraagt meer focus dan ik eerder kon geven. Ik moest een keuze maken. Het was voor mij een logische stap om bij TivoliVredenburg een stoel vrij te maken voor een jongere programmeur om me bij Le Guess Who? meer bezig te kunnen houden met hoe we de stad beter bij het festival kunnen betrekken. Ik sta er gepassioneerd in en wil nooit losstaan van de inhoud, en dat is de muziek.” Het wierp zijn vruchten af, want deze zomer kreeg Le Guess Who? een meerjarige subsidie van 125.000 euro per jaar, van het landelijke Fonds Podiumkunsten. Nu zijn de organisatoren aan het kijken hoe ze het festival de komende vier jaar aan de achterkant beter kunnen inrichten. “We willen de schotten tussen de verschillende muziekstromingen weghalen; ik ben er heilig van overtuigd dat je modern, klassiek, jazz, metal en elektronische muziek prima naast elkaar kan programmeren. We willen de komende jaren daar veel meer op doorborduren en meer artiesten uit verschillende windstreken programmeren. En we hopen Utrecht nog meer mee te krijgen. Het mag in onze maatschappij wel wat gedurfder, ook in de kunst- en cultuursector. Ik geloof in durven veranderen, lef tonen, risico’s nemen. In voorlopen in dwarsliggen. Dat is volgens mij heel gezond en er ontstaan mooie dingen uit. Ik hoop daar met Le Guess Who? een steentje aan bij te dragen.”

Het mag in onze maatschappij wel wat gedurfder, ook in de kunst- en cultuursector

 

3 Reacties

Reageren
  1. Ouke Arts

    Held

  2. Arjan

    Ja, heel mooi festival dat we moeten koesteren. Elk jaar weer goede kwaliteit optredens van zeer diverse artiesten, dus ben er dit jaar wederom bij. Leuk stuk trouwens

  3. Nicole

    Le guess who? Is een pareltje voor de stad, ga zo door!

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).