Moet de Domtoren het hoogste gebouw van Utrecht blijven? Dat is de Vraag | De Utrechtse Internet Courant Moet de Domtoren het hoogste gebouw van Utrecht blijven? Dat is de Vraag | De Utrechtse Internet Courant

Moet de Domtoren het hoogste gebouw van Utrecht blijven? Dat is de Vraag

Moet de Domtoren het hoogste gebouw van Utrecht blijven? Dat is de Vraag
Archiefbeeld DUIC / Robert Oosterbroek
465 treden, 112 meter hoog – iedere Utrechter weet meteen waar het over gaat. Het hoogste gebouw en hét symbool van de stad: de Domtoren. De toren van de Domkerk bepaalt in hoge mate het beeld van Utrecht. Veel Utrechters zijn door de grootse bouwplannen van de afgelopen decennia bang geweest dat het zicht op de toren door hoogbouw ontnomen zou worden. In 1997 werd al een motie ingediend om hoger bouwen dan de Domtoren te voorkomen. De historische binnenstad is daarom gevrijwaard van hoogbouw. Daarnaast blijft de icoon zichtbaar vanaf belangrijke aanrijroutes, zoals de Utrechtseweg vanuit De Bilt, en andere zichtlijnen. Er werd voorgesteld op twee plekken wél hoger te bouwen: op de westzijde van het stationsgebied en in Leidsche Rijn Centrum. Maar vooralsnog is de Domtoren het hoogste gebouw van de stad. Moet dat zo blijven? Dat is de vraag.

465 treden, 112 meter hoog – iedere Utrechter weet meteen waar het over gaat. Het hoogste gebouw en hét symbool van de stad: de Domtoren. De toren van de Domkerk bepaalt in hoge mate het beeld van Utrecht. Veel Utrechters zijn door de grootse bouwplannen van de afgelopen decennia bang geweest dat het zicht op de toren door hoogbouw ontnomen zou worden. In 1997 werd al een motie ingediend om hoger bouwen dan de Domtoren te voorkomen. De historische binnenstad is daarom gevrijwaard van hoogbouw. Daarnaast blijft de icoon zichtbaar vanaf belangrijke aanrijroutes, zoals de Utrechtseweg vanuit De Bilt, en andere zichtlijnen. Er werd voorgesteld op twee plekken wél hoger te bouwen: op de westzijde van het stationsgebied en in Leidsche Rijn Centrum. Maar vooralsnog is de Domtoren het hoogste gebouw van de stad. Moet dat zo blijven? Dat is de vraag.

Ernst Haitsma – CDA-fractievoorzitter van 1990 tot 2000

‘Liever torenhoge ambities op andere terreinen’
“In 1997 waren er plannen om in het stationsgebied een woontoren te bouwen van 140 meter hoog. Dat was voor mij de aanleiding in december 1997 een motie in te dienen om niet hoger te bouwen dan de Dom. De werd door de gemeenteraad aangenomen. De woontoren werd al snel de ‘Piek van Riek’ genoemd naar de stedenbouwkundige Riek Bakker die het stationsgebied moest aanpakken. Met de motie was de woontoren van de baan. De Domtoren is terecht de trots van Utrecht: een symbool, een landmark en bepalend voor de skyline van de stad. En dat al vele eeuwen. Die moet je niet van de troon willen stoten, was mijn gedachte – en nog steeds. In de hoogbouwvisie van de gemeente las ik later: ‘mee blijven spelen in de Deltametropool is een belangrijk argument voor een aantal hoge bouwpieken, net als in Rotterdam en Amsterdam. Vandaag wordt de geschiedenis van morgen geschreven.’ Zeker, maar doe je dat met hoogbouw, of poets je daarmee de geschiedenis weg? Als stad kun je beter gaan voor torenhoge ambities op andere terreinen, zoals het Utrecht Science Park, het kloppende hart van Europa’s meest competitieve regio. Daar wordt druk gezocht naar nieuwe oplossingen voor een langer en gezonder leven. Dat is toch een veel meer waardevolle en inhoudelijke ambitie dan hoog, hoger, hoogst bouwen? Laat de schitterende Domtoren nog eeuwen de hoogste zijn in Utrecht en vier straks in 2021 dat de bouw van de Dom zevenhonderd jaar geleden begon, en zing uit volle borst: ‘Als ik boven op de Dom sta / kijk ik even naar benee / dan zie ik het oude gragie / het Vreeburg en Wijk C / Ja, dan springt m’n hartsie open’.”

Maarten van Rossem – historicus

‘Laten we het zicht op dit indrukwekkende monument niet verpesten’

“Ik vind dat de Domtoren het hoogste gebouw van Utrecht moet blijven. 110 meter hoog is ruim voldoende. Nederland is geen land voor imponerende hoogbouw, Utrecht heeft ook geen behoefte aan ‘imponeerbouwen’. Het geen dringende noodzaak. We hadden jaren geleden al het gedoe om de ‘Piek van Riek’. In Leeuwarden heb je met de Achmeatoren ook een zeer bezwaarlijk gebouw dat je van tientallen kilometers afstand kunt zien. Wel grappig is dat er vroeger in Utrecht is geprotesteerd tegen de hoogte van de Dom, maar het is een prachtig en magnifiek ding. Laten we het zicht op dit indrukwekkende monument niet verpesten. Bij imponerende hoogbouw denken ze vaak aan Manhattan, maar rond hoogbouw moet ook weer vrije ruimte zijn en in die zin vreet het precies evenveel ruimte – dit heb ik overigens van mijn broer geleerd. Esthetisch gezien is de Domtoren zeer bevredigend en al bijna zeveneneenhalve eeuw in alle opzichten hét symbool van de stad. Dat betreft overigens vooral de toren. Ik vind de kerk maar een treurig restant van wat het ooit was en geen bijzondere kerk. De toren is de moeite waard om goed te onderhouden en plaats er dan geen glazen blokken voor. Daar wordt niemand blij van, behalve als ze na vijftig jaar weer worden afgebroken.”

Manon van der Wiel – secretaris Commissie Welstand en Monumenten

‘Heb respect voor de Utrechtse icoon’

“Het onderwerp ‘hoger bouwen dan de Dom‘ blijft Utrecht bezighouden. Dreigt die ‘heilige’ hoogtegrens van 112 meter doorbroken te worden, of komt die zelfs maar in de buurt, dan komt de vraag weer aan bod. Ik wil er dan ook niet vanuit mijn functie op reageren, maar persoonlijk, als inwoonster van Utrecht en liefhebster van deze stad. Gelukkig wordt de vraag nu niet ingegeven door een luchtkasteel buiten alle proporties, zoals ‘de Belle van Zuylen’ een aantal jaren geleden, in Leidsche Rijn. De aanleiding is anno 2017 bescheidener: verdichting in het Stationsgebied, dat ook de lucht in gaat. Wat mij betreft is de sky niet de limit in Utrecht, maar inderdaad… de Domtoren is hoog genoeg om stevige hoogbouw mogelijk te maken – passend bij de omvang van de stad. Maar wel met respect voor de Utrechtse icoon: al sinds eeuwen bepaalt de Domtoren onze skyline, die niet overschreeuwd hoeft te worden. Laat hem zijn signaalfunctie behouden: ‘we zijn weer thuis’.”

Jan Bakers – architect uit Utrecht

‘Gelukkig hebben we veel verstandige stedenbouwkundigen’

“Het is fantastisch dat je de Domtoren hebt. Die moet je koesteren en er met alle respect naar kijken. We moeten niet streven naar veel iconische hoogbouw, zoals bijvoorbeeld Rotterdam dat doet. Utrecht moet bouwen vanuit een eigen identiteit. Den Haag is de regeringsstad, Rotterdam de havenstad en Amsterdam de hoge stad. De identiteit van Utrecht moet je op een heel A4’tje uitleggen, maar één ding is evident: de Domtoren. Die heeft een karakterologische schets en ik ga er steeds meer van houden. Dat de oude stad wordt teruggebracht, is een goede zaak. Het herstellen van de singel refereert aan Utrecht als een complete en oude stad. Daaromheen is hoogbouw prima. In Amsterdam speelt er eenzelfde discussie; in het Sluiskwartier wordt gedebatteerd of de hoogbouw die daar is gepland teruggebracht moet worden tot ‘zes hoog’, met dezelfde dichtheid. Wat je vaak ziet bij hoogbouw in Nederland is dat de toplaag de mensen met het meeste geld aantrekt en ook de onderste laag populair blijft. Maar in de tussenlaag blijf je zitten met veel appartementen. Daar gaat het mis. Ook is er in Nederland geen aanleiding om zo hoog te bouwen. Binnen Utrecht moeten geen hoge torens komen, maar moet de stad verder verdicht worden. Je kunt het college een compliment geven over hoe ze dat hebben gedaan en zoeken naar meer manieren om de stad te verdichten. Het is niet voor niets zo populair om hier te wonen. Het is een oprecht leuk debat, dat je inhoudelijk moet voeren. Gelukkig hebben we veel verstandige stedenbouwkundigen hier.”

21 Reacties

Reageren
  1. Barend

    Binnen de singels: neen. Daarbuiten: mag best, een enkel accent met respect voor de zichtlijnen. Leidsche Rijn: omhoog, met die platte doos.

  2. 3500

    Beetje vreemd om alleen maar tegenstanders van hoger dan de Dom bouwen aan het woord te laten.

  3. Kees N

    Wie vorig jaar de tentoonstelling over de Dom in het Centraal Museum heeft gezien, weet dat de Dom in de loop der eeuwen in heel Europa indruk heeft gemaakt. Het zou jammer zijn als het zicht op de Dom van veraf nog verder beperkt zou worden. (Hoewel ik de behoefte aan gebouwen ook herken: we willen over 1000 jaar toch ook herinneringen aan het begin van dit millennium!) Maar ik moet toch ook wat meewarig glimlachen als ik in Londen langs Saint-Martin-in-the-fields loop; Saint-Martin is goed te zien, maar die fields…

  4. Bill

    Omhoog met die torens, maar buiten de singel. Dus in het stationsgebied geen enkel probleem om die grens richting de 150 meter op te zoeken, mits het goede, tijdloze architectuur is, die net zo wordt omarmt als de Domtoren.

    En inderdaad, laat de zichtlijnen naar de Domtoren vrij als respect naar de toren.

  5. Michiel

    Interessant dat er zo’n scala aan meningen in dit stuk is opgenomen zeg!
    Er zijn volgens mij toch ook veel Utrechters van wie de hoogtelimiet best losgelaten zou mogen worden, zeker nu er de laatste juist veel nieuwbouw tegen die limiet aan wordt gebouwd. Elders zag ik iemand de term “Utrechtse Tafelberg” gebruiken, wat wel een mooie manier is om te omschrijven hoe de skyline er straks uitziet, met allemaal dikke gebouwen van ongeveer dezelfde hoogte.
    Uiteraard moeten de belangrijke zichtlijnen naar de Dom gewaarborgd blijven en moet we niet binnen de singels hoogbouw neer gaan zetten (we zullen het maar niet hebben over Hoog Catharijne en de Neudeflat). Maar aan de westkant zouden één of twee mooie hoge torens echt niet misstaain. Van Rossem’s statement dat Nederland “geen land is voor imponerende hoogbouw” slaat kant noch wal. Die hoogbouw is er in steden als Rotterdam en Den Haag wel. Waarom zou dat dan in Utrecht niet kunnen?

  6. Stedelijk

    @ Michel

    Omdat Utrecht dan op Den Haag en Rotterdam gaat lijken en mensen willen nu juist in Utrecht wonen vanwege de eigen identiteit. Groot stadje spelen gaat het begin van het einde worden van Utrecht.

    Er trekken nu al veel mensen weg uit Utrecht, naar de middelgrote steden, omdat Utrecht zichzelf aan het verliezen is. Slechte beleidskeuzes markeren momenteel het Utrechtse beleid en bedriegen de identiteit. Hoogbouw, het stationsgebied en het stukje voor de jaarbeurs zijn daar exemplarisch voor. Het bedreigt Utrecht eerder dan het de stad versterkt.

  7. Kees

    @Michiel: omdat Utrecht geen Den Haag of Rotterdam is. Utrecht is veel kleiner en heeft geen rivier of zee om een skyline aan te bouwen. Utrecht is groot om z’n kleinheid en diversheid. Waarom hoge torens bouwen? Om te kunnen zeggen dat je in een grote stad woont? Dit is toch oppervlakkige egotripperij. Dan snap je het dna van de stad niet.

  8. rutger Fokkenrood

    De heer Haitsma haalt het beroemde lied als ik boven op de Dom sta/kom aan

    De oorspronkelijke tekst komt uit 1956 en is van Rijk de Gooyer .
    De eerste zin luidt dan ook: Als ik boven om de Dom KOM kijk ik even naar benee enz.
    Herman Berkien zong later de versie : Als ik boven op de Dom STA kijk ik even naar benee enz.

  9. Leon

    In het stationsgebied zeker een aantal gebouwen hoger dan de Dom. De gebruikte argumenten van o.a. Dinosauriërs als Maarten van Rossum stinken van de geur van oudbolligheide en angst voor verandering. Okay. GEEN TWEEDE Rotterdam, maar een nieuw icoon die de Dominicaanse in hoogte de leeftijd afsteekt zeker wel. De skyline veranderd nu ook in de al genoemde tafelberg met een kers in het midden. Het gaat verder om zichtlijnen van de Dom, een 90 of 130 meter hoge muur maakt hierin geen verschil.

  10. WvR

    @Kees: Sinds wanneer is een rivier of zee een vereiste voor een skyline?
    Van mij mag het overigens op diverse plekken best de hoogte in. Vanaf de waterlinieweg naar het oosten, vanaf het stationsgebied naar het westen, A12 zuidwaarts, en einsteindreef noordwaarts zie ik geen enkel probleem.
    Niet om te kunnen zeggen dat ik in een grote stad woon. Gewoon omdat ik het mooi vind (er vanuitgaande dat er iets fatsoenlijks wordt neergezet). Heeft niks met dna of egotripperij te maken.

  11. Erwin

    Juist door die hoogtelimiet krijg je brede gebouwen en een eenzijdige skyline die ook de zichtlijnen op de Dom ontnemen. De Dom moet inderdaad zoveel mogelijk zichtbaar blijven als symbool van de stad en dat kan ook. Maar Utrecht is een groeiende stad met beperkte ruimte dus noodgedwongen moet je wel de hoogte in, dat beaamt de gemeente zelf ook. De Belle van Zuylen ging mij ook te ver, vond ik ook geen mooi ontwerp, maar bv gebieden als de Merwedekanaalzone, LRC Noord, Uithof/Science park, Overvecht, de A12 zone en het Amsterdam Rijnkanaal/Leeuwesteyn zijn in mijn ogen geschikte plekken voor incidentele hoogbouw van pakweg 100-120 meter. En dan bv een uitschieter van 140-160 meter in het Stationsgebied/Beurskwartier of LCR Noord. We hoeven geen 2e Rotterdam te worden maar de status van provinciestadje zijn we ook voorbij. Ik vind bv de woontoren die op de Van Sypesteynkade gebouwd gaat worden een voorbeeld van mooie hoogbouw. Mooie hoogbouw is niet lelijk is mijn persoonlijke mening.

  12. Bill

    @ Kees: Mensen zoals u hebben dus totaal geen idee over de groei van de stad, nu en in de komende decennia! Omdat Utrecht veel kleiner is??? Er wonen in onze regio bijna 700.000 mensen , waarvan 350.000 in de stad. Er wordt gestart met de bouw van nog eens 15.000 woningen binnenstedelijk, en de economie is een van de meest concurrerende van Europa.

    En ja, natuurlijk zal de binnenstad zijn kleinschaligheid houden, het is monumentaal en heeft karakter en niemand is daar tegen, maar erbuiten volgt de sprong.
    Wordt wakker uit uw kleinschalige droom, en beweeg als een inwoner van een volwaardige, volwassen en veranderende stad mee met de tijd, in plaats van zo krampachtig aan ideeën uit het verleden vast te houden.

    En ja, hoger dan de Dom hoort daarbij. Als zoals hierboven al gezegd, die zichtlijnen vrijblijven, kunnen de nieuwe slanke torens een mooie toevoeging zijn in plaats van een (mooi gevonden) Tafelberg van 90 meter hoog in wording.

  13. Johan

    Uitstekende vondst, Tafelberg. Inderdaad, we moeten er toch niet aan denken dat er van de Dom alleen een puntje zichtbaar blijft, dat net boven al die dikbuikige op 90 meter hoogte afgeknipte torens uitsteekt. Ik ben om. Slanke hoogbouw moet.

  14. WvR

    Overigens: Gisteren vanaf de A2 vanuit noordelijke richting komen aanrijden: Geen Dom te zien. Vandaag vanaf de A12 vanuit westelijke richting komen aanrijden: Geen Dom te zien. Volgens mij is’ie vanaf de A2 komend uit zuidelijke richting zichtbaar ter hoogte van Vianen, en op de A27 voor het grootste gedeelte dat de ring beslaat. Vanuit mijn huis (startend op de 1e verdieping) op de Croeselaan is’ie niet te zien, Vanaf de 2e verdieping is’ie te zien als ik bewust om de bomen heen kijk. Op straat niveau zie je alleen de Dom als je’m zelf mentaal er bij tekent.

  15. JR

    Volstrekte non- discussie. Natuurlijk moet er hoger gebouwd worden. We leven in de moderne tijd. Daar hoort moderne stedenbouw bij en hoogbouw is daar deel van. Het is een gotspe, idioot eigenlijk, dat op het veemarktterrein geen landmark wordt neergezet. En het is ook een gotspe, idioot eigenlijk, dat in dat hele Leidsche Rijn geen enkel landmark is te vinden als richtinggevend element. En die inbrei-locaties in de oude stad, Rotsoord bijvoorbeeld, zet daar toch een mooie toren neer. Als welkom voor de treinreizigers die via Vaartsche Rijn de stad binnenkomen. Pfff, quod non. Oneindig dorp, dat Utrecht.

  16. Marina

    Al die mensen die Utrecht zo’n dorp vinden en niet kunnen leven met de heersende identiteit en mentaliteit: ga toch weg ipv hier je gal spuwen en maar reaguren.

    Maar ja. Ze zullen wel allemaal niet zo succesvol zijn en de huren in Amsterdam, Brussel en Londen wel niet kunnen betalen. Er zijn al genoeg steden die op elkaar lijken ter wereld. Laat Utrecht, Utrecht blijven en haar karakter behouden. Daar wordt Utrecht ten slotte om geroemd internationaal. Anders is het begin van het einde daar.

  17. Piet

    Ik ben het niet eens met de mensen die vinden dat hoogbouw blijkbaar hoger dan de Dom moet. Ik een “tafelberg” (grappig gevonden) zie ik niet snel gebeuren en juich ik niet toe. De opties zijn niet zwart-wit. Het is niet: óf hoger dan de Dom, óf tig gebouwen van allemaal 90 meter. En het zal ook nog wel even duren voordat er zo veel hoge gebouwen staan dat je het een “tafelberg” kan noemen.
    Misschien ben ik wel traditioneel: prima dan. Ik vind zo’n ongeschreven regel dat er niks hoger mag zijn dan de Dom mooi. Ik ben getrouwd in de Dom-toren en ik vind het geweldig dat je hem vanuit een aantal hoeken van verre ziet staan. Doet me denken aan één van de mooiste dagen uit mijn leven. Daar kijk ik veel liever naar de “architectonische torens”. Ik vind Rotterdam bijvoorbeeld een afschuwelijk lelijke stad (over smaak valt niet te twisten) en ik zit zelf niet te wachten op hoge moderne torens naast de iconische Dom.
    Mijn keuze: voorlopig niet hoger dan de Dom. Doe een beetje moeite om het “Dorpse” karakter van de mooiste stad van Nederland te behouden. Denk na over waar en hoeveel je de hoogte in gaat, maar blijf onder de Dom. Maak dan maar torens van variërende hoogte, maar allemaal onder de 90 meter. Me dunkt dat we dan ook nog wel wat burgers kwijt kunnen in een groeiende stad.

  18. Toine Goossens

    Maarten van Rossum is toch onze nationale US kundige? Ik heb hem dat land nog nooit horen afbranden omdat de gebouwen daar te hoog zijn. Leuk Maarten om in het nieuws te zijn.
    Hoe gaat het trouwens met de mussen? Al een oplossing voor gevonden?

  19. Kees

    Vanuit flat bij het 24 oktoberplein hadden we altijd prachtig zicht op die mooie Domtoren… tot de Rabobank er zonodig precies een toren vóór moest bouwen. Weg Dom.
    Al is die rabotoren niet hoger, het ontneemt toch ons uitzicht, dus het maakt niet echt veel uit of je onder of boven de 112 blijft, ook onder de 112 meter kan het uitzicht benomen worden…

  20. A.J. Bus

    Hoger aub maar binnen de singels alles bewaren en desnoods terugbouwen.

  21. Frank Heuvelman

    Utrecht, Hollands Manhattan?
    Over mijn lijk, ja?

    De stad herinrichten te behoeve van particuliere gemotoriseerd verkeer gedurende de jaren zestig en zeventig was ook al zo’n achterlijk idee dat is komen overwaaien vanuit de Verenigde Staten en dat uiteindelijk een zeer ongewenste en kostbare vergissing bleek te zijn geworden.

    We zijn maar een klein maar gelukkig universiteitsstadje. Laten we dat vooral zo houden. Er is in de buurt van de drie grootste steden nog ruimte zat om te vernielen ten gunste van Corporate Holland.
    Kijk maar eens naar ons mooie, nieuwe Stads Kantoor dat nu verdekt opgesteld staat achter.een oerlelijk en smakeloos Amerikaans World Trade Center.

    De Dom is een monument, geachte politiek. Honderden jaren oude technologie die nog steeds staat als een huis.
    Skyscrapers daarentegen zijn alleen maar lelijke tijdelijke machtssymbolen van een arrogante, non-empathische mondiale elite die ons zal leeg zal proberen te zuigen zoals ze hun thuisland leeggezogen en vernietigt hebben.

    Zeker te weten van yes.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).