Een leraar met Hitler-sympathieën, een gymdocent die een donkere jongen in de wasmachine stopt en twee hoofdrolspelers die alleen maar willen scoren bij de meiden. Zomaar wat ingrediënten van de absurde komedieserie Rundfunk op NPO3, dit jaar populair geworden onder een grote groep jongeren.

“Iemand riep ineens heel hard ‘ONVOLDOENDE!’ tegen me. Toen had ik het idee dat dit weleens kon gaan aanslaan.” Yannick van de Velde (27), geboren en getogen in de Schildersbuurt, bedacht de serie met zijn beste vriend Tom van Kalmthout tijdens hun opleiding aan de toneelacademie in Amsterdam. De serie is dit jaar zo populair geworden dat Van de Velde nu regelmatig op straat wordt herkend.

De onvoldoende-scène was begin dit jaar een succesnummer op het populaire platform Dumpert.nl. In de korte scène zien we een leraar die behoorlijk wat van Hitler weg heeft en nazi-attributen op zijn bureau heeft staan. Hij vertelt de klas eerst dat iedereen een voldoende heeft gehaald voor een toets, maar neemt dat dan terug. Tot vijf keer toe zet hij de klas én de kijker op het verkeerde been – en uiteindelijk blijkt iedereen een onvoldoende te hebben. Een vrolijk melodietje start, de leraar danst, pakt een konijn van een leerling uit zijn bureaula en schudt het flink door elkaar. Einde scène.

“Het is een soundbite geworden”, zegt Van de Velde over de sketch, die overigens ooit daadwerkelijk heeft plaatsgevonden bij Van Kalmthout in de klas. “Er zijn steeds meer Youtube-video’s waarin mensen iets zeggen, om vervolgens ‘of toch niet?’ erachteraan te plakken, zoals de leraar in ons filmpje ook doet.” De populariteit van het filmpje, dat miljoenen keren is bekeken, verbaast hem. “Over sommige scènes doen we drie of vier dagen, deze hebben we letterlijk binnen een minuut geschreven. Het is de macht van een leraar samengevat: hij verandert in een seconde van een heel amicaal persoon in een teringlijer.” 

High school comedy
“De kracht van de serie zit ‘m in de setting. Omdat iedereen op de middelbare school heeft gezeten, zijn de situaties ook voor iedereen herkenbaar. Het is een absurde periode; je pubert en hebt geen zin in school, maar je moet erheen omdat je snapt dat het nuttig is voor je toekomst. En je wordt in een klas gezet met mensen waarmee je het een jaar moet uitzingen.”

High school comedies zijn in Amerika al jaren populair, in Nederland zie je ze zelden. “Tom en ik zijn er al jaren fan van. Je had hier wel Spangas, of de boeken van Carry Slee, maar daarin zitten altijd mensen met zware problemen. Dat is niet hoe het bij mij op school was – bij de meeste mensen niet, denk ik. Wij doen in principe hetzelfde als deze ‘politiek correcte’ programma’s, de personages zijn ook allemaal stereotypes, maar ze zijn op een andere manier extreem. Bijvoorbeeld: iedereen kent wel een nare leraar. Voor komedie is het leuk als-ie dan extreem kut is. Daarom kan een leraar Duits bij ons joden in een hok achter zijn bureau houden, is een racist zo racistisch dat hij zelf niet doorheeft dat-ie het is en is een lerares zó fout dat ze pubers drogeert en het met ze doet.”

Omdat iedereen op de middelbare school heeft gezeten, zijn de situaties voor iedereen herkenbaar

Van de Velde ging naar het Christelijk Gymnasium. De leraren uit de serie zijn niet gebaseerd op zijn oude docenten. “Zo’n Barteljaap (de leraar wiskunde die door iedereen kapot wordt gemaakt, red.) had ik niet. Maar ik denk wel dat iedereen een docent kent die te lief is en het daardoor op alle vlakken verliest van een klas. Dat soort dingen zijn mij altijd bijgebleven. Als het in de eerste week misgaat voor zo’n leraar, komt het de rest van het jaar niet meer goed.” 

Beroemde vader
Yannick heeft het vak niet van een vreemde. Zijn vader is niemand minder dan Jean van de Velde, de bekende Utrechtse filmmaker en regisseur. “Hij wilde niet per se dat ik ook de filmwereld in zou gaan – sterker nog: hij was er niet heel blij mee. Als geen ander weet hij hoe onzeker het bestaan van een regisseur of acteur kan zijn. Tot nu toe heb ik alles zelf gedaan. Het grote voordeel van een vader in de filmwereld is dat ik al jong wist wat ik wilde; mede door de vele bezoekjes aan het Louis Hartlooper Complex vroeger, wist ik op mijn zevende dat ik acteur wilde worden.”

Die droom kwam al op jonge leeftijd uit. In 2004 had Van de Velde samen met Thomas Acda en Wendy van Dijk de hoofdrol in de jongerenfilm In Oranje. “Daar herinnert niemand mij meer aan inmiddels”, zegt hij lachend, “maar het was een geweldig grote kans. Ik voetbalde al jaren bij Kampong en wilde acteren, dus de rol was perfect voor mij. Na die film had ik veel andere dingen kunnen doen, maar ik wilde eerst school afmaken. Na school heb ik besloten dat ik toch echt wilde acteren. Mijn vader heeft me destijds één ding op het hart gedrukt: leer schrijven. Ik denk dat we beiden niet hadden verwacht dat ik nu al een hele serie zou schrijven.”

2016
Nadat Van de Velde en Kalmthout met hun absurdistische toneelstuk Rundfunk, een zoektocht naar nuance (“We vonden ‘rundfunk’ gewoon een leuk Duits woord, het betekent verder niets”) zijn gescout om een serie te maken, moeten ze wat wennen aan de plotselinge mogelijkheden. “De producent vroeg welke acteurs we voor de rollen wilden. We dachten onder anderen aan Pierre Bokma, maar durfden niet om hem te vragen. ‘Niet zo bescheiden, wie wil je?’, drong hij aan. Om de één of andere reden wilde Pierre nog meedoen ook. Ik denk dat gevestigde namen hun expertise graag overbrengen op jonge makers. Ook voor iemand als Kees Hulst is het fantastisch om een keer een player te spelen; dat verwacht je totaal niet bij hem.”

Wat is er in een jaar tijd veranderd? “Een jaar geleden hadden Tom en ik nét een idee voor de eerste aflevering. Het is een spannend avontuur geworden. Nu hebben we een volwaardig seizoen en het is waanzinnig dat die zo wordt opgepakt. De Volkskrant en HP/De Tijd hebben ons goedgekeurd. En aangezien ik niet op social media zit, moet ik het vooral hebben van reacties op straat, of tijdens het uitgaan. En die zijn alleen maar positief”, besluit Van de Velde.