Door: Jim van den Bos

Als staatssecretaris Halbe Zijlstra het advies van de Raad voor Cultuur overneemt, zoals hij al heeft aangegeven, moet het Utrechtse GeldMuseum de deuren vanaf 2013 sluiten voor publiek. Hoofd Informatie en Publiek Lara Schwarz: ‘Wij hopen dat we door gesprekken met de Raad voor Cultuur en het Ministerie van OCW we over kunnen brengen dat de conclusie op onjuistheden gebaseerd is. Hopelijk stelt Zijlstra zijn beslissing bij, want alleen dan kunnen we onze plannen uitvoeren.’

Het advies van de Raad voor Cultuur is bij het bestuur van het GeldMuseum als een bom ingeslagen. Schwarz legt uit dat er grote twijfels over het beoordelingsvermogen van de Raad: ‘Het lijkt zelfs alsof er simpele rekenfouten zijn gemaakt: Het GeldMuseum gaat niet uit van een stijging van publieksinkomsten met 60 procent, zoals de Raad stelt, maar van 25 procent over een periode van 6 jaar (2011-2016). Daarnaast is het gestelde doel van het GeldMuseum volgens de raad het ontsluiten van de eigen collectie. Dit klopt deels, maar we richten ons vooral op het tentoonstellen en toegankelijk maken van onze collectie aan een breed publiek. Het grotere verhaal van geld vertellen aan de hand van de geschiedenis en daardoor kennis verspreiden over wat geld in de samenleving betekent.’

Een voorbeeld hiervan is de opening van de vernieuwde vaste collectie omstreeks november, waarbij er ingespeeld wordt op de huidige economische situatie. Schwarz: ‘De eurocrisis en Griekenland beheersen bijvoorbeeld het nieuws, maar wat niemand weet is dat die situatie al eerder is voorgekomen. Aan de hand van het verhaal van de 19e eeuwse Latijnse muntunie en de rol van Griekenland daarin kunnen we mensen een breder beeld geven van de actualiteit. In overleg met onder andere het ministerie is dit doel in het begin vastgesteld, en vanuit daar zijn we begonnen. Het is dus opmerkelijk dat dit doel niet opgenomen is in het oordeel.’

Het museum maakt zich toegankelijk voor een breed publiek door interactieve elementen aan de vaste en tijdelijke tentoonstellingen toe te voegen. Woensdag is de nieuwe expositie Snel Geld geopend, waarbij verschillende vormen van oplichting, fraude en diefstal uitgelegd worden. De bezoeker kan bij deze tentoonstelling zichzelf testen door ethische vragen over geld te beantwoorden. Zou je een oud vrouwtje dat geld vergeet bij het pinnen terugroepen, of het geld in jouw portemonnee steken? En verandert de situatie als het niet om een oma gaat, maar om een asociale man?

Of het museum open blijft hangt af van het eindoordeel van Halbe Zijlstra. Als hij het advies dat er nu ligt overneemt zal het museum vanaf 2013 de helft van de jaarlijkse subsidie ontvangen, en dat is te weinig. Schwarz: ‘Het is een absurde situatie, want de kosten voor het sluiten en de besparing die het oplevert voor het ministerie liggen zo dicht bij elkaar dat het bijna geen nut heeft. We hebben goede plannen en de groeiverwachtingen zijn zeer positief. Laat ons gewoon ons werk doen, en dan komt het goed.’ Zijlstra oordeelt half juli over de subsidies en dus de toekomst van het GeldMuseum.