Hoe gaat het met de Utrechtse culturele sector in coronatijd? Hoe gaat het met de Utrechtse culturele sector in coronatijd?

Lege zalen, miljoenenschade en online innovaties: hoe gaat het met de Utrechtse culturele sector?

Lege zalen, miljoenenschade en online innovaties: hoe gaat het met de Utrechtse culturele sector?
Kensington tijdens een optreden op TivoliVredenburg. Foto: Robert Oosterbroek
Musea, theaters, poppodia en andere culturele instellingen zijn al weken dicht vanwege de coronamaatregelen. De schade voor de Utrechtse culturele sector loopt in de miljoenen. Tot 1 juni lijken de meeste instellingen het financieel te redden; het spaargeld wordt aangeboord en de steun van de overheid is nodig, maar dan komt de bodem echt in zicht.

Musea, theaters, poppodia en andere culturele instellingen zijn al weken dicht vanwege de coronamaatregelen. De schade voor de Utrechtse culturele sector loopt in de miljoenen. Tot 1 juni lijken de meeste instellingen het financieel te redden; het spaargeld wordt aangeboord en de steun van de overheid is nodig, maar dan komt de bodem echt in zicht.

DUIC maakte een rondgang langs verschillende Utrechtse culturele instellingen. Hoe gaat het op dit moment met ze? Wat zijn de belangrijkste gevolgen van de coronamaatregelen? Kunnen ze de (financiële) klappen door de coronamaatregelen opvangen? Hoe zien ze de komende periode voor zich?

Aan het woord komen: Centraal Museum en nijntje museum, Stadsschouwburg, ILFU International Literature Festival Utrecht, Fotodok, Museum Catharijneconvent, Hoogt on Tour, TivoliVredenburg,  Theater Kikker en Podium Hoge Woerd, De Helling, Tweetakt en Theater ZIMIHC. Lees ze allemaal of kijk bij de verschillende instellingen. Wethouder Anke Klein sluit het artikel af met een reactie.

Centraal Museum – zakelijk directeur Marco Grob

“Op 13 maart gingen we plotseling dicht en dat zijn we nu nog steeds. We gaan ervan uit dat we in ieder geval tot 1 juni de deuren gesloten moeten houden. Dat levert flinke schade op, niet alleen voor het Centraal Museum. Ik ben ook voorzitter van de Samenwerkende Utrechtse Musea en uit een inventarisatie blijkt dat de musea te maken hebben met een omzetverlies van 3,1 miljoen euro tot 1 juni. Veel geld, dat verdien je ook daarna niet terug. De schade is voor het Centraal Museum tot die datum nog wel op te vangen vanuit onze reserves en met de steunmaatregelen van de overheid, maar als dit nog veel langer gaat duren dan wordt het wel problematisch. We proberen ondertussen zo veel mogelijk mensen door te betalen, ook onze tijdelijke en oproepkrachten en zzp’ers.

Daarnaast zijn we ons aan het voorbereiden op een heropening in de anderhalvemetersamenleving. We zijn met de hele museumsector aan het kijken wat dat betekent en we proberen dit ook voor onze drie musea, Centraal Museum, nijntje museum en Rietveld Schröderhuis, in te vullen. Daar zijn we druk mee bezig. De contouren zijn nog niet helemaal gelegd, maar in het Centraal Museum verwachten we dat we mogelijk maar de helft van het normale aantal mensen op een dag toegang te kunnen geven. In het nijntje museum is de situatie nog een stuk lastiger. Extra moeilijk is ook dat voor de andere activiteiten zoals evenementen, rondleidingen, projecten om niet traditionele museumbezoekers te bereiken veel van onze bezoekers juist in groepen komen. Daar hebben we de afgelopen jaren juist in geïnvesteerd. Dat gaat voor een groot deel wegvallen. Stel dat dit een jaar duurt, dan gaan veel Utrechtse instellingen het heel zwaar krijgen. De grootste pijn komt na 1 juni.

Ondertussen gebeuren er ook een hoop mooie dingen. Het Centraal Museum is een warme organisatie waar het personeel naar elkaar uitkijkt. We organiseren online borrels, we versturen regelmatig een speciale nieuwsbrief en geven bijvoorbeeld extra aandacht aan collega’s die alleen wonen. Voor de bezoekers die we nu moeten missen maken we online tours door het museum en publiceren we filmpjes. Ik merk ook dat de verschillende instellingen in Utrecht elkaar helpen waar nodig. Hier is een goede samenwerking met de ondernemers in de binnenstad ook erg belangrijk. De culturele instellingen en de ondernemers in de binnenstad versterken elkaar en Utrecht, daarom moeten we juist nu samen optrekken.”

Stadsschouwburg – directeur Lucia Claus

“Op dit moment leven we van dag tot dag, van persconferentie naar persconferentie. Dinsdag 21 april gaat weer heel belangrijk worden. Ik verwacht in ieder geval dat we tot 1 juni dicht blijven. We hebben alle bezoekers die een kaartje hebben voor voorstellingen tot 1 juni ook al laten weten dat ze niet doorgaan. Wij hebben 145 voorstellingen geannuleerd. In totaal zijn daar 45.000 kaarten mee gemoeid. We hebben 11.000 mensen, veel bezoekers kopen voor meerdere mensen kaarten en gaan naar meerdere voorstellingen, op de hoogte moeten brengen van dit nieuws. Dit is nog exclusief de voorstellingen die vanuit de geannuleerde festivals SPRING en Tweetakt bij ons gepresenteerd zouden worden. De tendens lijkt dat langzaam de maatregelen versoepeld worden, maar ik verwacht dat de culturele sector een van de laatste is die de deuren weer kan openen.

We worden erg beziggehouden door de grote onzekerheid die er heerst.  Ook het volgend seizoen staat op losse schroeven. Stukken die eigenlijk nu in première zouden gaan, worden doorgeschoven  naar het najaar. Wij programmeren zeven dagen in de week, dus het is een hele puzzel om voorstellingen te verplaatsen. Daarbij is ook het lastige dat we ons nu richten op een start na juni, maar heel waarschijnlijk is dat dat pas na de zomer, en ook dat kan zomaar weer wijzigen.

Los hiervan zijn we ook het hoofd aan het breken over de nieuwe richtlijnen, hoe kunnen we in de anderhalvemetersamenleving toch openen? Met die beperkingen in het achterhoofd zijn we op zoek naar een zinvolle en betaalbare bezetting van de zalen. Maar als we maar 1/6 van de stoelen kunnen vullen dan wordt dat lastig. Het moet financieel haalbaar zijn, maar het moet ook nog een leuke ervaring voor de bezoekers zijn. We hebben daar natuurlijk wel een hoop gedachten over maar er moet eerst meer zekerheid komen over wat er nu wel en niet mag.

Als we tot 1 juni dicht blijven hebben we een schade van ongeveer 200.000 euro. De schade is eigenlijk veel hoger, maar we kunnen gelukkig ook rekenen op steunmaatregelen van het Rijk. Natuurlijk slaap ik wat minder door de situatie; ik maak mij druk over hoe we de Stadsschouwburg weer goed gaan opstarten, weer vertrouwen van het publiek krijgen en het publiek weer naar ons toe komt. Gelukkig krijgen we veel hartverwarmende reacties vanuit de stad, dat geeft de burger moed.”

Museum Catharijneconvent – afdelingshoofd marketing en communicatie Douwe Wigersma

“Het is een gekke tijd. Onze tentoonstelling Allemaal Wonderen was net twee weken open toen het museum dicht moest. Dat is uiteraard heel erg vervelend omdat je het graag aan de bezoekers wil laten zien, er was veel aandacht voor dus we verwachtten er veel van. Ook hebben we meer dan 100 groepen, met name vanuit scholen, moeten annuleren. Een museum is een plek waar mensen samenkomen, genieten van de kunst en de verhalen en met elkaar in gesprek gaan. Een leeg museum is daarom pijnlijk.

We zijn blij met alle steunmaatregelen van de overheid en de inzet van velen om de sector te helpen. We hebben op korte termijn geen financiële problemen als Rijksmuseum maar maken ons uiteraard wel zorgen over de toekomst. De termijn waarop we weer bezoekers mogen ontvangen en op welke manier, spelen daar uiteraard een grote rol bij.

De medewerkers van het museum zijn druk bezig met het ontwikkelen van nieuwe tentoonstellingen, die plannen maken we vele jaren van tevoren, en daarnaast werken we hard aan oplossingen voor het moment dat we weer bezoekers mogen ontvangen en op welke manier we dat veilig kunnen doen.”

Foto: Lize Kraan

Fotodok – directeur Femke Rotteveel

“Gelukkig zijn wij en de mensen waarmee FOTODOK werkt gezond. Maar we zijn wel ongerust over wat de wereld nog te wachten staat. We zijn ondertussen vanuit huis hard aan het werk om bijvoorbeeld onze fotoworkshops en tentoonstellingen online toegankelijk te maken. Ook al voelt het soms alsof we in een slechte Hollywoodfilm terecht zijn gekomen, we hebben wel weer een ritme gevonden in deze nieuwe realiteit.

FOTODOK organiseert normaliter fototentoonstellingen en talentenprogramma’s rond maatschappelijke onderwerpen en educatieve projecten over begrijpend leren kijken. Onze tentoonstelling is sinds 12 maart dicht, alle evenementen zijn uitgesteld of afgelast en al onze onderwijsprogramma’s liggen stil. Onze eigen inkomsten zijn nu nul, terwijl we ongeveer twee derde van onze begroting jaarlijks zelf moeten verdienen. De jaarlijkse bijdrage van de gemeente Utrecht is namelijk een derde van onze begroting.

Veel van wat FOTODOK doet, moeten we nu op een andere manier gaan vormgeven. We hebben er alle vertrouwen in dat ons dat ook gaat lukken. In de culturele sector moet je sowieso flexibel zijn en met onzekerheden om kunnen gaan. FOTODOK zit niet voor niets in de hoek van de verbeelding en die verbeelding komt in deze tijden goed van pas.

We zijn gebaat bij opdrachten en aandacht, bij een hart onder de riem en bij een minimum aan bureaucratische rompslomp. Maar we maken ons vooral grote zorgen over de vele mensen uit onze sector die helemaal zonder inkomsten zitten en voor de meeste regelingen niet in aanmerking komen. Dus onze oproep aan iedereen is: besteed je geld bij winkels en mensen die het goed kunnen gebruiken. Koop je (foto)boek bij de lokale boekhandel (kan ook online) of geef je beste vriendin een mooie foto of set unieke ansichtkaarten van een jonge fotograaf cadeau. Bijvoorbeeld van de Utrechtse fotograaf Bart Lunenburg wiens tentoonstelling we na zes dagen moesten sluiten.” 

ILFU International Literature Festival Utrecht – zakelijk leider Monique Dirven

“Met ons als organisatie gaat het naar omstandigheden goed. Iedereen is nog gezond, dat is het voornaamste. Maar we leven mee én hebben grote zorgen over alle culturele instellingen, schrijvers, artiesten en zzp’ers die zwaar getroffen zijn door de huidige maatregelen om Covid-19 tegen te gaan. Natuurlijk staat de gezondheid van onze bezoekers, cursusdeelnemers, schrijvers, artiesten en medewerkers voorop. Het team werkt dus volledig vanuit huis. Onze cursussen zijn grotendeels digitaal voortgezet, dat gaat goed. We hebben enkele activiteiten moeten afgelasten, zoals de U-slams (Utrechtse poetry slams) van april en mei. Gelukkig hebben we de freelancers die aan deze evenementen verbonden waren kunnen doorbetalen.

Echter, onze voornaamste activiteit is de organisatie van het International Literature Festival Utrecht (ILFU), van 19 september tot en met 3 oktober 2020. De voorbereidingen waren in volle gang en toen kwam de samenleving tot stilstand. Natuurlijk gaan wij vol goede moed door, maar gevolgen zijn er wel: er hebben grote internationale schrijvers toegezegd te komen, maar we kunnen hun namen nog niet bekendmaken omdat we niet weten wat de situatie in september is.

Waar we wel mee zijn doorgegaan, is de oproep voor het indienen van projectideeën voor ILFU Fringe, een programma tijdens het openingsweekend van het festival voor nieuwe talentvolle makers. Mede namens de gemeente Utrecht is ook de uitnodiging aan beloftevolle Utrechtse schrijvers gedaan om zich aan te melden voor de C.C.S. Cronestipendia 2020. We hopen hiermee schrijvers en makers ook nu iets te kunnen bieden.

Omdat het maar de vraag is of in september programma’s met een groot publiek in grote zalen kunnen plaatsvinden – TivoliVredenburg is onze belangrijkste locatie – werken we aan een alternatieve programmering voor ILFU 2020. Gelukkig ervaren we veel steun van onze subsidiënten en van de fondsen die een bijdrage hebben toegezegd. Er is veel ruimte om met alternatieve programma’s te komen en nieuwe mogelijkheden uit te proberen. Als ILFU vinden we het van groot belang dat we hoe dan ook een podium kunnen blijven bieden aan schrijvers en dichters.

Vooralsnog kunnen wij de financiële gevolgen van de huidige coronamaatregelen nog opvangen. Bij de voorbereidingen van het ILFU in september helpt het enorm dat de subsidiegevers en fondsen veel ruimte lijken te bieden voor alternatieve programmering van het festival. Maar lagere inkomsten uit kaartverkoop vormen in elk scenario een risicofactor. Wij zullen daar zo goed mogelijk op anticiperen, maar omdat er nog zo veel onduidelijk is over de situatie in september kunnen we de gevolgen nu nog niet geheel overzien.

Waar wij met name gebaat bij zouden zijn is duidelijkheid over de situatie in september. Als wij weten met welke maatregelen we dan rekening moeten houden, kunnen we onze programmering daarop aanpassen. Maar we hebben er natuurlijk alle begrip voor dat niemand nu zo ver vooruit kan kijken.

Op langere termijn voorzien wij grote problemen voor de culturele sector die nog jaren zullen nawerken. Ondanks steunmaatregelen denken wij dat de gevolgen groot en langdurig zullen zijn en uiteindelijk ook organisaties zullen treffen die nu niet direct in financiële problemen komen. Wij hebben met name zorgen over alle schrijvers en dichters, voor wie optredens en projecten een belangrijke inkomstenbron zijn die nu voor maanden verdampt. En we leven mee met andere partners in de (letteren)sector: de boekhandels, waarvan de omzet hard terugvalt, de bibliotheken die gesloten zijn, de podia en festivals in de stad.”

Foto: Metaal Kathedraal – Hoogt on Tour

Hoogt on Tour – directeur Rianne Brouwers

“We maken ons ontzettend zorgen over de hele culturele sector. Niet alleen over de organisaties, maar natuurlijk ook over de kunstenaars en zzp’ers. Niet alleen op korte termijn maar ook op langere termijn vrezen we voor de effecten van de coronacrisis. Juist het samen met anderen cultuur ervaren, het bespreken en erop reflecteren, is een groot goed. Daarom balen we ontzettend van het feit dat de filmzaal in Bibliotheek Neude – waar we op 2 april van start zouden gaan met Hoogt in Bieb Neude – voorlopig niet te gebruiken is en dat de Hoogt on Tourvoorstellingen niet doorgaan en de filmeducatie stilstaat. Als de zogenaamde anderhalvemetersamenleving zoals die nu geschetst wordt werkelijkheid gaat worden, zouden we in plaats van 49 slechts 9 bezoekers kunnen verwelkomen in de filmzaal van de bibliotheek.

We gebruiken onze tijd nu vooral om vooruit te kijken en te werken aan wat we in de toekomst gaan doen in de Machinerie, onze nieuwe locatie in het Werkspoorkwartier. De ontwikkeling van de Machinerie is overigens ook afhankelijk van de maatregelen de komende tijd. We hopen met heel ons hart alles na de zomervakantie weer op te kunnen pakken en dat het filmaanbod, dat nu grotendeels ingetrokken is, weer een beetje op gang gaat komen.”

Lege zaal van ZIMIHC theaterzaal Zuilen.

ZIMIHC – directeur-bestuurder Appie Alferink

“Op dit moment zijn alle drie de theaters en alle repetitieruimtes gesloten. Voorstellingen zijn afgelast, de panden zijn dicht. Alles wat verzet kon worden, komt later terug, maar het is natuurlijk onzeker wanneer dat ‘later’ is. We missen onze artiesten, muzikanten en andere makers enorm, evenals het publiek. De reuring, het creatieve en sociale verkeer is er niet, dat vinden we afschuwelijk.

ZIMIHC is als cultureel ondernemer voor een deel afhankelijk van de exploitatie die voortvloeit uit de gebouwen, we hebben dus momenteel een behoorlijke inkomstenderving. Ook een aantal projecten hebben we inmiddels af moeten gelasten. Dat geldt voor Het Amateurtheater Festival (AT ZIMIHC), voorronde van het Nederlands Koren Festival en het Straatfestival (nieuw) dat we op 2 juni gepland hadden in de binnenstad van Utrecht in samenwerking met Museum Speelklok. Wel hebben we met onze cultuurcoaches die actief zijn in de wijken nieuwe projecten opgezet om kinderen en gezinnen in de meest kwetsbare situaties te bereiken. Dat doen we op dit moment met de gratis sport- en cultuurtas en in Utrecht Noord met een gedichtenproject rondom 75 jaar bevrijding. Daarnaast is een creatief team bezig te onderzoeken wat we verder kunnen ontwikkelen in de huidige situatie en tijdens het ‘nieuwe normaal’.

Een ander gevolg van de coronamaatregelen betreft een aantal zzp’ers dat veel voor ZIMIHC doet. Die groep mensen wordt nu direct het hardst getroffen, voor hen is er geen werk en dus verdwijnen de inkomsten. Daar waar we kunnen, helpen we hen bij de zoektocht naar alle regelingen die er zijn voor hen. Nog een andere groep die wordt getroffen is het grote aantal vrijwilligers in onze theaters, dat nu thuis moet zitten.

De eerste klappen kunnen we nog wel opvangen, omdat we de afgelopen jaren goed hebben gedraaid en enige weerstand hebben opgebouwd. Op wat langere termijn wordt dat moeilijker. Uitstel van betalingen, zoals huur en belastingen, biedt dan geen uitkomst meer, omdat terugbetalen dan moeilijk gaat worden. Kwijtschelding van huur ligt dan bijvoorbeeld meer voor de hand. Daarnaast is hulp bij het mogelijk maken van activiteiten in het ‘nieuwe normaal’ van belang. Natuurlijk komen daar regels en protocollen voor, het betreft zeker maatregelen die ook weer geld kosten. Hulp bij de zoektocht en ondersteuning bij aanpassingen zijn daarom nodig. Kleinschaligheid is waarschijnlijk het sleutelwoord, daar zitten geen grote economische verdienmodellen achter. Ons creatief team onderzoekt alle mogelijkheden en kansen, maar financiële hulp zal waarschijnlijk nodig zijn.”

TivoliVredeburg – Eva Huisman corporate marketing en communicatie

“Het is stil in TivoliVredenburg. Dat zijn we niet gewend. We moeten ons personeel missen, de artiesten en musici, en bovenal jullie, het publiek. In het pand pakken we klussen op die normaal gesproken in de zomer worden uitgevoerd – het is fijn dat dat nu kan (op veilige afstand). Waar mogelijk werken we thuis. We zijn nog druk met het verplaatsen van veel evenementen, proberen een nieuwe online invulling van ons podium te vinden, en zetten ons in voor de collega’s en artiesten die hard getroffen worden.

Op 12 maart sloten we in één klap onze deuren. Ook ons café Het Gegeven Paard en restaurant Danel zijn dicht. TivoliVredenburg is een plek waar heel veel mensen kunnen samenkomen, en precies dat kan een tijd niet. We hebben zo’n 500 evenementen moeten afgelasten. Dat betekent dat we tot juni zo’n 250.000 bezoekers niet ontvangen. De financiële gevolgen voor de culturele sector zijn enorm. Onze directeur Jeroen Bartelse vertelde hier bijvoorbeeld al over in M en Nieuwsuur. Als groot podium hebben we een wat langere adem dan kleinere of private podia, of dan veel artiesten. We wachten af wat er nog meer gaat komen.

Wat ons heel veel goed doet, zijn de lieve reacties van ons publiek. Als je een van onze evenementen had zullen bezoeken, kan je ervoor kiezen je geld niet terug te vragen. Je bewaart dit dan in de vorm van een voucher die je later bij een nieuw evenement kunt verzilveren, of je doneert het: wij sluizen je donatie dan volledig door naar de artiest. Voor TivoliVredenburg zelf is het vooral fijn als je weer langskomt als het weer mag, en dan misschien een rondje extra geeft. Blijf aangehaakt, bekijk onze livestreams, lees de nieuwsbrieven – en kom weer terug.

Een bomvol terras, stomende dansvloer of ademloos luisterende uitverkochte zaal zit er de komende maanden nog niet in. Dat is ontzettend jammer, maar we verheugen ons er vooral op om ons publiek weer – en in goede gezondheid – te mogen ontvangen. Daarom verplaatsen we zo veel mogelijk live programma naar een later tijdstip en vertalen we de rest van dit seizoen waar mogelijk naar online.”

De Helling – directeur Ron van der Meer
“Naar omstandigheden gaat het wel goed; geen bands, geen dj’s geen publiek, maar bouwvakkers die bezig zijn om 250 zonnepanelen op het dak te plaatsten. In een van onze drukste periodes doen we helemaal niets! De gevolgen van de maatregelen zijn vrij duidelijk: we zijn dicht. Als je op een van de drukste periodes van het jaar je deuren moet sluiten dan heeft dat natuurlijk voor elke organisatie vergaande gevolgen. Buiten het gemis aan inkomsten voor de stichting is het natuurlijk vooral voor alle zzp’ers een zware periode: geen werk is geen inkomen. Veel van ons personeel werkt in de periode van maart tot en met oktober bijna dag en nacht. Dit doen ze eerst in het clubcircuit en daarna voor de festivals. Met deze inkomsten komen ze de rustigere wintermaanden door.

Vooral de vraag hoelang dit allemaal gaat duren zorgt voor veel onrust. Voor De Helling betekent het dat we 73 shows hebben moeten verplaatsen, slechts een enkele daarvan hebben we moeten annuleren. Dat is ongelofelijk veel werk voor onze organisatie en dan ook nog in het achterhoofd houdend dat de verplaatsing misschien nog wel een keer gaat gebeuren als de maatregelen verlengd worden. Gelukkig hebben we twee goede jaren achter de rug zodat we de eerste maanden wel doorkomen, maar we weten natuurlijk niet hoelang dit gaat duren en op een gegeven moment is onze financiële buffer wel op.

We krijgen gelukkig veel hulp van de overheid en gemeente, en met die steun kunnen we de eerste klappen wel opvangen. Wat voor onze sector heel belangrijk is dat we vorige week de actie ‘Bewaar je ticket, geniet later’ zijn gestart. Hiermee roepen we kaartkopers op om hun tickets te bewaren en af te wachten tot hun evenement is verplaatst. Daardoor blijft het geld in onze sector en hoeven er hopelijk geen instellingen om te vallen. Deze actie is net als voor alle andere cultuur en sportorganisaties in Nederland van groot belang voor de overlevingskansen van onze sector.

Hoe wij ons de komende periode voorzien? Tja dat is een hele moeilijke vraag en die wordt mij ongeveer vijf keer per dag gesteld; hoe lang gaat dit nog duren? Wanneer mogen we weer?
Er wordt ons door de overheid gevraagd om na te denken wat we nog wel kunnen in de nieuwe anderhalvemetermaatschappij. Om eerlijk te zijn wordt dat heel lastig voor De Helling. Op 1,5 meter samen een bandje kijken? Op 1,5 meter samen dansen tot 05.00 uur in de ochtend…

Laten we maar hopen dat er snel een vaccin gevonden wordt zodat de wereld weer een klein beetje normaal kan gaan doen. Ondertussen moeten we vooral niet vergeten dat de prioriteit nu even niet bij het nieuwste bandje of hipste dj ligt, maar bij de mensen die er alles aan doen om ons uit deze situatie te halen. Daarna zijn wij natuurlijk weer de belangrijkste sector van het land of misschien wel de wereld: entertainment!”

Theater Kikker en Podium Hoge Woerd – algemeen Désirée Majoor

“Het voelt vreemd, dat we dicht zijn is blijft heel onwezenlijk. Ook is het vreemd dat een deel van de organisatie heel druk is en een ander deel echt heel weinig kan doen. We houden wel goed contact onderling en ook met de gezelschappen en makers die bij ons zouden staan. Binnen Utrecht is er sowieso nu heel goed overleg van het Utrechts Theater Overleg – en de andere culturele overleggen – met de gemeente.

We missen natuurlijk alle inkomsten uit recette, horeca en met name ook uit verhuur in deze maanden. Dat laatste wordt nog weleens over het hoofd gezien maar juist in deze maanden hebben wij altijd heel veel scholen en amateurs die met voorstellingen en jaarafsluitingen bij ons staan. Dat zie ik nu ook allemaal niet doorgaan. Ook twee grote festivals, Tweetakt en SPRING, huren bij ons substantieel in deze maanden, dat valt ook weg. Verder missen we het contact met ons publiek. Voorlopig kunnen we de (financiële) klappen wel opvangen, omdat de subsidie van de gemeente en de programmasubsidie van het fonds podiumkunsten overeind blijven. En we hebben de steunmaatregelen van de overheid aangevraagd. Maar het spannende zit hem er natuurlijk in dat je niet weet hoe lang dit gaat duren.

We beginnen nu aan scenario’s om in een anderhalvemetersituatie open te gaan. Dat is op een bepaalde manier niet rendabel, aan de andere kant is het beter dan helemaal niets doen. Want onze vaste lasten hebben we toch. Ik vind het ook belangrijk dat we onze primaire taak zo snel mogelijk weer oppakken en doen waar we voor bedoeld zijn. Maar we moeten nog wel verder uitwerken of dat allemaal op een realistische manier kan. Belangrijkste is dat de subsidies niet onder druk komen te staan. Fijn zou zijn als de huurlasten en gemeentelijke belastingen niet alleen uitgestelde betaling zouden kennen, maar kwijtgescholden kunnen worden. Het zou ook fijn zijn als bepaalde criteria voor de NOW anders zouden worden opgesteld, dan zouden we meer financiële steun uit die regeling halen, dat is nu voor ons maar beperkt.

Maar het belangrijkste vind ik dat op landelijk niveau podia en producenten binnen de theatersector elkaar blijven vinden in hoe we als sector door deze fase komen. Dat heeft nu de landelijke campagne ‘Bewaar je ticket, geniet later’ opgeleverd. Het landelijk overleg moet ook overeenstemming opleveren over hoe we de schade van deze maanden, in ieder geval tot 1 juni, kunnen dragen. Daarvoor is in mijn ogen echt de steun van de overheid nodig, want zowel podia als producenten hebben op dit moment schade geleden. Voor die steun lobbyen producenten en podia samen. En ja, we hopen op de steun van ons publiek. Dat ze straks weer snel bij ons over de vloer willen komen. Die steun hebben we keihard nodig.”

Festival Tweetakt – directeur Petra Blok 

“Wij als Festival Tweetakt hebben een zware periode achter ons, waarbij veel lastige keuzes gemaakt moesten worden. De afgelasting van het festival kwam voor ons op een zeer ongelukkig moment, want met slechts een paar dagen te gaan tot de start van de opbouw, stond iedereen natuurlijk al in de startblokken!

Het gehele festival is afgelast, zowel in de binnenstad, als op Fort Ruigenhoek dat t/m half juni door zou gaan. Het is spijtig dat het festival niet door kon gaan vanwege de mooie programmering, maar nog erger is dat veel collegae van het ene op het andere moment geen werk meer te doen hadden en we zelfs van een flink aantal afscheid hebben moeten nemen. Ook afspraken met leveranciers, gezelschappen en artiesten moesten op het laatste moment stopgezet worden en we hadden veel zzp’ers ineens geen werk meer te bieden.

Gezien het late stadium waarop het festival afgelast moest worden waren veel kosten en financiële afspraken al gemaakt. Tegelijkertijd lopen we nu de inkomsten vanuit de horeca en de kaartverkoop mis, waarmee vrijwel onze gehele eigen inkomsten wegvallen. We hebben de steun en coulance van onze samenwerkingspartners hard nodig om de financiële klappen te kunnen minimaliseren en op te vangen. Gelukkig hebben we een deel van de kaartjes – die reeds verkocht waren in de voorverkoop –  gedoneerd gekregen, waar we erg blij door verrast werden!

Dit was allemaal niet makkelijk, maar we proberen nu onze blik op de toekomst te richten en uit te vinden wat het ‘nieuwe normaal’, zoals Rutte het noemt, voor ons betekent. Een ‘1,5 meter afstand festival’ is een scenario dat zeker onze aandacht vraagt. Het is niet onmogelijk, want Tweetakt is een festival dat veel kleine bijeenkomsten heeft, die samen een groot festival vormen. Wel vergt dit veel voorbereiding en we zullen de komende tijd in gesprek moeten gaan met alle samenwerkingspartners, zoals de verschillende locaties, om te kijken hoe dit maakbaar is. Creatief nadenken en innovatief omgaan met de situatie zal van groot belang zijn hierbij. Ook online initiatieven worden belangrijker; we zijn de mogelijkheden aan het onderzoeken en uitwerken, om nog steeds onze doelen als jeugdpodiumkunstenfestival na te streven.”

Foto: Nathan Reinds

Gemeente Utrecht – Anke Klein (wethouder Cultuur)

“Deze pijnlijke verhalen herken ik, ze komen bijvoorbeeld aan de orde tijdens mijn wekelijkse overleg met vertegenwoordigers uit de Utrechtse cultuursector. Juist ook in crisistijd is cultuur heel belangrijk om even opgetild te worden, zaken in perspectief te kunnen plaatsen, betekenis te geven aan wat je meemaakt. Ik ben heel trots op de veerkracht van instellingen en makers die uit deze (en andere) verhalen blijkt. Als gemeente doen we wat in ons vermogen ligt om er zo veel mogelijk voor te zorgen dat we nog een vitale cultuursector met talentvolle makers hebben na deze periode. De 300 miljoen euro die minister Van Engelshoven vorige week aankondigde voor de financieel zware eerste maanden zijn meer dan welkom. Daarvoor leent de Rijksoverheid geld op de kapitaalmarkt, iets wat de gemeente hiervoor niet kan doen.”

21 Reacties

Reageren
  1. Otto Nelemans

    Buitengewoon treurige omstandigheden: afgesneden zijn van vermaak, geschiedenis, schoonheid, geestelijke uitdaging en de resultaten van soms jarenlange intensieve voorbereiding zijn onbereikbaar geworden. De onzekere afloop en het daardoor vage perspectief maakt dit voor de beheerders en makers tot een wanhoop.
    In de summiere bloemlezing van de geraakte instituties ontbreken ook alle kleine spelers en vooral ook de amateursector. Utrecht geldt als de korenstad van Nederland. Met wat creativiteit wordt er wel hier en daar wat geïmproviseerd, maar ook hier lijken de vele inspanningen voorlopig vergeefse moeite geweest. Denk maar aan een groot project van de NS en twee Utrechtse koren met een grote productie rond 75 bevrijding. Misschien in een uitgestelde versie volgend jaar. Maar niet alles zal mogelijk blijken.
    Geleidelijk komt het oude ritme weer op gang, maar als we eerlijk zijn, zijn er geen overtuigende argumenten om op basis van de eerdere motivatie ineens een andere koers in te slaan. Toch zijn we wel zo ver dat er af en toe met behulp van ontwikkelde inzichten iets kan veranderen. Musea zullen m.i. wel weer open kunnen, mar grote blockbusters lijken me vragen om moeilijkheden. Een vaste route door het museum en maatregelen om opstoppingen te voorkomen.
    Gelukkig hebben velen erg veel opgeslagen en kunnen reizen en kunstwerken weer in ons hoofd tot leven worden gebracht. Muziek is er in overvloed. Maar het bloed van live optredens en ervaringen moeten wachten.
    Ik wens allen die afhankelijk zijn van het etaleren van hun artistieke talenten heel veel sterkte.

  2. Otto Nelemans

    Ik vergeet nog de mogelijkheid, dat kinderen nu de scholen wel weer mogen, wel naar de musea kunnen.

  3. jos stelling

    Er is veel meer cultuur als wat subsidie krijgt. De meeste managers redden het wel.

  4. Peter

    Bij DOMunder denkt men ook na over wat er op korte èn lange termijn moet gaan gebeuren. Deze prachtige attractie ligt er momenteel helaas stil bij. Het format en de interactieve beleving laat zich niet zo makkelijk snel even naar een anderhalve-meter-samenleving omturnen. Bezoekers gaan namelijk via smalle paden en in soms krappe ruimten zelf op ontdekking.

    Er wordt nagedacht over een opzet, die zowel voor bezoekers als begeleiders veilig is, voor als de toeristenstroom weer op gang komt. En tot die tijd gaan we als vrijwilligers contact met elkaar en met het publiek houden.

    Moeilijke tijden die aanzetten tot nieuwe gedachten en ideeën !

  5. Herman

    Koude sanering.
    Hoop subsidie verslindende flauwekul zonder veel toegevoegde waarde zal verdwijnen,of we daar nu rouwig om moeten zijn?
    Overal waar vraag naar is en wat dus een duidelijke toegevoegde waarde heeft zal in al dan niet aangepaste vorm weer oprijzen indien de betreffende instelling creatief en flexibel genoeg is..
    Deze crisis heeft ook goede kanten!

  6. Bromsnor

    Bromsnor heeft het te doen met de sector. Hopelijk is er snel hoop op een goede afloop.

  7. Scherpschutter

    Kortom: we zijn nu zelfs al geld aan het lenen op kosten van de belastingbetaler om onrendabele organisaties open te houden die het in normale marktomstandigheden al geen dag zouden overleven zonder het geld van diezelfde belastingbetaler. Het is de spreekwoordelijke bijstandsmoeder die het laatste beetje krediet op haar gemeentelijke creditcard gebruikt…om een Wagyu biefstuk te kopen. Waar zijn we nou mee bezig?

    De bovenstaande interviews lezende valt bovendien ook nog eens op dat werkelijk niemand ook maar IETS heeft kunnen bedenken om deze crisis te overleven (nul werkelijke innovaties). Iedereen zit maar een beetje lethargisch-lui op de gesubsidieerde design bureaustoel te wachten tot de taxpoetmestwagen weer langskomt om verse cash de organisaties in te blazen….Er is NUL gevoel van urgentie. NUL gevoel voor extra handeling. Alle ingehuurde ZZP’ers zijn nog in dienst. Freelancers krijgen betaald. Helemaal niemand is ontslagen…Geen plan voor na de crisis. NIETS. Het is stuitend!

    De geldkraan onmiddellijk dicht! Geen cent meer naar deze sector. Geld lenen om futloze onrendabele organisaties open te houden, waar 20% van alle bedrijven in Nederland nu al op een faillissement af stevent. Zijn we nou helemaal betoeterd?

  8. Vak K

    Hoogste tijd dat dit College al zijn dure plannen laat varen en het geld besteed aan de ondernemers ( vooral horeca) om te redden wat er te redden valt.

    Utrecht is alleen nog leuk als er gezelligheid en diversiteit van winkels voorhanden is, laat aub dit niet klappen en trek alles uit de kast om deze ondernemers te redden!

  9. Joas

    @ Vak K

    In de eerste plaats kan je niet alle ondernemers redden. Ondernemers die nu al klappen, zouden ook geklapt zijn zonder coronacrisis; die stonden er gewoon slecht voor. Je moet goed kijken wie je redt en wie niet.

    In de tweede plaats is er te veel (eenzijdige) horeca in Utrecht. Ik zie niet in waarom dat kosten wat kost in stand gehouden moet worden. Laat de markt maar eens zijn zuiverende werk doen. Dat geldt voor een hoop eenzijdige ondernemingen.

    Punt 3. Veel (horeca-)ondernemers zijn verre van zielig. Veel horeca in Utrecht is onderdeel van grote bedrijven, noem het ketens, die horecacconcepten uitbaten. Veel horecaondernemers laten ook zaken die nog te redden zijn klappen, hebben zelf relatief weinig schade, maken een doorstart, de schuldeisers met lege handen achterlatend. Gebeurd wel erg vaak in horecaland.

    Punt 4. Brouwers en dergelijke, pandeigenaren, maken de markt juist ziek in plaats van gezond en houden vaak monopolies in stand.

    Punt 5. De horeca, met hun Koninklijke Horeca Nederland, maakt het vaak wel erg bont inzake personeelsbehandeling. Weet ik niet hoe lang de tot standkoning van een nieuwe, nog steeds uiterst sobere CAO, blokkeren. Alleen maar om de hongerige geldwolven aan de top in hun positie te houden. Vandaar ook de vorming van een nieuwe horecavakbond en een nieuwe horecabelangenclub. Kennelijk moet het personeel wel erg veel. De eigenaren kunnen dan lekker cashen. Personeel in de horeca laat zich vaak op schandelijke wijze misbruiken.

    Hoezo moeten we dit soort ‘ondernemingen’ met staatssteun redden?

    Overigens draagt de culturele sector 3,7% bij aan de economie (bron CBS), maar krijgt verre van 3,7% terug uit de economie. Het kost de maatschappij dus per definitie minder dan het oplevert.

  10. Koel Hoofd

    Corona is een kwestie van survival of the fittest.
    Dus de ijskoude sanering zal uiteindelijk wel tot hogere kwaliteit en meer creativiteit leiden, want dat is was onze lange menselijke geschiedenis ons leert.
    Heel jammer voor de slachtoffers, maar het leven is nu eenmaal keihard en vooral niet maakbaar, slechts overleefbaar met een beperkte houdbaarheidsdatum.

  11. Don

    Ik ben benieuwd hoe het met de Utrechtse zorgverleners sector gaat . Worden er ook gemeentelijke budgetten beschikbaar gesteld om deze mensen te compenseren die zich een slag in de rondte hebben gewerkt. Hebben we al een voldoende mondkapjes en andere hulpmiddelen en dat soort dingen. Of zijn de mensen in de zorgverleners sector te bescheiden of te trots om moord en brand te schreeuwen of worden ze overstemd door de culturele schreeuwers.

  12. Vak K

    @ Joas of moet ik dhr. Knot zeggen?

    man, man, wat een uitspraken in deze tijd!
    Laat je bezwaren even varen over de Horeca in het algemeen, er zijn zoveel schrijnende gevallen, voor uw beeld….de horeca draait om omzet. daar worden de jaarplannen op gemaakt

    Totaal geen empathie en inlevingsvermogen merk ik….hooghartig oordelen over hardwerkende mensen Zelf waarschijnlijk iedere maand je salaris op je rekening en geen zorgen.

    Laten we al het geld van de bewoners maar opmaken aan zinloze autoplannen of kijken of we ooit slaven in Utrecht hadden a 40.000 euro etc.etc.

    Dag meneer Knot…ehhh Joas.

  13. George Knight

    @Joas
    Mee eens, mooi gezegd. Als de coronacrisis al kansen biedt, wat nog maar af te wachten valt, dan is dat het opschonen van de horeca met de opzet om die kwalitatief op een hoger peil te brengen. Er is niet eens voldoende geschoold personeel. Zo waarschuwde de Koninklijke Horeca Midden-Nederland in januari 2020 voor de explosieve toename van horeca-ondernemingen in Utrecht: ‘Onze leden geven aan dat er voldoende horeca in Utrecht is. Al die horeca leidt niet perse tot sterkere, maar juist tot zwakkere binnensteden. De totale omzet van een stad moet immers door méér horecaondernemers worden verdeeld’.

    Dus laat de zwakke horeca-ondernemingen maar omvallen. Het heeft geen zin om die tegen de klippen op te redden. Het verzwakt de binnensteden en kost de belastingbetaler handenvol geld.

    Kunst moet gesubsidieerd worden, zoals ook defensie, de publieke omroep, de landbouwsector, het koningshuis, de universiteiten, rijkswaterstaat en delen van het bedrijfsleven gesubsidieerd worden. Kunst is onmisbaar.

    De praktijk met de steunmaatregelen door de overheid is dat kunst er bekaaid afkomt en dat het een zwakke minister heeft die de positie van de kunst in het kabinet slecht verdedigt. Daarbij komt inderdaad het economische aspect dat kunst behoorlijk bijdraagt aan de economie. Dat is echter niet het belangrijkste argument om kunst te steunen met overheidsgeld. Kunst heeft een functie die daar bovenuit gaat. Maar dat is weer een ander debat.

  14. Arbeider

    Kunst ten kostte van de horeca is appels met peren vergelijken. Zo ken ik er nog een paar opnoemen Sport is maatschappelijk veel belangrijker dan Kunst die door semi van Rossems word bezocht.

    Laat iedereen in zijn waarde en kijk niet neer op het volk!

  15. Joris

    Dit zijn allemaal gesubsidieerde instellingen. Hoe staat het met de niet gesubsidieerde bedrijven, zoals de Kargadoor etc.?

  16. Don

    @vak K hooghartig oordelen over hardwerkende mensen Zelf waarschijnlijk iedere maand je salaris op je rekening en geen zorgen. Wat suggereer je dat mensen die elke maand salaris krijgen niet hard werken. Mensen die maandelijks belasting betalen om tegenvallers op te vangen. Mensen zoals zorgverleners brandweer politie enz die vaak jaren op de nullijn hebben gezeten en straks weer de rekening op kunnen hoesten daar wil jij de kunst en horeca mee op de been houden. Over hooghartig gesproken.

  17. Joas

    @arbeider

    Wie is het volk precies?

    @vak k

    Ik werk in de vrijtijdsbranch en deel van bedrijf valt onder horeca. Echter, een vrij groot deel van de markt wordt geregeerd door geldwolven die het gebruiken van misleidende trucs tot hun bedrijfsmodel en verdienmodel hebben gebombardeerd. Hun personeel, ingredienten en gasten zijn vaak 1 van de minst belangrijke bijzaken.

    Daar heb ik moeite mee ja. Ik zou niet weten waarom de overheid en wij allemaal samen, ‘slechte’ bedrijven die op geen enkele wijze iets echt zinnigs bijdragen aan de samenleving overeind moeten houden.

    Dat heeft weinig met harteloos zijn te maken, maar juist met het hebben van een een hart. Ik gun een erg groot deel van het personeel namelijk veel en veel beter dan de gemiddelde horecabaas.

    Ik heb liever dat het geld uitgegeven wordt aan een goed noodplan voor personeel en aan goede horecazaken die hun zaakjes wel op orde hebben, dan aan iedereen.

    Alle overheidssteun die nu gegeven wordt hoort onder voorwaarden aan ondernemingen te gebeuren en hoort ergens ook selectief te zijn. Misstanden kunnen nu aangepakt worden.

  18. Utrechtvoorutrecht

    @Vak K, ook geen subsidies op betaalde sport dan maar? FC Utrecht kan zijn seizoenskaarten ook wel duurder maken, of spelers ontslaan. Kan de politie iets nuttigers doen dan supporters vertellen welke kant ze op moeten lopen.

  19. Vak K

    @ Joas

    Ik weet niet in welke horecagelegenheid jij komt, maar in de cafe’s waar ik kom heerst een goede sfeer en word personeel niet uitgebuit etc. En deze cafe’s hebben wel degelijk een sociaal en maatschappelijk doel.

    Kijk maar eens goed naar de praat programma’s. Er waren diepe zakken bij de Overheid en de economie zou geholpen worden….6 weken later blijkt het weer politiek gelul. Als jij met droge ogen blijft beweren dat de horeca 2,3 of 4 maanden zonder inkomsten moet kunnen opvangen stel ik je voor maar eens met die mensen te gaan praten.

    Makkelijk lullen vanuit je luie stoel.

    @UtrechtvoorUtrecht

    weer een voetbalhater, wat moet je daar tegen zeggen?
    dat het twee wekelijks 20.000 supporters plezier brengt en de club heel veel belasting moet afdragen. En de politie inzet is lang niet zo groot om de gesubsidieerde prinjsjes kort te houden in de wijken, dat is het grootste probleem in deze stad, maar dat mag je natuurlijk weer niet benoemen.

  20. Ton

    @ Jos Stelling
    Dat zie je in alle (getroffen) sectoren: voor mensen met een vast inkomen (zoals de meeste managers) is dit een heel andere crisis dan voor ondernemers en ZZPers of flexkrachten en oproepkrachten, enz.

  21. Kerel

    Lees dit eens:

    https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/voor-wie-is-de-coronasteun-van-de-overheid-aandeelhouders-zouden-de-eerste-rekening-moeten-krijgen~bd8088f9/

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).