De lattenleunstoel van Gerrit Rietveld is dit jaar 100 geworden. Het Centraal Museum heeft daarom een presentatie rond het iconische ontwerp georganiseerd. Er zijn nieuwe inzichten over het bijzondere ontwerp. De presentatie is van 21 juni tot 29 september te zien.

Het Centraal Museum Utrecht heeft de grootste Rietveld-collectie ter wereld. Het museum heeft 1 ongekleurde lattenstoel en 7 rood-blauwe (van een bijzonder vroeg exemplaar tot de veel latere Cassina uitgave). Ondanks de faam van het ontwerp is er relatief weinig onderzoek gedaan naar dit ontwerp. Met twee presentaties in wordt nu meer aandacht gegeven aan de totstandkoming van de bijzondere stoel.

(Tekst loopt verder onder foto)

Bureau van Piet Elling

Tegelijk met de presentatie laat het museum in de collectieopstelling andere objecten uit de designcollectie van het museum zien. Zoals een bureau van Piet Elling, met het kleurenschema, ontwikkeld door Bart van der Leck. Het Centraal Museum verwierf het bureau samen met onder meer het Rijksmuseum Amsterdam.

Piet Elling was een vriend van Rietveld en kocht al vroeg werk van hem. Het bureau dat hij en Bart van der Leck rond 1925 maakten voor mevrouw Van Groningen – een vriendin van de echtgenote van Van der Leck), is duidelijk geïnspireerd op het lattenmeubilair van Rietveld.

Artistiek directeur van het Centraal Museum, Bart Rutten, zegt: “Dit is een uniek meubel in de geschiedenis van De Stijl. De duidelijke invloed van Rietveld maakt het een bijzondere en waardevolle aanwinst voor het Centraal Museum en we zijn blij dat we het nu kunnen laten zien. We blijven onze collectie en kennis over Rietveld verdiepen, zoals uit beide presentaties blijkt.”

100 jaar

In 1919 verscheen de beroemde lattenstoel in het tijdschrift de Stijl van Theo van Doesburg. In een toelichting schrijft Rietveld dat hij een meubel wil maken dat vrij in de ruimte staat, waarbij de vorm het wint van het materiaal. Daarnaast vindt hij het belangrijk dat het eenvoudig machinaal te produceren is.

De lattenleunstoel ontstaat niet in één keer. Verschillende stoelen, tekeningen en foto’s laten een zoektocht zien naar de juiste maatvoering en uitvoering gedurende de eerste jaren van productie. De eerste lattenleunstoelen zijn helemaal uit massief hout gemaakt. De zijschotten verdwijnen snel, omdat ze geen functie hebben.

Ongeveer vijf jaar na zijn eerste ontwerp krijgt de stoel de De Stijl-kleuren rood, geel, blauw en zwart mee.