Kan dat, met een urinoir wereldwijd bekend worden? Ja, dat kan, Meike van Schijndel, in 1973 in Utrecht geboren, wordt het in 2004. Een door haar ontworpen urinoir in de vorm van een vrouwenmond (zie foto) zet haar wereldwijd in de schijnwerpers. Met dank aan de luchtvaartmaatschappij Virgin Atlantic van eigenaar Richard Branson én met dank aan een aantal Amerikaanse feministen. Virgin Atlantic wil namelijk in de toiletruimte van een nieuwe VIP- lounge op JFK Airport in New York, twee van deze opvallende urinoirs plaatsen. Ze passen goed in het jonge imago van de maatschappij, vindt men. Daar denkt de National Organisation for Women anders over. Ze protesteren heftig, tot op de trappen van het stadhuis in Manhattan, tegen dit, in hun ogen seksistische, lippenstiftrode urinoir. Dat protest blijft niet onopgemerkt. De (internationale) pers duikt als een aasgier op het controversiële urinoir en op Virgin Atlantic, die geschrokken zijn bestelling annuleert. Pech voor Meike? Nee hoor, integendeel! Door alle publiciteit maakt ze met de snelheid van een formule1- racewagen een bliksemstart in de sanitair(design)wereld.  

Superlatieven zijn er te over voor het controversiële ontwerp van Meike van Schijndel, van fantastisch tot seksistisch. De wereldpers stort zich op haar, ze geeft interviews aan televisiezenders van Amerika tot Australië en glossy- en designtijdschriften wijden artikelen aan haar ontwerp. Iedereen vindt er ‘iets’ van. Steeds weer maakt ze duidelijk dat zijzelf geen moment aan seksisme heeft gedacht. Ze heeft vooral de in stereotypen denkende badkamerproducenten wakker willen schudden. Dat is haar goed gelukt.

Meike van Schijndel groeit op in de binnenstad van Utrecht, ze is de dochter van ‘bekende’ ouders. Haar vader is de architect Mart van Schijndel (1943-1999) en haar moeder is Jetta Ernst (*1943) bekend in de theaterwereld en in die tijd adjunct-directeur van de Rotterdamse Schouwburg. Voor Meike voelt het alsof ze altijd de dochter ‘van’ is. Daarom besluit ze in 1991 om, nadat ze haar middelbare schooldiploma (Boni) heeft gehaald, naar Amerika te gaan. Ze wil op eigen benen haar kwaliteiten leren ontdekken. Ze schrijft zich in bij een Community College in Californië waar ze colleges volgt in onder andere fotografie, tekenen en theater. Later volgt ze, ook in Californië, aan de universiteit avondcolleges interieurarchitectuur.

In 1995 komt ze met een gezonde dosis zelfvertrouwen terug naar Utrecht. Na een deeltijdstudie aan de Amsterdamse Theaterschool De Trap schrijft ze zich in 1996 in voor een studie illustratieve vormgeving aan de HKU. Op basis van de in Amerika gevolgde colleges stroomt ze in het 2^e studiejaar in. In 2001 studeert ze met succes af. Haar eindexamenproject is een nieuw badkamerconcept waarvan het hierboven beschreven urinoir onderdeel is. Zij is de eerste student in haar studierichting met een driedimensionaal afstudeerproject. Tot dan is het gebruikelijk dat studenten grafische vakken met ‘platte’ ontwerpen afstuderen. Meike van Schijndel is in dit opzicht een wegbereider, ‘de derde dimensie’ in eindexamenopdrachten is nu een vanzelfsprekendheid aan de HKU.

Meike is veelzijdig. Naast de (in eigen beheer) productie en verkoop van haar beroemde urinoir is zij actief op het gebied van grafische vormgeving. Voor het Utrechts Monumenten Fonds bijvoorbeeld. Het fonds viert dit jaar zijn 70-jarig bestaan en geeft ter gelegenheid daarvan het in november jl. verschenen boek ‘Van licht en Steen’ uit. Meike verzorgt de vormgeving, de opmaak en begeleidt de (interieur)fotografie. Voor het Jeugdtheatergezelschap BonteHond uit Almere verzorgt ze alle grafische uitingen.

Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven jongstleden oktober toont de ontwerpster aan dat ze ook over organisatorische eigenschappen beschikt. In Eindhoven herintroduceerde ze de in 1981 door haar vader ontworpen: ‘Delta vaas’. Deze glazen bloemenvaas is een designklassieker die o.a. is aangekocht door het Moma in New York en Het Stedelijk Museum in Amsterdam. De Delta vaas is niet geblazen, maar samengesteld uit drie, met siliconenkit verlijmde glasplaatjes. De Delta vaas is sinds tien jaar niet meer geproduceerd. Meike heeft de productie van deze minimalistische vaas dit jaar weer opgepakt en in Eindhoven op een indrukwekkende wijze aan een groot publiek getoond. In het Oude Zuidelijk Toneel gebouw laat zij niet alleen de Delta vaas van haar vader zien maar ook een aantal nieuwe ontwerpen. Deze zijn gemaakt door gerenommeerde ontwerpers die zich op verzoek van Meike hebben laten inspireren door de Delta vaas. Onder hen is de Italiaanse architect van het Groninger Museum Alessandro Mendini, Ingmar Heytze schrijft in een gedicht een ode aan de vaas en de Utrechtse cabaretière Marijke Boon schrijft een lied. Rondom de herintroductie van de Delta vaas in Eindhoven organiseert Meike een gratis toegankelijke designbeurs ‘Het design perron’ waar collegae designers in verschillende ruimten van het bedrijf hun producten tonen.

Naar aanleiding van de door Meike georganiseerde expositie in Eindhoven is ze nu gevraagd om een soortgelijke tentoonstelling in het Rietveldpaviljoen Zonnehof in Amersfoort te realiseren. Van 21 december tot 12 januari vinden daar tal van workshops en presentaties plaats van designproducten uit heel Nederland en natuurlijk wordt de Delta vaas getoond en alle daarop geïnspireerde ontwerpen. Ook in de Zonnehof is er van 21 tot 24 december een kerstmarkt onder de naam: Thank God, it’s not a Xmas Market. U begrijpt het al, kaarsen en kerstballen treft u daar niet aan, maar wel betaalbaar (interieur)design. De openingstijden staan vermeld op de website www.deltamart.nl

Het is mij wel duidelijk van wie Meike van Schijndel haar artistieke genen heeft meegekregen, gelukkig doet ze er ook iets mee. Ze combineert creativiteit met de noodzakelijke zakelijkheid. Via verschillende websites kan de Delta vaas, maar ook het urinoir met de naam ‘Kisses’, online worden besteld.

www.bathroommania.nl

Marcel Gieling