Utrecht huisvest grote dichters en schrijvers. DUIC’s eigen literatuurwetenschapper en leesfanaat Merel Blom gaat op zoek naar het verhaal achter deze woordenkunstenaars en gaat met hen in gesprek over hun schrijf- en leeservaring en hun beleving van de stad Utrecht. Om de week te lezen op DUIC.

Koos Meinderts vond schrijven altijd wel leuk, maar dacht nooit: “Ik word schrijver.” Inmiddels heeft hij ruim vijftig boeken op zijn naam staan. Het leeuwendeel daarvan bestaat uit kinder- en prentenboeken, waarvan veel geïllustreerd zijn door zijn vrouw Annette Fienieg. Daarnaast schrijft Meinderts gedichten, theater- en liedteksten, scripts, satirische romans voor volwassenen en vertaalt Engelse kinderboeken. Zijn eigen boeken verschenen onder andere in het Duits en Japans.

“In 1976 verhuisde ik voor mijn postkandidaats pedagogiek vanuit Leiden naar Utrecht. Een aantal vrienden uit mijn geboortestad Den Haag waren hier neergestreken. We begonnen met elkaar Kollektief Kafee De Baas op de Biltstraat, later op de Lijnmarkt. Er waren gewoon geen leuke cafés toen. Dan kun je er maar beter zelf een oprichten”, zegt Meinderts. We zitten in Carla’s Conditerie, Achter de Dom. De schrijver duwt zijn bril wat verder op zijn neus. “Je kon er een eenvoudige biologische hap eten en we organiseerden culturele en politieke avonden. De opbrengst staken we in kleinschalige projecten en goede – linkse, natuurlijk – doelen.”

“Je zou nu misschien verwachten dat ik allemaal politiek geëngageerde, idealistische en moralistische boeken schrijf. Dat is niet zo. Het eerste doel is toch om een mooi verhaal te vertellen. Toch gaat het wel altijd ergens over, zoals De club van lelijke kinderen (2002), dat over uitsluiting gaat. Je schrijft toch vanuit jezelf. De wereld en de plek die ik er inneem, houden me bezig. Dat zal ongetwijfeld ook in mijn boeken zitten”, bespiegelt de schrijver. “Het mooiste is als je er in slaagt de lezer – of dat nou een kind of een volwassene is – aan het lachen te maken, te ontroeren en dat tegelijkertijd weet te relativeren. Dat is pas idealisme: een verhaal met een lach, een traan en een korrel zout.”

“Het verhaal dicteert het genre”

Meinderts schreef als kind al voor het blaadje van zijn voetbalclub en debuteerde in 1983 met Tejo, de lotgevallen van een geëmancipeerde man, een satirische roman in samenwerking met Harrie Jekkers. Zijn eerste kinderboek, Mooi meegenomen, verscheen datzelfde jaar. Inmiddels is de auteur ruim vijftig boeken verder en is nog lang niet uitgeschreven. Ideeën genoeg. Zo publiceerde hij dit jaar zijn eerste young adult boek, Lang zal ze leven (2014).

Een tweede jongerenroman is in de maak, gebaseerd op een verhaal dat al lang in zijn familie verteld wordt. Toen Meinderts’ moeder zeven was, beklom haar veertienjarige broer een 23 meter hoge schoorsteenpijp. Hij viel en overleed. “Mijn oma heeft sindsdien altijd zwart gedragen en nooit meer sierraden om gedaan. Ik wilde er al langer over schrijven. Het verhaal leende zich alleen niet goed voor een kinderboek. Daarom schrijf ik het nu voor jongeren. Het verhaal dicteert eigenlijk het genre.”

“Samenwerken is een groot goed”

Na diverse adressen in verschillende Utrechtse wijken wonen Meinderts en zijn vrouw Annette Fienieg nu in Tuindorp. Daar delen ze aan de Prof. A. Mayerlaan de winkel/werkplaats Prenten & Boeken, die elke woensdagmiddag open is. “We verkopen uitsluitend eigen werk: boeken, grafiek, illustraties en handbedrukte T-shirts. Ook organiseren we regelmatig activiteiten, zoals eetlezingen met collega-schrijvers en -illustratoren,’ vertelt Meinderts. “Zo samenwerken met je partner is natuurlijk altijd een risico, maar ook een groot goed. We zitten vaak samen in de stad koffie te drinken. Dan ontstaan er nieuwe ideeën, verhalen, richtingen. Hoewel we niet al onze projecten samen doen, zijn vooral de prentenboeken vaak echt pingpongen. Dat werkt goed.”

Onlangs publiceerde het stel in samenwerking met Museum Catharijneconvent het Gouden Boekje Angelino en de drie koningen. Verder werken ze aan een nieuwe verzameling kinderliedjes: De liedjesatlas (verschijnt volgend najaar). Daarvoor verzamelt en vertaalt Meinderts liedjes uit verschillende culturen. De muziek wordt net als voor De liedjesalmanak, herfst & winter (2013) en De liedjesalmanak, lente & zomer (2014) gemaakt door Thijs Borsten en gezongen door Peer de Graaf en Marjolein Reitsma. “We hebben hier natuurlijk een hoop heel Nederlandse ‘Jan de Wit-kinderen’, maar ook een heleboel kinderen van migranten uit bijvoorbeeld Marokko en Turkije. Het leek me leuk om de liedjes waarmee we opgroeien met elkaar te delen.”

Tip: bezoek aanstaande zondag (21 december) de mini-kerstmarkt in Meinderts’ en Fieniegs winkel en werkplaats Prenten & Boeken. Tussen 13:00 en 17:00 uur op Prof. A. Mayerlaan 23.

(Tekst: Merel Blom)