Een noodlottige vaart met een luchtballon vormt vanaf vrijdag het decor van de Monseigneur van de Weteringstraat in de Utrechtse buurt Wittevrouwen. Het idee voor de schildering komt van buurtbewoner Niels Bokhove. Kunstenaar Jos Peeters legde onlangs de laatste hand aan het werk.
Het is zaterdag 9 september 1893 wanneer ballonvaarder Léon Mary zijn ‘Koningin Wilhelmina’ laat opstijgen vanuit het toenmalige Park Tivoli, dat tegenover Lucasbolwerk lag. Aan boord is ook Dirk Dolman, een herenboer uit Groenekan. Hij heeft zichzelf net voor aftocht ingekocht om mee op reis te gaan. Er staat die dag een sterke noordwestelijke wind, geen gunstige omstandigheden voor het maken van de tocht. Vlak na vertrek maakt het luchtschip een klap tegen een van de daken van de Monseigneur van de Weteringstraat, dat toen nog de Weistraat heette.
Dat ging zo hard dat Mary’s medepassagier, de heer Dolman, zijn evenwicht verloor en uit de mand kieperde. Hij kon zich nog vastgrijpen aan de touwen, maar hield dat niet lang vol. Van een zachte landing was geen sprake, later in het Diakonessenziekenhuis overleed hij aan zijn verwondingen. In een andere versie van het verhaal, zou Dolman uit angst uit de mand zijn gesprongen. De waarheid ligt wat dat betreft in het midden, maar vast staat dat Dirk Dolman de twijfelachtige eer van allereerste slachtoffer van een Nederlandse luchtballonvaart toekomt.
Keith en Peeters
Het tafereel is nu vastgelegd door Jos Peeters. Hij liet zich voor het ontwerp inspireren door de affiches waarop geadverteerd werd voor de ballontochten. Peeters is geen onbekende in de stad, eerdere werken van zijn hand zijn onder meer te vinden op de Plompetorengracht, de Tolsteegpoort en de Westravenstraat. Namens de VvE wordt de kunstenaar bedankt voor zijn werk: “New York heeft Keith Haring, Utrecht heeft Jos Peeters.”
Tekst loopt door onder de foto
De onthulling van de muurschildering wordt gedaan door Bert Couturier, familie van Dirk Dolman, en Antoon Hertogs, familie van Léon Mary. Voor Hertogs dekt het werk een bijzondere lading: “Léon Mary was de opa van mijn opa. Ik wist dat hij een avonturier was, maar verder stond zijn geschiedenis bol van onduidelijkheden.” Tevreden kijkt initiatiefnemer Niels Bokhove naar de schildering: “Het hele proces nam drie jaar in beslag, maar het is fijn dat dit drama herdacht kan worden en de Utrechtse geschiedenis bewaard blijft.”
10 Reacties
ReagerenJemig zeg. Is er dan geen enkele Utrechtse muur meer veilig voor dat geklieder?
Volgens mij heet die wijk Buiten Wittevrouwen.
Tussen de Biltstraat en de Maliesingel.
@Wim “geklieder” is juist mooi! Als passant vindt ik het juist fijn en leuk om dit soort historische feitjes te leren door de vorm van mooie en gezellige straatkunst. Ik denk dat ik zeker niet de enige ben daarin. Sorry dat uw baksteen obsessie hierdoor wordt gedwarsboomd, maar het tijdperk van alleen maar saaie muren gaan we achter ons katen. Maar wees niet getreurd, er zijn genoeg plekjes in de stad waar u nog volop van de simpele oranje-bruine rakkers kunt genieten!
@wim. Zelden zo’n armoedige reactie gezien. Last van de warmte zeker.
@Wim
Bedoelt u dat inclusief de zgn. graffity?
@ Wim: geklieder? kunst met een hoofdletter K ! Reacties van het gewone publiek – dus niet van kunstbezoekers met een moeilijke bril op – zijn overal lovend. Hopelijk worden deze kunstwerken ook bijgehouden.
Hartelijk dank, mensen. Het was een grote verrassing, en ik ben er heel blij mee. Het staat schuin tegenover mijn voordeur en is het eerste wat ik zie elke keer als ik naar buiten kom. Ik vind het een mooie toevoeging aan onze prachtige buurt.
Wat mij betreft mogen er veel meer historische muurschilderijen komen. Dan wordt Utrecht nog veel mooier. De hele stad volkledderen wat mij betreft. Bakstenen muren zonder enige versiering zijn zo saai.
Ooit zag ik een prachtige foto van een grote oude zeppelin die over de Dom vaarde …
Ook historische bijzonder moment!
Wat mij betreft mag iedere saaie muur met mooie schilderingen verfraaid worden en dat zeg ik niet omdat ik ‘in de verf zit’ 🤣 Tijdens onze wandelingen door het mooie Utrecht is dat juist zo ontzettend leuk en in dit geval ook nog leerzaam. Prachtig gedaan!
@wim Niet zo zuur man. Vind ‘m oprecht prachtig. Ruilen voor 10x antifa geklieder wat ik hier in de buurt aantref?