Rotsoord: Van scheepsbouwers en steenbakkerijen tot hippe woon- en kunstwijk Rotsoord: Van scheepsbouwers en steenbakkerijen tot hippe woon- en kunstwijk

Rotsoord: Van scheepsbouwers en steenbakkerijen tot hippe woon- en kunstwijk

Rotsoord: Van scheepsbouwers en steenbakkerijen tot hippe woon- en kunstwijk
Rondleiders van Gilde Utrecht vertellen in deze rubriek over verborgen en onbekende plekken in de stad.

Rondleiders van Gilde Utrecht vertellen in deze rubriek over verborgen en onbekende plekken in de stad.

In het verlengde van de Oosterkade ligt Rotsoord aan de Vaartse Rijn. De Vaartse Rijn werd in 1122 gegraven omdat de Kromme Rijn verzandde en men toch de directe verbinding van Utrecht met Duitsland wilde behouden. 

De scheepvaartroute liep van Amsterdam via de Vecht, de sluizen aan de Weerdsingel, de Catharijnesingel (die vroeger de Keulse Vaart heette), via de Vaartse Rijn naar de Lek en Rijn. Het gebied in het verlengde van de Oosterkade was in vroegere tijden een buitengebied, maar in de loop der jaren vestigde zich daar steeds meer industrie. Omstreeks 1700 trof je er scheepswerven en houtzaagmolens aan voor de bouw en reparatie van schepen.

Binnenvaartschipper H. Trip had hier een fabriek waar hij de aangevoerde tufsteen maalde en er waterdichte cementspecie van maakte. Een uitstekende handel overigens. Tegenwoordig vind je in dit gebied vooral veel nieuwe woningen en een aantal eet- en drinkgelegenheden.

In het verlengde van de Helling kwam ook nog een andere grote industrietak tot leven: steen- en tegelbakkerijen. Ook plavuizen die op marmer leken werden hier geproduceerd.  Deze producten vinden lange tijd tot ver in de wereld gretig aftrek. Op de plek waar eens de grote villa Rotsoord van ‘marmerkoning’ Francois van Oort stond is nu een groot nieuwbouwcomplex gekomen en in de oorspronkelijke fabriekshallen vestigden zich enkele restaurants.

Pastoe

Heel lang heeft hier ook de meubelfabriek UMS Pastoe gestaan. Al vanaf 1918 werkten daar 200 mensen onder leiding van de heer Loeb. Hij ontwikkelde voor het ingeslagen hout een spiksplinternieuw versneld droogproces. Helaas is de fabriek in de Tweede Wereldoorlog volledig ontmanteld, maar na de oorlog weer opgebouwd.

Toen ook werd voor het eerst de bekende PasToe-formule gehanteerd. De klant kon nu zelf uitzoeken en bepalen welk hout, welke vorm en welke lengte het meubilair moest krijgen. Opmerkelijk is de vorm van het gebouw met schuine daken. Zo kwam er extra licht naar binnen en kon men langer werken.

Aan de straatkant zijn nog enkele mooie reliëfs te bezichtigen van werkende arbeiders uit de PasToe-tijd, maar tegenwoordig is de kunstafdeling van de HKU in dit gebouw getrokken

Galg

In dit buitengebied ontstond veel industrie en kwamen er ook wat kleine  arbeiderswoningen, nog te zien naast de Watertoren. In de late middeleeuwen gebruikte men dit gebied ook om misdadigers aan de galg te hangen. De lijken liet men hangen om anderen af te schrikken en iedereen die met zijn schip Utrecht in- of uitging zag het.

Na protest van bewoners werd er uiteindelijk een ander buitengebied aangewezen iets verder buiten de stad: een galgenveld waar tegenwoordig wordt gevoetbald door FC Utrecht. Daar is weinig meer van te zien op Rotsoord, maar in het zo gemoderniseerde gebied is nog wel veel te zien van het industriële verleden. Het is daarom een aanrader.

 

2 Reacties

Reageren
  1. Massegast

    De transformatie van het Rotsoord behoort tot één van de aardigste ontwikkelingen van de afgelopen jaren. Wel nog een beetje bedrijvigheid over laten svp, anders wordt het te steriel. En dat nieuwe hotel, hoek Baden Powellweg? Wordt dat niet teveel een fantasieloze doos?

  2. Wim

    Ja Massegast. Dat wordt het.
    Wederom een gemiste kans.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).